“Verdwijnende getuigen: Overlevenden van de Holocaust – een race tegen de klok

Een recent rapport van de Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) met de titel “Vanishing Witnesses” schetst een opvallend beeld: van de ongeveer 220.800 overlevenden van de Holocaust wereldwijd zullen er in 2035 nog maar ongeveer 66.250 in leven zijn – dat is minder dan een derde.

De meerderheid van deze overlevenden is zeer oud: de gemiddelde leeftijd is 87 en meer dan 1.400 van hen zijn al ouder dan 100 jaar. Bijna de helft (49%) woont in Israël, nog eens 18% in Noord-Amerika, vooral in de VS. In Europa wonen de overlevenden vooral in Frankrijk en Duitsland.

Gideon Taylor, voorzitter van de Claims Conference, benadrukt de urgentie: “Het is nu tijd om naar de getuigenissen van overlevenden te luisteren en hen uit te nodigen in onze klaslokalen, gebedshuizen en instellingen. Het is van cruciaal belang dat mensen van alle generaties rechtstreeks van overlevenden van de Holocaust leren.”

Nu de overlevenden van de Holocaust steeds ouder worden en het antisemitisme wereldwijd toeneemt, is het van vitaal belang om hun verhalen te bewaren. Initiatieven zoals het Survivor Speakers Bureau stellen overlevenden in staat om hun ervaringen te delen met studenten en het publiek, zowel persoonlijk als virtueel.

Overlevende van de Holocaust Moshe David Meir, 92, met tefillin en een nummer op zijn arm getatoeëerd in een nazi-concentratiekamp, thuis in Jeruzalem. Meir overleefde het concentratiekamp Birkenau tijdens de Holocaust. Foto: Chaim Goldberg/Flash90.

Volgens haar zoon Vladimir Shvetz is de 110-jarige Nechama Grossman, die in Israël woont, een van de oudste overlevenden van de Holocaust. “Ze heeft het ergste meegemaakt wat de mensheid heeft voortgebracht en ze heeft het overleefd. Ze voedde haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen op om hen te leren dat ongecontroleerde haat niet kan overwinnen,” zei Shvetz. “We moeten ons haar verhaal, de Holocaust en alle overlevenden herinneren. We moeten ervan leren zodat hun verleden niet onze toekomst wordt.”

Leonard Zaicescu, 98, is een van de laatste overlevenden van de dodentrein uit Iasi, Roemenië. “Zolang ik nog leef en kracht heb, zal ik alles doen wat ik kan zodat toekomstige generaties weten wat er is gebeurd – het bloedbad van Iasi – en zodat het in de herinnering van toekomstige generaties bekend zal zijn,” zei hij.

Het rapport benadrukt niet alleen de demografische veranderingen, maar ook de groeiende behoeften van de overlevenden. Velen zijn afhankelijk van financiële steun, vooral voor zorg en medische behandeling. In 2023 werd wereldwijd meer dan 812 miljoen US dollar aan ondersteuningsuitkeringen uitbetaald – een stijging van bijna 100 miljoen ten opzichte van het jaar daarvoor.