Zal Hamas tijdens de gesprekken in Egypte een valstrik zetten?

Terwijl de internationale druk op Hamas toeneemt om het plan van Trump voor Gaza te aanvaarden, wegen voormalige Israëlische defensieambtenaren mogelijke scenario’s voor de komende weken af.

Door Yaakov Lappin | | Onderwerpen: Hamas
Soldaten van de Israëlische defensiemacht (IDF) in actie in de Gazastrook, september 2025. Foto: IDF.

(JNS) Terwijl Israëlische en Hamas-delegaties naar Egypte reizen om de details te bespreken van een uitgebreid, door de VS geleid plan om een einde te maken aan de twee jaar durende oorlog, staat Hamas voor een duidelijke keuze: ofwel accepteert ze een akkoord dat begint met de vrijwel onmiddellijke vrijlating van alle Israëlische gijzelaars en uiteindelijk leidt tot haar ontwapening, ofwel wordt ze geconfronteerd met het alternatief: een nieuwe, uitgebreide Israëlische militaire offensief met als doel haar met geweld uit de macht in de Gazastrook te verwijderen.

Het 20-puntenplan dat op 29 september door de Amerikaanse president Donald Trump werd gepresenteerd, heeft brede internationale en regionale steun gekregen – ook uit de Arabisch-islamitische wereld en van de eigen geldschieters van Hamas, Qatar en Turkije –, waardoor de terreurorganisatie onder toenemende druk komt te staan.

Brigadegeneraal b.d. Yossi Kuperwasser, directeur van het Jerusalem Institute for Strategy and Security (JISS) en voormalig hoofd van de analyse- en productieafdeling van de militaire inlichtingendienst van de IDF, zei zondag in een door de Jerusalem Press Club georganiseerde telefonische conferentie dat de eerste test van het plan zal plaatsvinden in verband met de gijzelaars.

“Zal Hamas iedereen binnen de gestelde termijn vrijlaten of niet? Dat zal ons laten zien in hoeverre de aanhangers van Hamas bereid zijn druk op hen uit te oefenen om ervoor te zorgen dat het plan daadwerkelijk wordt uitgevoerd”, aldus Kuperwasser.

“Ik denk dat Hamas begrijpt dat als ze niet leveren, het alternatief is wat toch al op handen was: Israël zal van president Trump groen licht krijgen om de klus te klaren – zoals hij het formuleert – en Hamas met geweld uit de macht in Gaza te verwijderen. En dat alternatief is voor Hamas niet bijzonder aantrekkelijk”, voegde hij eraan toe.

Kuperwasser schat dat Hamas in staat is om alle 48 overgebleven gijzelaars – 20 levenden en 28 lichamen – binnen enkele dagen te lokaliseren en vrij te laten. Het plan zelf, benadrukte hij, is niet onderhandelbaar. “Het plan is het plan. Je kunt het alleen maar accepteren of afwijzen”, zei hij, erop wijzend dat veel Arabische en islamitische staten het steunen.

Terwijl Hamas in ruil daarvoor honderden hooggeplaatste terroristen vrij zou krijgen, zou het aanvaarden van de overeenkomst in feite betekenen dat ze toegeeft dat het bloedbad van 7 oktober een rampzalige fout was, waarvoor ze een hoge prijs heeft betaald, aldus Kuperwasser.

“Het opgeven van de controle over Gaza is een enorm verlies voor Hamas, en haar ontwapening een zware tegenslag”, zei hij.

Het plan is prestatiegericht, niet tijdgebonden, legde Kuperwasser uit. Alle punten na de vrijlating van de gijzelaars – inclusief de vorming van een Palestijnse technocratische regering, de inzet van een internationale stabilisatiemacht (ISF) en een grootschalig wederopbouw- en economisch programma voor Gaza – zijn afhankelijk van een controleerbare ontwapening van Hamas.

Israël zal in ieder geval de veiligheidscontrole over de perimeter van de Gazastrook en de Philadelphia-corridor – die Gaza van Egypte scheidt – behouden om herbewapening te voorkomen. Kuperwasser zei dat regionale machten zoals Qatar, Turkije en Egypte sterke druk uitoefenen op Hamas om het akkoord te aanvaarden, om de terreurgroep te “redden” van volledige vernietiging door het IDF en tegelijkertijd hun eigen belangen ten opzichte van de VS te bevorderen.

Op de vraag van JNS wat het belang van Qatar en Turkije was bij het publiekelijk steunen van het plan, antwoordde Kuperwasser: “De Qatari’s waren bezorgd dat Israël steeds dichter bij de gewelddadige ontmanteling van Hamas kwam. De militaire operatie van Israël was voor iedereen een sterke stimulans om haast te maken en Hamas te overtuigen het plan te aanvaarden. Anders zou Hamas in de komende weken met geweld zijn afgezet.

En dat zou hebben betekend dat nog veel meer gebouwen in Gaza-stad zouden zijn verwoest en dat de schade voor de Palestijnen en hun infrastructuur veel groter zou zijn geweest dan tot nu toe. We moeten niet vergeten dat we tot nu toe slechts beperkte schade hebben aangericht in de centrale delen van Gaza-stad. Toen ze zagen hoe de hoge gebouwen in Gaza instortten, beseften ze wat er zou gebeuren en waarom er snel moest worden opgetreden om Israël te stoppen, voordat alles in puin en as zou liggen.

Met betrekking tot Turkije voegde hij eraan toe dat Ankara regionale ambities nastreeft om een hegemoniale macht in het Midden-Oosten te worden, gesteund door een sterk leger en de financiële steun van Qatar.

“Ze geloven dat deze as van de Moslimbroederschap meer invloed kan krijgen. Als Hamas onder druk staat, is dat slecht voor de as van de Moslimbroederschap, en daarom probeert men Hamas te redden. Ze begrijpen dat ze het plan moeten steunen om Hamas te redden”, aldus Kuperwasser.

“Bovendien staan zowel Qatar als Turkije zeer dicht bij de Verenigde Staten. Ze hebben Amerikaanse steun nodig en de Turken verwachten natuurlijk de F-35 uit de VS te krijgen en andere voordelen. Ze zitten ook in een economische crisis en hebben hulp van de VS nodig. Trump is zeker bereid om te helpen – op voorwaarde dat de Turken daar iets voor teruggeven”, voegde hij eraan toe.

Kolonel b.d. Moshe Elad, een van de grondleggers van de veiligheidscoördinatie tussen de IDF en de Palestijnse Autoriteit en docent aan het Western Galilee College in Akko, waarschuwde dat Hamas waarschijnlijk een “valstrik” voor Israël en de VS aan het voorbereiden is – hun schijnbare instemming met de overeenkomst is een misleidingsmanoeuvre.

“Als Hamas bereid is de gijzelaars alleen in ruil voor terroristen vrij te laten, is het duidelijk dat ze in moeilijkheden verkeert. Ze heeft geen ‘munitie’ meer en daarom betwijfel ik of dit zal werken”, zei Elad tegen JNS.

Hij wees erop dat Hamas al belangrijke, niet-onderhandelbare punten van het plan publiekelijk heeft afgewezen. “Ze hebben al verklaard dat Hamas niet akkoord gaat met demilitarisering en de uitzetting van hun strijders en dat ze betrokken willen zijn bij het toekomstige bestuur van de Gazastrook – drie van de twintig punten die een duidelijke afwijzing van de voorwaarden van het akkoord vormen”, zei hij.

Zie ook: De deadlines van Trump lopen af – en daarmee ook de afschrikkende kracht van de VS

In een interview met Maariv legde Elad uit dat Hamas probeert de indruk van flexibiliteit te wekken, terwijl het in werkelijkheid vasthoudt aan de cruciale punten – zijn wapens en zijn macht. Het doel van de terreurorganisatie is Israël mee te slepen in een proces dat de oorlog op haar voorwaarden beëindigt, haar in staat stelt te overleven en zich te herstellen, en haar zo een historische overwinning bezorgt. Elad waarschuwde dat Israël en zijn bondgenoten niet in deze truc mogen trappen, aangezien de ideologie en de langetermijndoelen van Hamas niet zijn veranderd.

“Het lijkt erop dat president Trump nog niet heeft begrepen dat in het Midden-Oosten elke overeenkomst, elk idee en elke onderhandeling het karakter heeft van een Turkse bazaar. Wat er in de 48 uur tussen de publicatie van het plan en de ‘instemming’ van Hamas gebeurde, was dat grote woorden botsten met een complexe realiteit”, zei hij.

Israel Today nieuwbrief

Dagelijks nieuws

Gratis in uw mailbox

Israel Heute Newsletter

Tägliche Nachrichten

FREI in Ihrer Inbox