
Recep Tayyip Erdoğan, de president van Turkije, is geen sympathiek figuur – noch buiten Turkije, noch bij velen in zijn eigen land. Hij wordt door velen gezien als een megalomaan, als iemand die zichzelf ziet als de kalief van de soennitische moslimwereld en het Ottomaanse Rijk wil herstellen.
Sommigen bewonderen hem niettemin – zoals de jihadisten die Syrië hebben overgenomen met Erdogans uitrusting, training en geld. Tot op zekere hoogte was de val van Bashar al-Assad ook het werk van Israël: de zware klappen die Israël uitdeelde aan Hezbollah en Iraanse posities in Syrië maakten de weg vrij voor de jihadisten onder leiding van Ahmad al-Sharaa (strijdnaam: Mohammad al-Julani) om de troepen van Assad te verslaan.
Volgens een artikel in de krant Türkiye van 17 maart “zal Turkije het leger van het land trainen op twee militaire bases die het in Syrië zal oprichten”. Het gaat verder: “Turkije en Syrië zullen een gezamenlijke defensieovereenkomst ondertekenen. De overeenkomst zal binnenkort worden afgerond, volgens welke Ankara Syrië zal helpen in het geval van een plotselinge dreiging.”
Ook werd het plan van de regering gemeld om 50 F-16 straaljagers van de Turkse luchtmacht in te zetten op de nieuwe bases om te voorkomen dat Hayat Tahrir al-Sham (HTS) instort – totdat er een nieuwe Syrische luchtmacht is opgericht.
Erdogans ambities gaan echter veel verder dan het trainen van soennitische rebellen.
Het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrische Observatorium voor de Mensenrechten maakte melding van een grootschalige militaire mobilisatie van Turkse troepen en de inzet van talloze ontmijningsploegen in de dorpen Mar’anaz, Al-Alqamiyah en Menagh in het noorden van Syrië.
Mocht Erdoğan daadwerkelijk F-16 straaljagers inzetten in Syrië, dan zou dit de veiligheid van Israël bedreigen en Israëlische preventieve maatregelen in Syrië belemmeren.
Israël heeft een voorlopige bufferzone ingesteld op de Syrische hellingen van het Hermon-gebergte om zijn burgers op de Golanhoogte te beschermen tegen jihadisten. Tegelijkertijd wil het voorkomen dat Syrische Druzen die bescherming zoeken in Israël worden afgeslacht.
Erdoğan waarschuwde – vermoedelijk Israël – dat het zijn troepen van Syrisch grondgebied zou moeten terugtrekken, anders zou er een “ongunstige uitkomst voor alle partijen” zijn.
Voor iemand als Erdoğan, die het Turkse leger herhaaldelijk opdracht heeft gegeven Syrië binnen te vallen om Koerdische burgers te doden en die zelf grote delen van Noord-Syrië controleert, is zo’n waarschuwing aan Israël een enorm stuk chutzpah. Erdoğan streeft naar volledige controle over Syrië – in lijn met zijn droom van een neo-Ottomaans rijk.
Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde onmiddellijk op de intimidatiepogingen van Erdoğan en verklaarde: “Israël verwerpt de uitspraken van de Turkse president ten stelligste.” Het vervolgde: “De agressieve, imperialistische speler in Syrië (en ook in Noord-Cyprus, Libië en andere delen van het Midden-Oosten) is Turkije zelf. Het zou raadzaam zijn voor de Turkse president om zich in te houden met dreigementen. De staat Israël zal alle noodzakelijke maatregelen blijven nemen om zijn grenzen te beschermen tegen elke bedreiging.”
Al in juli 2024 dreigde Erdoğan Israël binnen te vallen ter ondersteuning van de Palestijnen. Hij zei toen: “We moeten heel sterk zijn, zodat Israël Palestina zoiets niet kan aandoen.” Hij vervolgde: “Net zoals we naar [Nagorno]Karabach zijn gegaan, net zoals we naar Libië zijn gegaan, zouden we daar hetzelfde kunnen doen. Er is niets dat we niet kunnen doen. We moeten gewoon sterk zijn.”
Sinds het bloedbad van Hamas op 7 oktober, waarbij meer dan 1.200 mensen werden gedood, heeft Erdoğan zijn aanvallen op Israël opgevoerd. Hij probeert de soennitische moslimwereld tegen Israël op te hitsen. Veel Israëli’s zien Erdoğan nu als een even grote bedreiging als de sjiitische sikkel onder leiding van de Iraanse Ayatollah Khamenei – behalve dan dat Erdoğan de soennitische sikkel leidt.
Een Turkse militaire aanwezigheid in Syrië zou een reële bedreiging kunnen vormen voor de staat Israël.
De regering Trump moet maatregelen overwegen tegen de megalomane Turkse leider, die in NAVO-verband als onbetrouwbaar wordt beschouwd. Erdoğan kocht Russische S-400 raketten die ontworpen zijn om NAVO-vliegtuigen neer te schieten, en Rusland rustte de Turkse strijdkrachten uit met moderne wapens die grote delen van Syrië en zelfs de oude NAVO-rivaal Griekenland bestrijken – een duidelijke schending van de NAVO-regels.
Onder Erdoğan gaat het ook slecht met de religieuze minderheden in Turkije, volgens rapporten van de Amerikaanse Commissie voor Internationale Religieuze Vrijheid. De commissie constateerde een aanzienlijke toename van vandalisme en geweld tegen religieuze minderheden, vooral christenen. De commissie stelde: “Religieuze minderheden in Turkije maken zich zorgen dat de retoriek en het beleid van de regering een steeds vijandiger klimaat creëren en sociale agressie en geweld aanwakkeren”.
Terwijl Erdoğan de Turkse economie wanbeheerst en de nodige hervormingen vermijdt, streeft hij naar “overwinningen” op het gebied van buitenlands beleid – bijvoorbeeld door zich te bemoeien met het beheer van islamitische heiligdommen in Jeruzalem.
In september beschuldigde Erdoğan Israël van het aanvallen van de Al-Aqsa moskee – als onderdeel van een vermeend expansionistisch doel. Hij riep ook de Organisatie van Islamitische Samenwerking op om een spoedtop te houden over de Gaza-oorlog en beschuldigde Israël ervan moslims in Jeruzalem aan te vallen.
De regering Trump moet haar standpunt over de levering van F-16 gevechtsvliegtuigen aan Turkije en het NAVO-lidmaatschap van het land heroverwegen. De Verenigde Staten moeten ook de Koerden in het noordoosten van Syrië beschermen tegen herhaalde aanvallen van Turkse troepen.
Turkije onder Erdoğan vecht tegen de Syrische Democratische Strijdkrachten, een Amerikaanse bondgenoot, en bedreigt Israël – Amerika’s enige betrouwbare partner in het Midden-Oosten. Het is tijd voor de Verenigde Staten om op te staan tegen Erdogans gevaarlijke grootheidswaanzin.