Volgens berichten is Iran momenteel actief bezig met de wederopbouw van een gevoelige faciliteit genaamd Taleghan 2 in zijn militaire complex Parchin in de buurt van Teheran. Een locatie die al lang in verband wordt gebracht met de ontwikkeling van kernwapens en die in oktober 2024 door Israël werd aangevallen. Vooraanstaande Israëlische waarnemers gaan ervan uit dat deze stap een teken is van de langetermijnplannen van Teheran om zijn capaciteiten weer op te bouwen.
Na de 12 dagen durende oorlog tussen Israël en Iran in juni heerst in Israël de mening dat een reeks grootschalige aanvallen het Iraanse atoomprogramma jaren heeft teruggeworpen.
Brigadegeneraal (b.d.) professor Jacob Nagel, voormalig adjunct-nationaal veiligheidsadviseur van premier Benjamin Netanyahu en voormalig hoofd van de Israëlische Nationale Veiligheidsraad, die tegenwoordig senior medewerker is van de in Washington gevestigde Foundation for Defense of Democracies, zei dat er in Iran weliswaar stemmen te horen zijn die gezien het falen van het regime twijfels uiten over de nucleaire koers, maar dat “het standpunt van de leider en zijn naaste medewerkers is om de oude koers voort te zetten”.
Nagel schat dat het regime zijn herstel van de verwoestende oorlogsschade zorgvuldig heeft gepland. Aangenomen mag worden dat dit erop gericht is om de capaciteiten te herstellen volgens een prioriteitenvolgorde die volgens de Iraniërs het minste risico op een nieuwe aanval met zich meebrengt, en daarom begint met het herstel van de luchtverdediging.
“Daarna zullen ze proberen de productiecapaciteit voor ballistische raketten te herstellen en pas helemaal aan het einde zullen ze zich bezighouden met het herstel van de nucleaire capaciteiten”, aldus Nagel.
De wederopbouw in Parchin is een stap die de Iraniërs in het geheim kunnen uitvoeren, juist omdat ze altijd hebben gelogen over het doel van de faciliteit.
“De Iraniërs hebben nooit toegegeven dat de aangevallen locatie in Parchin werd gebruikt voor hun nucleaire programma en beweerden dat deze diende voor academisch onderzoek. Daarom konden ze enerzijds niet beweren dat Israël een nucleaire faciliteit had aangevallen en anderzijds staan ze zichzelf waarschijnlijk toe om deze weer op te bouwen, en wel op een manier dat de werkelijke activiteiten en het doel ervan niet vanuit de lucht of vanuit de ruimte te zien zijn”, aldus Nagel.
Volgens Nagel maakt de uitdagende retoriek van de Iraanse leiders, waaronder de hoogste leider Ali Khamenei en president Masoud Pezeshkian, deel uit van een dubbele boodschap. “Aan de ene kant vermijden ze de [onmiddellijke] wederopbouw van hun nucleaire capaciteiten, aan de andere kant brengen ze de boodschap over dat ze de toekomst niet opgeven”, zei hij.
Op 21 oktober verwierp Khamenei de uitspraken van de Amerikaanse president Donald Trump dat de Iraanse nucleaire locaties in juni waren vernietigd en zei hij dat hij “droomde”, terwijl Pezeshkian verklaarde dat het doel van het Westen met de “snapback”-sancties was om de olie-export en de handel van Iran te schaden.
Een rapport van het in Washington gevestigde Institute for Science and International Security van 20 oktober identificeerde op basis van satellietbeelden belangrijke nieuwe bouwwerkzaamheden in Taleghan 2, een locatie die vroeger deel uitmaakte van het Iraanse kernwapenprogramma van vóór 2003 en bekend staat onder de Perzische afkorting AMAD. Het rapport beschreef de bouw van een groot hoogbouwmagazijn en andere activiteiten die wijzen op een heropleving van de gevoelige locatie.
Toch concludeerde Nagel dat het Iraanse nucleaire programma op korte termijn verlamd blijft. “Het lijdt geen twijfel dat het Iraanse nucleaire programma een zware klap heeft gekregen”, zei hij, erop wijzend dat sommige analisten ervan uitgaan dat het nog minstens drie jaar zal duren, tot Trump zijn ambt neerlegt, voordat de Iraniërs het zullen aandurven om weer openlijk nucleaire activiteiten te ontplooien.
“Tegen deze achtergrond kan worden gesteld dat de activiteiten in Parchin op dit moment geen afwijking van deze lijn vormen, tenzij duidelijk wordt aangetoond dat daar activiteiten worden uitgevoerd die rechtstreeks verband houden met het nucleaire programma”, zei hij.
Een nieuwe overeenkomst met Rusland over de bouw van vier civiele reactoren in Iran is volgens Nagel evenmin een herstart van een militair nucleair programma.
“Het Westen moedigt Iran aan om complete pakketten groene energie uit het buitenland te kopen, waarbij de kernbrandstof als onderdeel van het pakket wordt geleverd, inclusief het verwijderen ervan uit het land na bestraling om het te vervangen”, zei hij.
Danny (Dennis) Citrinowicz, hoofdonderzoeker voor Iran en het Shi’ite Axis Program bij het Institute for National Security Studies, die 25 jaar bij de militaire inlichtingendienst van de IDF heeft gewerkt, onder meer als hoofd van de afdeling Iran, waarschuwde: “Over het algemeen hebben de Israëlische en Amerikaanse aanvallen de Iraanse nucleaire locaties zwaar beschadigd, maar het probleem is nog lang niet opgelost. Satellietfoto’s tonen aan dat Teheran de verrijkingsinstallaties weer in bedrijf neemt, en de kennis van zijn wetenschappers – aangezien deze kennis niet kan worden uitgewist – stelt het in staat om de installaties weer in bedrijf te nemen.”
Citrinowicz wees op een groeiend en gevaarlijk publiek debat binnen Iran over de noodzaak van een atoombom na de mislukkingen van het regime.
“De vraag rijst wat de nucleaire strategie van Iran is”, zei hij tegen JNS. “Het is duidelijk dat Iran de verrijking op zijn grondgebied niet zal opgeven – zoals blijkt uit de uitspraken van Khamenei over dit onderwerp en de ineenstorting van de Iraanse afschrikking in de oorlog. Dit leidt tot een intensief publiek debat over de noodzaak voor Iran om een bom te verwerven.”
Men moet toegeven, voegde hij eraan toe, dat de aanval van Israël en de VS op de Iraanse nucleaire installaties “Iran dichter bij een besluit over deze kwestie heeft gebracht, hoewel het helemaal niet duidelijk is of Iran echt zal proberen een bom te verkrijgen.”
Wat betreft de wederopbouw op de locatie Taleghan 2 in Parchin, is het volgens Citrinowicz moeilijk om zekerheid te krijgen over het doel ervan. Hij wees erop dat Parchin een militaire basis is waar in het verleden ook de Iraanse kernwapenafdeling actief was, die verantwoordelijk is voor de bouw van kernkoppen.
Het is moeilijk te zeggen of de renovatiewerkzaamheden die op de satellietfoto te zien zijn, verband houden met een besluit van Iran over de nucleaire kwestie of met een ander onderwerp, merkte hij op. In ieder geval wijzen de renovatiewerkzaamheden in Taleghan 2 en de renovatiewerkzaamheden aan de verrijkingsinstallaties erop dat “Iran nog lang niet van plan is zijn nucleaire installaties op te geven”, zei hij.
De onlangs ondertekende overeenkomst over Russische kernreactoren lijkt een “politieke poging van de Iraanse leiders om hun bevolking te laten zien dat ze zich inspannen om een oplossing te vinden voor de energiecrisis in het land”, voegde hij eraan toe. “Aan de andere kant stelt het Rusland in staat om zijn betrekkingen met Iran, die na de oorlog enigszins gespannen waren, te versterken. Ik denk dat er een kloof zal ontstaan tussen de overeenkomst en de daadwerkelijke uitvoering ervan. “
Hamas in Gaza wil blijven vechten, bemiddelaars dringen er bij de terreurorganisatie op aan om het plan van Trump te aanvaarden
Israël herdenkt de slachtoffers van 7 oktober – Twee jaar tussen pijn, saamhorigheid en hoop
“De operatie is nog niet voorbij”
