De tweede kans

Dit is een ledenartikel, die normaal alleen te lezen is door onze abonnees. De redactie van Israel Today stelt dit artikel echter gratis ter beschikking. Wilt u het hele jaar door meer van dit soort artikelen lezen? Word dan digitaal abonnee van Israel Today.

We hebben de kans om de fouten van onze voorouders niet te herhalen!

De escalatie: Kristallnacht 1938 vs. Zwarte Shabbat 2023
Verrassing of logische escalatie: Duitsland 1933 vs. Israël 1948
Reacties van het wereldpubliek: Evian Conferentie 1938 vs. Algemene Vergadering van de VN oktober 2023
De volgende fase: 1938: De Holocaust, het zwijgen van de kerk, de stille helden vs. 2023: Nieuw begin, onze kans

1. De escalatie

Kristallnacht 1938

Precies 85 jaar zijn verstreken sinds de “Kristallnacht” (banaliserend genoemd naar de scherven van vernielde ruiten, in werkelijkheid werd er veel meer vernield!

Die nacht van 9 op 10 november 1938, toen in het Duitse Rijk 1400 synagogen in brand werden gestoken en 7.500 Joodse bedrijven en andere instellingen (waaronder scholen en Wasienhäuser!) werden vernietigd.
De nacht waarin Joodse burgers werden mishandeld, bedreigd, gearresteerd en op straat vermoord (in aanwezigheid van de politie) door de SA, de “Sturmabteilung” (de paramilitaire strijdorganisatie van de NSDAP). Het exacte aantal doden is niet bekend. Er wordt geschat dat meer dan 1.300 mensen die nacht of later omkwamen als gevolg hiervan.

Vandaag weten we dat de Kristallnacht de overgang markeerde van de discriminatie van Duitse Joden vanaf 1933 naar hun systematische verdrijving en onderdrukking. Vanaf 10 november 1938 werden Joden gedeporteerd naar concentratiekampen. Uiteindelijk culmineerden deze acties in de Holocaust (het verklaarde doel om al het Joodse leven te vernietigen) en werden meer dan 6 miljoen Joden vermoord. Hoe was dit mogelijk in het “beschaafde Europa” en onder de ogen van het wereldpubliek?

De zwarte sjabbat 2023

Op 7 oktober 2023 beleefde Israël een nieuwe “Kristallnacht” – een Zwarte Shabbat. Bij zonsopgang braken Hamas-terroristen uit de Gazastrook door de grens met Israël. Ze verwoestten meer dan 20 Israëlische steden en dorpen en veroorzaakten een verschrikkelijk bloedbad. Ze ontvoerden meer dan 230 gijzelaars en mishandelden, martelden en vermoordden meer dan 1400 Joodse burgers.

“Er waren taferelen van afschuwelijke wreedheid, barbaarsheid, verminking, versnijding, verkrachting. Paren en familieleden werden aan elkaar vastgebonden en levend verbrand; bij hele families werden organen levend verwijderd; kinderen werden gedwongen toe te kijken hoe hun ouders werden gemarteld en gedood; ouders werden gedwongen toe te kijken hoe de ogen van hun kinderen werden uitgestoken en hun hoofden werden ingeslagen. Woonkamers, keukens, kinderbedden en speelgoed, wiegen, baden, gazons, auto’s – overal het gestolde bloed van vermoorde Joden. (Bron: Israel Today, Stan Goodenough, 29.10.2023).

Zelfs drie weken later zijn nog niet alle gedeeltelijk uiteengereten en verbrande lichamen geïdentificeerd.

Wat zullen de gevolgen zijn van 7 oktober 2023?
Terwijl raketten op Israël worden afgevuurd, verdedigt Israël zich en valt het de Gazastrook aan, die is geïnfiltreerd door Hamas. Tegelijkertijd begint Hezbollah (een andere islamistische terreurorganisatie) in het noorden van Israël ook raketten op Israël af te vuren. Iran, wiens verklaarde doel de vernietiging van de Israëlische staat is, dreigt ook.

Zal de wereld, na eeuwen van Jodenvervolging, progroms en oorlogen, opnieuw toekijken hoe er pogingen worden ondernomen om de Joden te vernietigen?

Zullen we deze keer begrijpen wat de eis van het uur is?
Zullen we beseffen dat dit onze kans is om te laten zien dat we hebben geleerd van het verleden? Zullen we bereid zijn om voor Israël op te komen? Zullen wij behoren tot degenen die het verschil maken?

2. Verrassing of logische vooruitgang?

De voorgeschiedenis: Duitsland vanaf 1933

Was Europa, was de wereld verrast in 1938? Waren er redenen om te geloven dat dit slechts een tijdelijke waanzin was, de misdaad van een menigte?

Nee! Het anti-Joodse beleid van de nationaalsocialistische Duitse regering was al begonnen sinds Adolf Hitler in januari 1933 aan de macht kwam. Een paar feiten:

In april 1933 was er de eerste centraal gecontroleerde terreurcampagne in het Duitse Rijk: de Joodse boycot.
In dezelfde maand volgden de ambtenarenwet en de wet op de toelating tot de balie, waardoor ongeveer 37.000 Joden hun beroepsactiviteit in Duitsland verloren.
In september 1935 werden de Neurenberger wetten aangenomen. De “Wet ter bescherming van Duits bloed en Duitse eer” verbood huwelijken en seksuele omgang tussen Joden en niet-Joden. De Rijkswet op het staatsburgerschap creëerde verschillende klassen burgers.
Vanaf eind 1937 begonnen de gedwongen onteigeningen snel plaats te vinden. SA misdadigers sloegen duizenden Joodse bedrijfseigenaren uit hun winkels, bedrijven en huizen … en namen ze over.
De Kristallnacht was een escalatie van de vijandigheid tegenover Joden – maar tegelijkertijd een logische voortzetting van de antisemitische acties die al jaren aan de gang waren.

De voorgeschiedenis: Israël vanaf 1948

Is de Hamas-aanval op “Zwarte Sjabbat” op 7 oktober 2023 een verrassing? Is het slechts tijdelijke waanzin, de misdaad van een menigte?

Nee. Israël is regelmatig aangevallen sinds Resolutie 181 van de Algemene Vergadering van de VN van 29 november 1947, die voorzag in de oprichting van een Joodse en Arabische staat, omdat de Palestijnen en de andere Arabische landen weigerden een verdeling van Palestina te accepteren (en in sommige gevallen nog steeds!).

De eerste aanval kwam om middernacht na het uitroepen van de Joodse staat door David Ben Gurion op 14 mei 1948, vanuit de vijf Arabische landen: Egypte, Syrië, Jordanië, Irak en Libanon.

In 1973 werd Israël aangevallen door Egypte en Syrië op de belangrijkste Joodse feestdag, Jom Kippoer.

Tussendoor was er de sluiting van het Suezkanaal voor Israëlische schepen in 1956, wat leidde tot de Suezcrisis, en de aankondiging van een Arabische aanval in 1967 (door Egypte, Syrië en Jordanië) die Israël voor was (6-daagse oorlog).

In 1982 vielen terroristische groepen Israël aan vanuit Zuid-Libanon, in 2006 werden 2 soldaten ontvoerd door Hezbollah. Dit leidde tot de 2 Libanon-oorlogen.

Wat de Gazastrook in het bijzonder betreft, trok Israël zich in 2005 volledig terug uit het gebied. Maar zelfs dat bracht geen vrede.

Jarenlange beschietingen van Israëlische steden met enkele duizenden raketten vanuit de Gazastrook leidden tot operatie “Gegoten Lood” in 2008, die in januari 2009 eindigde met een eenzijdig staakt-het-vuren van Israël.

Hamas en andere Palestijnse groeperingen bleven raketten afvuren op Israël, vooral in de tweede helft van 2012. Voor het eerst bereikten de raketten ook Tel Aviv en Jeruzalem en betekenden een totale beperking van het dagelijks leven voor meer dan een miljoen mensen in Israël. Israël reageerde in november 2012 met Operatie Pilaar van Wolk, die in dezelfde maand eindigde met een staakt-het-vuren…

… maar bracht geen vrede. In juli 2014 lanceerde Israël Operatie Sterke Rots als reactie op hernieuwd en aanhoudend raketvuur van Hamas en andere Palestijnse militante groeperingen vanuit de Gazastrook. Deze eindigde in augustus met een staakt-het-vuren voor onbepaalde tijd.
Sindsdien gaan de raketaanvallen op Israël echter regelmatig door. In mei 2019 bijvoorbeeld, toen we naar Israël vlogen, waren er de dag ervoor 800 raketten afgevuurd vanuit de Gazastrook.

Maar wat in andere delen van de wereld als een ramp wordt beschouwd en tot oorlog leidt, is hier de trieste normaliteit geworden. Israël probeert (meestal met succes) de raketten te onderscheppen met zijn “Iron Dome” verdedigingssysteem en ze onschadelijk te maken … en de wereld kijkt de andere kant op!

De “Zwarte Shabbat” is een escalatie van de Jodenhaat en de agressie van Hamas – maar tegelijkertijd een logische voortzetting van de aanvallen die al jaren aan de gang zijn.

3. Reacties vanuit de wereld

1938 – De Conferentie van Évian

Al voor de Kristallnacht nam de stroom Joodse emigranten uit Duitsland toe. In deze situatie stelden de Verenigde Staten een internationale conferentie voor, die uiteindelijk plaatsvond in Évian in juli 1938 en werd bijgewoond door Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België, Zwitserland, Zweden, Noorwegen, Denemarken, Ierland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en bijna alle Midden- en Zuid-Amerikaanse landen. Polen en Roemenië stuurden waarnemers.

De regeringen van de deelnemende landen wisten op dat moment dat de Joden in Duitsland en Oostenrijk bijna volledig rechteloos waren en dat duizenden van hen al waren vermoord of de dood in gedreven. Desondanks stemde geen van de 32 deelnemende landen in met de opname van een groter aantal bedreigde Joden.

Om de situatie in Palestina te sussen, legde Groot-Brittannië al in november 1937 strenge toelatingsbeperkingen op voor dit gebied, hoewel het de Joden in de Balfour Verklaring van 1917 in principe een “nationaal thuis” had beloofd. In 1938 verlaagde Engeland, met het oog op de dreigende oorlog en in overeenstemming met de wensen van de Arabische staten, het immigratiequotum voor Palestina opnieuw: tot maximaal 20.000 per jaar.

Eind 1938 stonden ongeveer 125.000 mensen in de rij bij de consulaten van de VS (in 1939 was dit aantal gestegen tot 300.000) om een van de slechts 27.000 visa’s te krijgen die op dat moment onder het quotasysteem aan immigranten werden verstrekt. In de tweede helft van 1941 stelde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken nog strengere quota in voor immigratie, ondanks berichten over de massamoorden die door de nazi’s werden uitgevoerd. Dit werd gerechtvaardigd door bezorgdheid over de binnenlandse veiligheid.

Hoewel Zwitserland ongeveer 30.000 Joden opnam, stuurde het ook ongeveer hetzelfde aantal weg aan de grens. Bolivia nam ongeveer 30.000 immigranten op. Nog eens 15.000 Joden konden ontsnappen naar China en nog eens 600 vonden hun weg naar de Dominicaanse Republiek.

Waren de landen niet in staat om meer vluchtelingen op te vangen? Huidige cijfers weerleggen deze theorie. Duitsland, bijvoorbeeld, nam meer dan een miljoen vluchtelingen op in 2015/16 (voornamelijk uit Syrië) en meer dan een miljoen Oekraïners in 2022. En dit zijn alleen de officiële cijfers, het werkelijke aantal ligt aanzienlijk hoger. (Bron: https://mediendienst-integration.de)

2023 – De Algemene Vergadering van de VN op 27 oktober 2023

In 2023, na de verschrikkelijke aanslag door Hamas, waren er een aantal zogenaamde solidariteitsbezoeken, maar er was weinig praktische steun zichtbaar.

En slechts twee weken later, met een 2/3 meerderheid van 120 stemmen voor, 14 tegen (respect voor Oostenrijk, dat heeft geleerd van zijn verleden!) en 45 onthoudingen, eist het wereldpubliek in de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN van 27 oktober 2023 een onmiddellijk staakt-het-vuren van Israël, evenals de onmiddellijke levering van water, voedsel, brandstof en elektriciteit en “ongehinderde” toegang voor humanitaire hulp voor Palestijnen in de Gazastrook.

De resolutie noemt de terroristische organisatie Hamas niet bij naam, de wreedheden die Hamas op 7 oktober beging worden niet veroordeeld en het recht op zelfverdediging van Israël, dat is vastgelegd in het internationaal recht, wordt niet bevestigd.

Het feit dat zelfs landen als Duitsland, die beweren dat de veiligheid van Israël deel uitmaakt van hun raison d’être, hier niet tegen stemmen laat duidelijk zien hoeveel (of hoe weinig!) verbaal verzekerde solidariteit waard is als het op actie aankomt!

4. De volgende fase

De Holocaust

De trieste waarheid is dat Nazi-Duitsland massamoord op een verschrikkelijke manier heeft geperfectioneerd en daarmee de donkerste bladzijde in de wereldgeschiedenis heeft geschreven.
Maar de trieste waarheid is ook dat ze nooit zo succesvol zouden zijn geweest als ze resoluut weerstand hadden gekregen.

Denemarken heeft de zeldzame eer om het enige door Nazi-Duitsland bezette land in Europa te zijn dat dapper weerstand bood tegen de poging van het Nazi-regime om zijn Joodse burgers te deporteren en 99% van hen redde. In 1943 slaagden Deense vissers er binnen slechts drie weken in om bijna alle Joden te evacueren naar het neutrale, onbezette Zweden.

Finland, bondgenoot van Duitsland sinds 1941, droeg de meeste van zijn Joden niet over. Bulgarije, ook een bondgenoot van Duitsland, redde ongeveer 50.000 Joden.

Deze voorbeelden bewijzen dat resoluut verzet de Duitse vernietigingsplannen met succes kon verijdelen.

De situatie was echter heel anders in Oost-Europa, waar 5 miljoen Joden woonden – in de gebieden die nu behoren tot Oekraïne, Polen, Wit-Rusland, Moldavië, Roemenië en Litouwen. In het voormalige tsarenrijk waren de staat, de kerk en het volk al in de 19e eeuw meedogenloos tegen Joden, door hen te beperken met speciale wetten en te vervolgen met pogroms.
Deze landen werden eind 1939 (Polen) en in de zomer van 1941 (Oekraïne, Wit-Rusland) ook bezet door nazi-Duitsland. Maar ze waren al bekend met de Jodenhaat…

In veel steden in het westen van Oekraïne werden Joden vermoord zonder uitdrukkelijk bevel van de bezetter. Bij de massale schietpartijen door Duitse en Oekraïense politie-eenheden werden er alleen al in Babi Jar bij Kiev ongeveer 100.000 gedood. In totaal werden ongeveer 1,5 miljoen mensen het slachtoffer van de Holocaust in Oekraïne.

Roemenië onder de militaire dictatuur van generaal Ion Antonescu en de organisatie van de “IJzeren Garde” gaf in 1941 ook opdracht tot de deportatie van alle Joden, nog voordat Roemenië aan Duitse zijde aan de oorlog deelnam, en liet ongeveer 350.000 Joden bijna volledig uitroeien. Ook hier namen Roemeense leger- en politie-eenheden en leden van de burgerbevolking deel aan de moord, samen met soldaten van de Duitse Wehrmacht.

In Polen werden Joden al in 1935 herhaaldelijk gedood en verwond. Hun winkels werden vaak geplunderd. In 1937 werd het aantal Joodse studenten aan sommige universiteiten gehalveerd (door de invoering van quota en segregatie door middel van zitplaatsenindelingen). Veel hoge functies waren ontoegankelijk voor Joden. Ook in Polen werden na de bezetting door nazi-Duitsland bloedbaden aangericht (bijvoorbeeld bij Jedwabne), in sommige gevallen met actieve deelname van Poolse burgers.

De bouw van de massale vernietigingskampen begon in 1940. In tegenstelling tot andere concentratiekampen, waar gevangenen niet alleen stierven door individuele moorden, maar ook door systematisch veroorzaakte ziekten, ondervoeding en excessieve arbeid, dienden de vernietigingskampen het directe doel van het vermoorden van degenen die erheen werden gedeporteerd.

Is het toeval dat alle vernietigingskampen waarin tussen 1941 en 1945 meer dan drie miljoen mensen werden vermoord (voornamelijk in gaskamers), geïndustrialiseerd waren? Auschwitz-Birkenau, Madjanek, Belzec, Sobibor, Treblinka in wat nu Polen is en Bronnaya Gora en Maly Trostinez in wat nu Wit-Rusland is?

De stilte van de kerk

In Duitsland behoorde 96 procent van de bevolking tot een christelijke denominatie. Twee derde daarvan was protestants, het andere derde katholiek.

Binnen de kerken konden en – omdat het duidelijk in de Bijbel staat – moesten mensen weten dat de Joden Gods uitverkoren volk waren, met wie hij een eeuwig verbond had gesloten.
(Genesis 15:18; Exodus 34:10; Jeremia 31:31-33).
En dat wie Israël zegent, gezegend zal worden, terwijl wie Israël vervloekt, vervloekt zal worden. (Gen. 12:3; Gen. 49:9; Num. 23:24; Deut. 30:7).

Velen werden echter beïnvloed door de leerstellingen van de kerkvaders, die op het eerste kerkelijk concilie (in 325) bijeen waren gebracht. Zij geloofden dat de Joden “Gods zondaars” waren, veroordeeld en de genade van God en de mens onwaardig. Dat Israël zijn rol in Gods plannen had verspeeld en dat christenen nu het nieuwe Israël waren (vervangingstheologie)… hoewel Paulus in Romeinen 11 duidelijk stelt dat God zijn volk niet heeft verworpen, dat hij zijn gaven niet terugvordert en de belofte van zijn uitverkiezing niet herroept.

Neo-protestantse kerken waren niet noodzakelijkerwijs anders. De Duitse Pinkstergemeente nam in 1938 (27 dagen voor de Kristallnacht!) een resolutie aan die Hitlers antisemitisme steunde en de kerkelijke grondwet herzag in overeenstemming met de Neurenberger rassenwetten: “De verwijdering van de Joden uit de gemeenschap van ons volk, evenals uit andere volken, is voor ons een proces volgens de goddelijke voorzienigheid en goddelijke wil.” (Bron: Israel Today, Charles Gardner 26.09.2023)

Hoewel de Bijbel – het fundament van de kerken – afkomstig is van Joden; hoewel het de geschiedenis van het Jodendom en de beloften van de profeten voor Israël bevat en hoewel de Verlosser van het christendom, Jezus, een Jood was, stonden de kerken ook niet op tegen de uitroeiing van de Joden!

Uiteindelijk was het de collaboratie van (bijna) iedereen met het Nazi-regime die in belangrijke mate bijdroeg aan de moord op de Europese Joden of het in de eerste plaats in deze mate mogelijk maakte.

De stille helden

En toch waren er in alle landen mensen die anders dachten en vooral anders handelden. Die bereid waren om veel te riskeren (in Oost-Europa executeerden de Duitsers niet alleen degenen die zelf Joden beschermden, maar ook hun hele familie) om Joden te redden van vernietiging.

Er zijn prominente voorbeelden zoals Oskar Schindler en Corrie ten Boom, maar er waren er veel meer. Sommigen verstrekten rantsoenkaarten, anderen valse papieren of hielpen hen vluchten naar minder gevaarlijke locaties. En weer anderen boden onderdak aan Joden – soms misschien voor een paar dagen, maar soms voor jaren.

In een wereld van totale morele instorting was er deze kleine minderheid die buitengewone moed toonde om menselijke waarden hoog te houden. Voor hen was er een grens die ze niet wilden overschrijden.

Sommigen van hen worden geëerd als “Rechtvaardigen onder de Volkeren” op het Hococaust Memorial in Jeruzalem, maar velen blijven gewoon de “stille”, onbekende helden.

Al deze mensen zijn het bewijs dat iedereen uiteindelijk zijn eigen beslissingen neemt – en daar dus verantwoordelijk voor is. Dat geen enkele massadynamiek, geen enkele ideologie, geen enkele vervolging zo sterk is dat de menselijke geest niet langer in staat is om goed van kwaad te onderscheiden en een onafhankelijk standpunt in te nemen.

Zoals Viktor Fankl, (Weense Jood, neuroloog en psychiater), die het concentratiekamp overleefde, schreef in zijn boek “Trotzdem Ja zum Leben sagen!”:

“De mens is het wezen dat bepaalt wat het is”.

“Uiteindelijk betekent het leven niets anders dan de verantwoordelijkheid dragen voor het correct beantwoorden van de vragen van het leven, voor het vervullen van de taken die voor elk individu in het leven zijn gesteld; voor het voldoen aan de eisen van het uur.”

En (zelfs in een concentratiekamp!) “alles kan een mens ontnomen worden, behalve de ultieme menselijke vrijheid om zich op de een of andere manier aan te passen aan de gegeven omstandigheden”.

Deze stille helden leren ons dat IEDEREEN een verschil kan maken.

Nieuw begin na de oorlog

Er zijn minder dan 80 jaar verstreken sinds de Holocaust. De wereld sprak haar afschuw uit na de bevrijding van de vernietigingskampen, maar weinigen waren bereid om de overlevenden na de oorlog op te vangen.

De Verenigde Naties gaven de Joden de kans om een eigen staat te stichten in hun oorspronkelijke thuisland, maar raadden dit sterk af. Toen de Israëli’s (650.000 in totaal en een groot deel van hen overlevenden van de Holocaust) in 1948 hun onafhankelijkheid verdedigden tegen 160 miljoen Arabieren, was er weinig steun van de landen die mondeling voor een Joodse staat stemden.

In de jaren na de oorlog kwamen de verschillende landen min of meer in het reine met hun eigen bijdrage en de daaruit voortvloeiende verantwoordelijkheid voor de Holocaust.

De generatie die later kwam was er zeker van dat ze anders zouden handelen. “Nooit meer!” was het motto.

Europa en de wereld herstelden zich.

Zelfs Duitsland, dat aan het einde van de oorlog volledig was verwoest, bloeide weer op. Uit de as en het puin groeide langzaam vooruitgang en economische groei – ondanks de bezettingszones en de opdeling van het land in de op het Westen georiënteerde Bondsrepubliek (BRD) en de op de Sovjet-Unie georiënteerde communistische republiek (DDR). Zelfs deze wond werd uiteindelijk geheeld: 50 jaar na het begin van de Tweede Wereldoorlog en 51 jaar na de Kristallnacht (precies op 9 november 1989!) viel de Berlijnse Muur en werd de hereniging van Duitsland mogelijk. Als je wilt, kun je in toevalligheden geloven. Voor mij is het een duidelijk teken van genade en een nieuwe kans.

De vraag is: hoe gaan we om met deze tweede kans? Als individuen, als Duitsland, als naties? Houden we onze belofte “Nooit meer”?

Onze kans – vandaag!

Zelfs vandaag de dag bewapenen landen zich tegen Israël en dreigen ze het te vernietigen. En waar staat Europa? Waarom zijn er sinds 7 oktober in bijna elke Europese hoofdstad en in veel andere steden wilde demonstraties geweest, waarbij (grotendeels ongestraft) haatdragende leuzen tegen Joden werden geroepen?

In Duitsland is het aantal antisemitische incidenten de afgelopen weken met 240% gestegen! Het feit dat 86% van de miljoen(en) vluchtelingen die Duitsland sinds 2015 heeft opgenomen afkomstig is uit landen die het bestaansrecht van Israël in twijfel trekken of ontkennen (Syrië, Iran, Irak, Afghanistan, Turkije) draagt hier zeker ook aan bij. En leidt tot de vraag in hoeverre Duitsland zijn belofte om Israël en de Joden bij te staan in de praktijk waarmaakt.

In het Verenigd Koninkrijk zijn meer dan 600 antisemitische incidenten gemeld, in de VS zeggen Joodse studenten dat ze bang zijn om hun kamer te verlaten en in de Kaukasus nemen menigten openbare gelegenheden over op zoek naar Joden om te lynchen. (Bron: Israel Today, Telegram 30.10.2023)

En waar staan wij – ieder van ons?

Wij zijn de kleinkinderen van de Tweede Wereldoorlog generatie en we kennen de geschiedenis van onze grootouders nog uit de eerste hand. We zouden moeten weten of ze Joden vervolgden of beschermden – we weten uit films, boeken en verhalen wat er in die jaren gebeurde en hoe het gebeurde. Niemand kan zich achter onwetendheid verschuilen.

We hebben een kans – ieder van ons!

We hebben de kans om NIET mee te doen als de wereld zich weer tegen Israël keert en we hebben de kans om NIET de fouten en zonden van onze voorouders te herhalen.

Christenen hebben de kans om te bidden voor Israël en de Joden: “O Jeruzalem, ik heb wachters aangesteld boven je muren, die de hele dag en de hele nacht zullen zwijgen. Jullie die de Heer gedenken zonder zich rust te gunnen, gun Hem geen rust totdat Hij Jeruzalem herstelt en op aarde tot lof verheft!” (Jesaja 62:7) Wij kunnen deze wachters zijn!

Maar zelfs los van gebed hebben we de kans om actief voor Israël op te komen en praktisch te helpen waar we kunnen – ook al zijn het maar kleine dingen, ze kunnen een grote impact hebben.

We hebben de kans om Israëli’s en Joodse mensen in onze omgeving te laten zien dat we hen respecteren en van hen houden en dat we achter hen staan.

We kunnen het verleden niet ongedaan maken, maar we kunnen wel helpen het heden vorm te geven en de toekomst vorm te geven: door onze woorden en nog meer door wat we doen en wat ons leven zegt.

Zullen we deze kans grijpen, zullen we het verschil maken?