Ik denk dat onze premier Benjamin Netanyahu begint in te zien dat zijn nationaal-religieuze coalitieregering praktisch niet zo werkt als hij zou willen. Om zijn rechtse en orthodoxe bondgenoten bij elkaar te brengen, moest hij tijdens de coalitieonderhandelingen bijna alles beloven. Maar die berekening lijkt niet te werken, want al na een paar weken zijn zijn bondgenoten boos op hem. Niet alleen verliezen zijn twee religieuze kolonistenministers, Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich, het vertrouwen in Benjamin Netanyahu, maar er is ook een vertrouwenscrisis uitgebroken tussen Netanyahu en zijn minister van Justitie Yariv Levin.
Minister van Binnenlandse Veiligheid Itamar Ben-Gvir is gefrustreerd over het beleid van Netanyahu in het Bijbelse hart van Judea en Samaria. “Dit is niet waarvoor wij de coalitieakkoorden hebben ondertekend en waarvoor wij ons bij de regering Netanyahu hebben aangesloten,” benadrukte Ben-Gvir gisteren voor de camera. Ben-Gvir bekritiseerde het gedrag van Netanyahu nadat hij samen met zijn minister van Defensie Yoav Galant een illegaal opgerichte boomgaard in Benjamin, ten noorden van Jeruzalem, had gesloopt.
“Ons is een rechtse regering beloofd die niet in staat is de Arabische illegale buitenpost Kahn al-Ahmar te ontruimen of illegale gebouwen in Arabisch Oost-Jeruzalem te slopen. Onze rechtse regering richt zich alleen op Joden. Dit is onmogelijk en dit is niet wat we de kiezers hebben beloofd,” ging Ben-Gvir tekeer. In beide gevallen heeft het Hooggerechtshof van Israël de regering opgeroepen om de illegale buitenposten te ontruimen, maar in het Arabische Khan Al Ahmar heeft al jaren geen enkele regering ontruimd. Iedereen vreest dat hierdoor rellen zullen uitbreken in het land. Ook werd bekend dat het hoofd van Israëls veiligheidsdienst, Shin Bet, Ronen Bar, gisteren minister Ben-Gvir belde en waarschuwde dat “hij onrust zaait in het Midden-Oosten”.
Kort daarvoor had regeringsleider Benjamin Netanyahu een ontmoeting met zijn minister van Financiën Bezalel Smotrich. De twee maakten ook ruzie over de beloften van de premier. Smotrich kreeg verschillende civiele posten, zoals het burgerlijk bestuur in Judea en Samaria, die eigenlijk onder het ministerie van Defensie vallen. Smotrich kon het echter niet eens worden over de details met de minister van Defensie Yoav Galant. Bovendien omzeilt Galant, met de steun van Netanyahu, de eisen van Smotrich en dat maakt de minister van Financiën natuurlijk boos.
“Als Galant een probleem heeft, is hij welkom om af te treden en de sleutel op tafel te leggen. Velen kunnen zijn plaats innemen”, zei Smotrich na de ontruiming van de boomgaard. Om de woede van zijn minister van Financiën te bezweren, beval Netanyahu op het laatste moment een tijdelijke stopzetting van de ontruiming. Maar pas nadat bijna alle bomen al waren gerooid. Regeringsbronnen zeggen dat de actie in kwestie van tevoren bekend was en voor niemand als een verrassing kwam. Smotrich gebruikte het incident om zijn overwicht op Israëls minister van Defensie Galant te laten gelden.
En ook op het front van de omstreden justitiële hervorming zijn de eerste barsten in de coalitie zichtbaar. Sinds enkele dagen is er een vertrouwenscrisis tussen Netanyahu en Levin. De spanning tussen Netanyahu en Levin begon toen Netanyahu teleurgesteld was over de manier waarop de justitiële crisis in de media werd behandeld. Als gevolg daarvan verslechterden de betrekkingen tussen de regeringsleider en zijn minister van Justitie sterk. Het werd bekend dat Levin in een van de gesprekken tussen de twee dreigde af te treden als er een significant compromis zou komen over de hervorming van het gerechtelijk apparaat. Levin dreigde ook de coalitie te ontbinden als hij niet over het veto bleef beschikken om de justitiële hervorming volledig en op tijd door te drukken, zoals hem was beloofd. Een naaste vertrouweling van Netanyahu schrijft Levin politieke motieven toe: “Het gedrag van Levin brengt de politieke positie van Netanyahu in gevaar en Levin is de enige die baat heeft bij het beëindigen van het incident.”
Levin is de sleutelfiguur in de coalitie geworden en dat stoort Netanyahu, want wat Bibi leuk vond aan Levin was dat hij een bleke politicus was, zonder charisma. Dat is veranderd en daarom is er nu spanning tussen de twee. Het is belangrijk te benadrukken dat Netanyahu delen van de justitiële hervorming wil en nodig heeft, maar hij is bereid tot bepaalde compromissen om het volk gerust te stellen. Anderzijds moet Netanyahu oppassen dat hij de coalitie niet opnieuw ontbindt.
De regeringscoalitie is zo rechts, zo nationaal, zo orthodox, en dat maakt Israëls regeringsleider Benjamin Netanyahu ongemakkelijk. Rechtse commentatoren vrezen dat Netanyahu de controle zal verliezen als hij niet onmiddellijk orde op zaken stelt bij zijn bondgenoten. Maar daarvoor moet Netanyahu eerst zijn beloften nakomen en dat is in de huidige politieke situatie onmogelijk. Washington oefent druk uit op Netanyahu om de bouw van nederzettingen te bevriezen en waarschuwt om de gemoederen niet op te stoken enkele weken voor de islamitische vastenmaand Ramadan. De nationaal-religieuze regering moet beslissen of zij een rechts beleid gaat voeren of hetzelfde beleid als de vorige regeringen. Is een rechts beleid wel mogelijk in het heilige land van Netanyahu?
Netanyahu naar Washington: “Het Midden-Oosten verder veranderen”
Israël levert 150.000 liter brandstof aan Gaza
“Eerst kracht, dan vrede”: Netanyahu ziet aanvallen op Iran als keerpunt
