Er is een groeiende frustratie onder Israëlische en Saudische functionarissen dat Washington er volgens hen te veel op vertrouwt dat Jeruzalem concessies doet aan de Palestijnen om vooruitgang te boeken in het normalisatieproces tussen het koninkrijk en de Joodse staat.
Bronnen die op de hoogte zijn van de lopende gesprekken zeiden dat de focus van de regering Biden op dit punt het momentum van het proces heeft belemmerd en mogelijke doorbraken heeft voorkomen.
Een bron merkte op dat er over de grote kwesties – waaronder een mogelijke Amerikaans-Saudische defensiealliantie die hand in hand zou gaan met een nieuw civiel nucleair programma in het koninkrijk – geen onoverkomelijke kloven waren omdat de meningsverschillen niet substantieel waren. De bron merkte echter op dat de Amerikaanse nadruk op het Palestijnse aspect als overdreven werd ervaren en daardoor het hele proces zou kunnen ondermijnen.
De kritiek op het Witte Huis wordt achter gesloten deuren geuit door Israëlische en Saoedische functionarissen. De vertegenwoordigers benadrukken dat Riyad niet meedoet aan de druk op Israël om grote diplomatieke concessies te doen aan de Palestijnen.
De Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman weigerde in een interview met Fox News dat op 20 september werd uitgezonden, eisen te stellen aan Israël over de Palestijnse kwestie. Hij heeft verklaard dat hij alleen van Israël verwacht dat het “het leven van de Palestijnen verbetert”. Desondanks hebben functionarissen van de regering Biden die betrokken zijn bij het bemiddelingsproces tussen Israël en Saoedi-Arabië een aantal eisen aan Israël gesteld over deze kwestie.
De VS hebben Israël opgeroepen om de heropening van een onafhankelijk Amerikaans consulaat-generaal in Jeruzalem toe te staan, dat in feite zou dienen als diplomatieke vertegenwoordiging voor de Palestijnen. De druk op Israël om de economische steun aan de Palestijnse Autoriteit te verhogen neemt ook toe.
Israël heeft zijn financiële steun aan de Palestijnen verhoogd door verschillende boekhoudkundige maatregelen en een verlaging van de belastinginkomsten. Dit heeft geresulteerd in een extra financieringsstroom van 350 miljoen shekels (90 miljoen euro) van Israël naar Ramallah sinds begin 2023. Dit is blijkbaar een gevolg van de druk van de VS om de president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, te versterken.
Een mogelijke overeenkomst
Vrijdag zei John Kirby, woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad, dat Jeruzalem en Riyad “de contouren hadden uitgewerkt” van een mogelijke overeenkomst om het koninkrijk op te nemen in de Abraham Akkoorden. De akkoorden die tot stand zijn gekomen door bemiddeling van de regering-Trump hebben de betrekkingen tussen Israël en vier Arabische staten genormaliseerd: De Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Marokko en Soedan.
“Zoals bij elke complexe overeenkomst die zeker gaat gebeuren, zal iedereen iets moeten doen. En iedereen zal compromissen moeten sluiten over sommige dingen,” zei Kirby. Saoedi-Arabië is geen voorwaarde voor een vredesakkoord met Israël over de oprichting van een Palestijnse staat, meldde Reuters in het weekend.
Als onderdeel van een overeenkomst zouden de Palestijnen echter een enorme toevloed van Saoedisch hulpgeld kunnen ontvangen, evenals Israëlische concessies die niet gelijkstaan aan de oprichting van een staat, aldus het rapport, waarin drie niet nader genoemde regionale functionarissen worden geciteerd.
Vorige week was minister van Toerisme Haim Katz de eerste Israëlische minister die een inreisvisum kreeg van de Saoedische regering. Hij kwam aan in Riyad om een conferentie van de Wereldorganisatie voor Toerisme van de Verenigde Naties bij te wonen en de Wereldtoerismedag te vieren, die jaarlijks op 27 september wordt gevierd.
Tegelijkertijd reisde een delegatie onder leiding van de Saoedische ambassadeur in Jordanië Nayef al-Sudairi, de eerste niet-residente gezant van Riyad bij de Palestijnse Autoriteit en consul-generaal in Jeruzalem, naar Ramallah voor een ontmoeting met Abbas.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei tijdens een recente ontmoeting in de marge van de Algemene Vergadering van de VN in New York tegen de Amerikaanse president Joe Biden: “Ik geloof dat we onder uw leiderschap, mijnheer de president, een historische vrede kunnen sluiten tussen Israël en Saoedi-Arabië. En ik denk dat zo’n vrede eerst een grote bijdrage zou leveren aan het beëindigen van het Arabisch-Israëlische conflict, aan verzoening tussen de islamitische wereld en de Joodse staat, en aan een echte vrede tussen Israël en de Palestijnen,” zei Netanyahu.
De Wall Street Journal meldde dezelfde week dat Netanyahu de belangrijkste nucleaire en veiligheidsspecialisten van zijn land de opdracht had gegeven om met Amerikaanse onderhandelaars samen te werken om een compromis te vinden dat Saoedi-Arabië in staat zou stellen om uranium te verrijken.
Israëlische functionarissen werken “stilletjes” samen met het Witte Huis aan de ontwikkeling van een “door de VS gerunde uraniumverrijkingsoperatie” in Saoedi-Arabië voor een civiel nucleair programma, een belangrijke voorwaarde voor het koninkrijk om een normalisatieovereenkomst met Israël te accepteren, zo vertelden functionarissen van beide landen aan de Journal.
Netanyahu heeft herhaaldelijk gezegd dat de opname van Saoedi-Arabië in de Abraham Akkoorden een “kwantumsprong” zou zijn voor vrede in het Midden-Oosten. In zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de VN zei hij dat een akkoord met Riyad verstrekkende gevolgen zou hebben en ook andere Arabische staten zou aanmoedigen om hun betrekkingen met Israël te normaliseren. Hij noemde de Abraham Akkoorden “de sleutel tot de geschiedenis” en zei dat de hele wereld ervan profiteert. “Dit alles is een enorme zegen,” zei de premier.
Herzog: VN “moreel verplicht” tot hulp bij bevrijding Hamas-gegijzelden
Israëlisch kabinet keurt plan goed om de bevolking van de Golanhoogte te verdubbelen
De plagen van de Hezbollahleiders
