Waarom is Turkije de vijand van Israël geworden?

Terwijl Israël nog steeds te maken heeft met nieuwe aanvallen op zijn noordelijke grens en het Israëlische leger (IDF) in hoge staat van paraatheid blijft, vormt iets anders een bedreiging voor de veiligheid van de Joodse staat: Erdogan’s Turkije.

Door Yochanan Visser |

De Turkse president staat bekend om zijn oorlogs­zuchtige retoriek tegen Israël, maar hij heeft nu gezworen Jeruzalem te ‘bevrijden’ van de ‘indringers’, nadat hij vorige week de Christelijke wereld van zijn stuk heeft gebracht door de Hagia Sophia kathedraal in Istanboel te veranderen van een museum in een moskee. (Zie: Turkije wil de soennitische moslimwereld domineren.)

De Hagia Sophia werd gebouwd door de Byzantijnse keizer Justinianus I in het jaar 537 na Chr. en werd een moskee in 1453, na de Turkse verovering van de stad. In 1934 stelde de toenmalige Turkse president Mustafa Kemal Ataturk voor om de iconische kerk om te vormen tot een museum om bruggen te bouwen met de christelijke wereld, maar Erdogan heeft dit project effectief beëindigd door de kerk te claimen als Moslimbezit.

De ‘wederopstanding’ van de Hagia Sofia was belangrijk voor de hele Moslimwereld, aldus Erdogan. De Turkse dictator benadrukte dit tijdens de eerste vrijdag­gebeden, nadat hij op 10 juli had besloten dat de kerk een belangrijke plaats was voor de hele Moslim­gemeen­schap van ‘Bukhara tot Andalusië’ in Spanje.

Dit waren de buitenste grenzen van een van de eerste Moslimkalifaten, die feitelijk ophielden te bestaan in 1236, toen het Christelijke koninkrijk Castilië, inclusief Córdoba, de hoofdstad van het Spaanse kalifaat, heroverde.

Erdogan mengt zich in Israël
Erdogan verbergt zijn Ottomaanse aspiraties niet langer en beschouwt Israël als een buitenlands implantaat te midden van de ‘Ummah’, de wereld­gemeenschap van Moslims.

De Turkse dictator steunt verschillende Islamitische liefdadigheidsprojecten in Jeruzalem, die werden opgezet om de Arabische gemeenschap in de Heilige Stad te radicaliseren.

Erdogan heeft ook geprobeerd te infiltreren in de ‘Waqf’, het Palestijnse en Jordaanse bestuur van de Islamitische heilige plaatsen in Jeruzalem.

Als men het bredere beeld van de activiteiten van Turkije in het Midden-Oosten en daarbuiten bekijkt, wordt het duidelijk dat Erdogan zijn droom om het Ottomaanse Rijk weer tot leven te wekken actief nastreeft.

Turkse militaire agressie
De Turkse sterke man lanceerde twee invallen in Syrië onder het voorwendsel van ‘het bestrijden van terroristen’, wat betekent dat de Syrische Democratische Strijdkrachten onder leiding van de Koerdische YPG-militie werden aangevallen. Deze groeperingen hebben geen enkele poging gedaan om Turkije aan te vallen en hebben geen enkele terroristische activiteit in het land uitgevoerd.

Erdogan liet zijn troepen ook delen van Noord-Irak bombarderen, waar de Koerden een beperkte autonomie genieten, en de resterende Jezidi-minderheid in het gebied van de berg Sinjar, opnieuw onder het voorwendsel dat hij tegen terroristen vocht.

Interventie in Libië
Begin 2020 chanteerde de Turkse president de door de VN erkende regering van het Nationaal Akkoord (GNA) van Libië, die wordt geleid door premier Fayez al-Sarraj, die banden heeft met islamitische organisaties zoals de Moslim­broederschap.

In ruil voor wapens, drones en de inzet van Syrische huurlingen kreeg Turkije energie­rechten in de oostelijke Middellandse Zee van de belegerde regering in Tripoli.

De overeenkomst tussen Erdogan en de GNA leidde tot internationale veroordelingen en tot toenemende spanningen tussen Turkije en Griekenland, evenals met Israël, dat overeenkomsten heeft met Griekenland en Cyprus over diepzeeboringen en de aanleg van een gaspijpleiding naar Europa via Italië.

Deskundigen zeggen dat er nu bijna 4.000 Syrische huurlingen vechten naast de strijdkrachten van het GNA, en de vreemde coalitie bereidt zich nu voor op een aanval op de kuststad Sirte in Libië.

Confrontatie met Egypte
De voorbereidingen voor de aanval op Sirte dienden als een wake-up call voor een Egyptische regering, die nooit veel belangstelling heeft getoond voor de rommelige burgeroorlog in Libië.

Vorige maand heeft het Egyptische parlement een plan goedgekeurd van president Abdel-Fattah el-Sisi, dat het Egyptische leger in de Libische strijd zou brengen. El-Sisi benadrukte, dat de aanval op Sirte een rode lijn zou overschrijden, en waarschuwde hij dat hij het Egyptische leger zou sturen om de plannen van Erdogan en el-Sarraj te verijdelen.

De kuststad herbergt een groot deel van de Libische olie-industrie en is het toneel geweest van hevige gevechten, toen de terreurgroep IS probeerde vaste voet te krijgen in het Noord-Afrikaanse land.

Egypte maakt zich ook zorgen over de plannen van Turkije om een seismisch onderzoek van de zeebodem uit te voeren in het oostelijke deel van de Middellandse Zee, en hij heeft Erdogan gewaarschuwd om zich terug te trekken omdat dit plan een inbreuk zou zijn op ‘de soevereine rechten van Egypte’.

De ogen te sluiten voor de Turkse inmenging
Dan is er Jemen, waar Erdogan dient als beschermheer voor islamitische strijders die een medische behandeling nodig hebben of op verlof gaan na een periode van strijd op het slagveld.
Turkije probeert ook zijn invloed uit te breiden naar landen als Somalië, waar het Turkse leger een basis heeft opgezet, en Qatar, waar het Turkse leger ook aanwezig is.

Dit alles is mogelijk omdat zowel de Verenigde Staten onder president Donald J. Trump als de Europese Unie, in feite hiervoor de ogen sluiten en Erdogan herhaaldelijk zijn gang lieten gaan, toen hij een oorlogszuchtige operatie ondernam om zijn Ottomaanse agenda vooruit te helpen.

Israël bereidt zich voor op een confrontatie met Turkije
Israël daarentegen erkent het gevaar dat Erdogan vormt en heeft Turkije voor het eerst in zijn nieuwe defensie­plannen opgenomen. De Israëlische regering is op de hoogte van de plannen van Erdogan voor Jeruzalem, en ook van de banden van Turkije met Hamas en de andere Palestijnse terreur­bewegingen.

Sommigen hebben betoogd dat Erdogan’s militaire avonturisme in de Arabische werelddeel uitmaakt van een poging om de binnenlandse steun te versterken te midden van een economische ineenstorting van het land. Maar ze hebben het mis.

Herstel van de Ottomaanse glorie
Het Turkse heethoofd is misschien niet de grootste strategische denker in het hedendaagse Midden-Oosten, maar hij heeft een duidelijke visie op de rol van Turkije in de regio en de wereld, en die visie richt zich op het herstel van het Ottomaanse kalifaat.

Het was om deze reden dat Erdogan zeer opvallend de datum van 24 juli koos om Hagia Sophia als moskee in te wijden en de christelijke wereld te provoceren. (Zie: Turkije wil de soennitische moslimwereld domineren).

Dat was de dag waarop honderd jaar geleden het Verdrag van Lausanne werd ondertekend. Erdogan heeft herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat hij vindt dat het Verdrag, dat een einde maakte aan het Ottomaanse Rijk en het seculiere en moderne Turkije van Atatürk creëerde, niet langer geldig is.

Hij heeft hetzelfde gezegd over het Sykes-Picotverdrag van 1916, dat het Midden-Oosten verdeelde na de nederlaag van het Ottomaanse Rijk.

Kortom, hij handelt naar zijn woorden.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.

Dit is ook interessant