Natuurlijk regeert Israël in Jeruzalem en is daarom verantwoordelijk voor de religieuze vrede. Maar men kan de kwestie ook anders bekijken. Volgens de bijbelse geschiedenis was Israël de eerste heerser op de berg Moria. Later ontwikkelden het christendom en de islam zich uit het Jodendom. Als eerstgeborene en rechtmatige heerser in Sion is Israël waarschijnlijk meer begaan met het vestigen van ware rust op Gods berg. Toen zijn jongere broers en zussen, christenen en moslims, de plaats beheersten, stonden zij elkaar geen echte godsdienstvrijheid toe, zoals Israël moslims en christenen vandaag de dag biedt. Ondanks alle gevaren. Zelfs als moslims en kerkvaders mopperen dat Israël godsdienstvrijheid voor andersgelovigen verhindert. En dan? Dat hoort bij de politiek, niet bij de waarheid.
De storm en de massale overstromingen in de woestijn liggen achter ons. Het werd weer warm, de zon scheen en het vierde vrijdaggebed op het Joodse Tempelplein verliep relatief rustig. Ongeveer 200.000 moslims verzamelden zich bij de Al-Aksa Moskee, 2.000 politiemensen stonden paraat. Zonsondergang, de shabbat is begonnen. De volgende dag, zaterdag, vierden duizenden orthodoxe christenen het zogenaamde “Heilige Vuur” in Jeruzalem. De gelovigen van de Oosters-Orthodoxe Kerken geloven dat het Heilige Vuur bij het graf van Jezus zichzelf op wonderbaarlijke wijze ontsteekt en de kracht van de opstanding voorstelt. Dit vuur wordt door orthodoxe volgelingen meegenomen in vliegtuigen naar hun parochies, ook in Rusland en Oekraïne.
Zaterdagmorgen. Mensen stroomden door de steegjes van Jeruzalems Oude Stad naar de Kerk van het Heilig Graf. Ik zat met mijn vrienden, zoals vaak op de rustdag, in de patisserie van Abu Seir in een steegje bij de Nieuwe Poort. Op zaterdagochtend zitten daar gewoonlijk Israëli’s, die in de Oude Stad joggen en later in alle rust genieten van een koffie en kleine kleurrijke gebakjes. Ook wij zaten tussen hen, maar we vergaten allemaal dat op deze zaterdag voor het Orthodoxe Pasen begint, duizenden christenen hun kaarsen aansteken in de Kerk van het Heilig Graf. De in het zwart geklede orthodoxe christenen raasden langs onze Arabische patisserie, sommigen hevig zwetend om het vuur niet te missen.
En zoals elk jaar waren er schermutselingen bij de Heilig Grafkerk. Deze keer waren het niet de moslims die in de ring stonden, maar christenen die hun kaarsen wilden aansteken. Maar om veiligheidsredenen beperkte de Israëlische politie in overleg met de kerk het aantal deelnemers. Israël stond 1.800 christenen in de Heilig Grafkerk toe. Terwijl kerkleiders eerder deze week beweerden dat de Israëlische politie de godsdienstvrijheid van christenen onnodig beperkte, blijkt uit een brief van de kerk dat de beperkingen op de ceremonie werden opgelegd op verzoek van een Grieks-orthodoxe functionaris. In het openbaar zeggen kerkvaders vaak dingen die niet waarheid gestoeld zijn. Vooral na de tragedie van 2021, waarbij massale paniek ontstond op het Joodse Lag Baomer-feest en 45 mensen omkwamen, dringt Israël aan op strengere beveiliging.
Onder het joodse bewind in Jeruzalem hebben de andere religies meer vrijheid dan ooit tevoren. Zelfs Arabieren in de patisserie geven dit toe. Het is waar, we proberen politiek te vermijden in onze gesprekken, maar af en toe trappen we in de val. En dus hebben we gisteren het onderwerp geschiedenis een beetje aangesneden. Op een bepaalde manier begrijpen ze allemaal, moslims en christenen, dat hun geloof uit de Bijbel is voortgekomen. Wat ze ermee gedaan hebben is een andere kwestie. Of ze van hun Joodse broeder of familielid houden of niet is ook een andere kwestie. Maar feit is dat in deze generatie Joden weer regeren op de Berg van God in Jeruzalem. Natuurlijk verontrust dit veel mensen, maar als ik kijk naar de mensen om mij heen in de Oude Stad van Jeruzalem, voel ik een gevoel van tevredenheid, zelfs als zij kritiek hebben op de regering van Israël. Nou en, wij hebben ook onze kritiek en gemopper.
Pasen, het joodse Pesach en de islamitische vastenmaand Ramadan vielen dit jaar op hetzelfde tijdstip. Na hevige botsingen tussen de Israëlische politie en Palestijnen op de Tempelberg vorige week was de veiligheidssituatie in de regio verder verslechterd. Aan de grenzen met Gaza, Libanon en Syrië werden raketten afgevuurd op Israël. En nu was er ook een botsing met christenen in de Oude Stad, alleen omdat de Israëlische politie niet iedereen in de Kerk van het Heilig Graf toeliet om hun kaarsen aan te steken. De Israëlische politie moet zorgen voor rust onder christenen en moslims, maar ook onder joden. Gisteravond heeft de politie in Jeruzalem, maar ook in Tel Aviv of andere grote steden, joodse demonstranten geconfronteerd die vol vuur blijven demonstreren tegen de wetshervorming van de regering. Jeruzalem heeft wanhopig behoefte aan vrede, vooral onze politieagenten.
Wij hebben wanhopig behoefte aan vrede binnen de muren van Jeruzalem en rust in onze paleizen. Een gebed van koning David, relevant in onze dagen: “Jeruzalem, je bent gebouwd als een stad die stevig in zichzelf is gesloten, waar de stammen opgaan, de stammen van de HEER, om de naam van God te loven! Want daar zijn zetels gezet voor het oordeel, de zetels van het huis van David. Bid voor de vrede van Jeruzalem! Moge het goed gaan met hen die u liefhebben. Vrede binnen uw muren en rust in uw paleizen! Omwille van mijn broeders en buren zeg ik: Vrede zij in u! Omwille van het huis van de HEER, onze God, zal ik uw bestwil zoeken!” (Psalm 122)