Waarom Israël zijn rol als regionale macht moet omarmen

Dit artikel is normaal gesproken exclusief voor abonnees. Vandaag stellen we het eenmalig voor u open. Wilt u altijd toegang tot exclusieve content? Word dan abonnee.

In de Britse satirische klassieker “The Mouse That Roared” verklaart een kleine, fictieve natie de oorlog aan de Verenigde Staten, niet in de hoop te winnen, maar om te verliezen en genereuze naoorlogse hulp te ontvangen.

In plaats daarvan wordt het kleine hertogdom Grand Fenwick door een reeks komische tegenslagen de toevallige overwinnaar en nucleaire supermacht. Hoewel humoristisch en absurd, onderstreept de film een provocerende waarheid: zelfs kleine staten kunnen de globale dynamiek veranderen met strategische bedoelingen, timing en een duidelijk doel.

Israël, dat vaak wordt gezien als een kleine natie omringd door wispelturigheid, is geen komische figuur – maar het is tijd om een gedurfde realiteit te omarmen: Israël kan en moet niet alleen optreden als een staat die zijn voortbestaan verdedigt, maar ook als een proactieve regionale macht die de toekomst van het Midden-Oosten vormgeeft.

Van militaire macht naar strategisch leiderschap

De recente militaire prestaties van Israël hebben zijn ongeëvenaarde capaciteiten in de regio onderstreept. De vernietiging van de infrastructuur van Hezbollah, de verlamming van de commandostructuren van Hamas in Gaza en de berekende reactie op Iraanse provocaties, culminerend in aanzienlijke operationele successen, wijzen allemaal op een overweldigend tactisch voordeel.

Iran, lange tijd de meest agressieve uitdager voor de regionale suprematie, heeft gemerkt dat zijn proxies verzwakt zijn, dat zijn economie verstikt is en dat zijn invloed afneemt door de interne onrust en internationale kritieken. De val van het Assad-regime in Syrië, dat indirect werd gesteund door de Iraanse overheersing, leidt tot een verdere ontmanteling van Teherans invloedssfeer.

Maar één existentiële dreiging blijft onopgelost: Het nucleaire programma van Iran. Uitstel en afschrikking zijn niet langer genoeg. Israël moet een coalitie leiden – diplomatiek of militair – om de nucleaire capaciteiten van Iran te vernietigen, door middel van een overeenkomst, geweld of beide. De ambiguïteit van de Iraanse ambities en de aarzeling van de internationale gemeenschap maken dit tot een rode lijn die niet mag worden overschreden.

Een nieuw Turks front

Tegelijkertijd is Turkije geëvolueerd van een stille deelnemer naar een actieve machtsmakelaar, vooral in Syrië. De inzet van Turkse troepen in het noorden van Syrië, in combinatie met de neo-Ottomaanse visie van president Recep Tayyip Erdoğan, vormt een nieuwe bedreiging.

Turkse troepen op de noordelijke flank van Israël, te midden van een fragiel en machteloos Syrië, vormen een onvoorspelbare factor. Dit bemoeilijkt operaties, verhoogt het risico op escalatie van het conflict en kan rivaliserende islamistische groeperingen onder Turkse bescherming aanmoedigen. Dit mag niet worden genegeerd.

Wie leidt de regio?

Turkije probeert invloed te verwerven door een combinatie van Ottomaanse nostalgie en moderne economie en positioneert zichzelf als een brug tussen Oost en West.

Qatar gebruikt zijn rijkdom en media (vooral Al Jazeera) met vaardige soft power.

Iran blijft ondanks zijn tegenslagen ideologie en instabiliteit exporteren.

Tegelijkertijd vergroten mondiale spelers zoals China en Rusland hun aanwezigheid in het Midden-Oosten. China’s Belt and Road Initiative verbindt stilletjes havens, wegen en digitale netwerken van de Golf tot de Levant.

Rusland, dat een terugslag kreeg na de val van het Assad-regime, herwint nu macht en relaties met de nieuwe regering in Syrië.

In dit omstreden landschap onderscheidt Israël zich als een stabiele, innovatieve, militair superieure en in toenemende mate diplomatiek vaardige natie. Waarom zien we onszelf dan vaak als de periferie in plaats van het hart?

Meer dan overleven: de kracht van identiteit

Tientallen jaren lang werd het strategische zelfbeeld van Israël gekenmerkt door het trauma van overleven – een eenzame democratie die belegerd werd.

Maar dit tijdperk is aan het veranderen. Zoals het gezegde luidt: “Wie denkt dat hij verslagen is, is verslagen”. Onszelf zien als louter reactief of defensief beperkt ons diplomatieke bereik en smoort regionale partnerschappen in de kiem.

Een land dat zich gedraagt als een leider trekt anderen aan. Landen sluiten liever een bondgenootschap met een sterke, stabiele macht die doelgericht en zelfverzekerd optreedt. Door kracht te tonen, niet alleen militair maar ook diplomatiek en economisch, kan Israël een aantrekkingspool worden in het Midden-Oosten – voor staten, investeringen en invloed.

Al-jār qabl al-dār’-‘De buurman voor het huis’.

In de Arabische cultuur benadrukt dit spreekwoord dat goede buren belangrijker zijn dan het beste huis.

Als Israël een leidende rol in de regio wil spelen, is strategische normalisatie met gematigde soennitische staten essentieel. De Abrahamakkoorden waren slechts het begin. Het verdiepen van de betrekkingen met staten als Saoedi-Arabië, Oman en Marokko, en zelfs het herstellen van de betrekkingen met Jordanië en Egypte met hernieuwd respect en stimulansen, zijn van cruciaal belang.

Deze partnerschappen gaan niet alleen over veiligheid. Ze moeten zich ontwikkelen tot economische, technologische, educatieve en culturele allianties. Een pact voor schone energie in het hele Midden-Oosten, een consortium voor waterinnovatie of een pijplijn voor technisch talent kan een nieuw tijdperk van onderlinge afhankelijkheid inluiden, met Israël in de voorhoede.

Rivalen uit elkaar drijven: Turkije, Qatar en Egypte

De opkomst van regionale rivalen is niet noodzakelijkerwijs een nulsomspel. Turkije kan een tegengewicht vormen door Israël nauwere veiligheids- en infrastructuurpartnerschappen te laten aangaan met Griekenland, Cyprus en de Balkan.

Qatar heeft ondanks zijn soft power beperkte hard power – Israël kan zijn invloed neutraliseren door overtuigender regionale verhalen aan te bieden en rechtstreeks uit te zenden naar een Arabisch publiek.

Egypte blijft een wild card. Terwijl het land schommelt tussen instabiliteit en nationalisme, moet Israël in stilte strategische steun bieden – economische samenwerking, het delen van watertechnologie en gezamenlijke antiterrorisme-initiatieven – om ervoor te zorgen dat Caïro dichtbij blijft en niet koud.

Verdragen en vertrouwen: Het Amerikaanse anker

De Verenigde Staten blijven een belangrijke bondgenoot. Maar nu Washington zijn mondiale focus bijstelt, moet Israël de continuïteit van deze relatie waarborgen en zich tegelijkertijd voorbereiden op strategische autonomie.

Het formaliseren van langlopende defensieverdragen met de VS, die niet alleen gekoppeld zijn aan militaire steun maar ook aan samenwerking op technisch gebied en op het gebied van inlichtingen, zou de Amerikaanse steun voor Israëls regionale visie veilig kunnen stellen.

In de tussentijd moet deze strategie worden aangevuld met toenadering tot Europa, India en bepaalde Afrikaanse staten om te laten zien dat Israël niet alleen een speler in het Midden-Oosten is, maar ook een Euraziatisch centrum voor innovatie en veerkracht.

Omgaan met de draak en de beer

Hoe zit het met China en Rusland? Geen van beide kan worden genegeerd.

China is een economische reus. Engagement met dit land moet pragmatisch en voorzichtig zijn: Investeringen in niet-gevoelige sectoren (zoals infrastructuur of schone energie) zijn welkom, maar kerntechnologieën en cybergebieden moeten worden beschermd. Transparantie en coördinatie met de VS over deze verbintenissen zullen diplomatieke tegenslagen voorkomen.

De regionale voetafdruk van Rusland is grotendeels militair en opportunistisch. Israël moet de betrekkingen met Moskou niet romantiseren, ook al moeten we deconflictieve protocollen handhaven.

In plaats daarvan moeten we rustig investeren in regionale modellen voor het post-Russische tijdperk, vooral in de energiesector, waar Israël en geallieerde spelers in het oostelijke Middellandse Zeegebied – Griekenland, Cyprus, Egypte en zelfs Qatar – de Europese gasleveringen een nieuwe vorm kunnen geven.

Iran: indammen, isoleren, ontmantelen

Iran blijft de belangrijkste langetermijnuitdaging. Regimewisseling moet het doel zijn, maar eerst moet het regime worden ingedamd. Dit omvat het volgende:

Versterking van de binnenlandse oppositie via digitale en humanitaire kanalen;
Doorgaan met afschrikking via het internet;
Verstoren van regionale aanvoerroutes en de financiering van proxy’s;
De geloofwaardigheid en zichtbaarheid van militaire opties behouden;
En, het allerbelangrijkste, het verminderen van de nucleaire capaciteiten van het land. Diplomatie kan het land stoppen, maar de instrumenten van geweld moeten op tafel blijven.

Engagement vanuit een sterke positie is geen zwakte. Als Teheran ooit gematigd wordt, moet Israël bereid zijn om diplomatieke creativiteit aan de dag te leggen – zolang de veiligheidsgaranties onwrikbaar blijven.

Op weg naar een regionale macht: de volgende stappen

Nationale strategie: Vorm een Strategische Raad voor Regionale Invloed bestaande uit leiders op het gebied van defensie, diplomatie, bedrijfsleven en technologie.
Publieksdiplomatie: lancering van een initiatief om het imago van Israël in de regio nieuw leven in te blazen, met Arabische inhoud, betrokkenheid van jongeren en samenwerkingsplatforms.
Infrastructuurdiplomatie: regionale megaprojecten leiden op het gebied van water, voedselzekerheid en AI.
Actualisering van de militaire doctrine: verschuiving van reactieve verdediging naar een proactieve plus doctrine met strategische diepgang.
Educatieve uitwisseling: het opzetten van studiebeursprogramma’s voor Arabische en Afrikaanse studenten aan Israëlische universiteiten.

De voordelen van groter denken

Veiligheid: Stabiele buren en gemeenschappelijke kaders verminderen existentiële bedreigingen;
Economie: Regionale markten en logistieke corridors kunnen de groei stimuleren;
Prestige: Israël wordt een vormer, geen reactor;
Innovatie: diverse partnerschappen stimuleren technologie en onderzoek; en
Trots van de diaspora: Joodse gemeenschappen over de hele wereld zien Israël niet als een land dat wordt belegerd, maar als een rolmodel.

Obstakels

Sommige soennitische regimes zijn instabiel of hypocriet.
Interne politieke fragmentatie kan een gedurfde visie blokkeren.
Iran en zijn proxies zullen asymmetrische oorlogsvoering voortzetten.
Rivaliteit tussen grootmachten kan de politieke ruimte beperken.
Regionale rivalen zoals Turkije en Qatar zullen proberen diplomatiek te manoeuvreren.

Maar zoals een Arabisch spreekwoord zegt: “man jadda wajada” – “Wie zich inspant, slaagt”.

En misschien, heel misschien, is het tijd dat we stoppen met wachten tot de wereld ons legitimiteit geeft. Net als het hertogdom Grand Fenwick in deze heerlijk absurde film, zouden ook wij kunnen ontdekken dat moedige actie de realiteit creëert die we zoeken.

Israël heeft gebruld. Nu moet het leiden.