Slichot – Joden vragen God om vergeving

Wij Joden weten: al onze problemen zijn het gevolg van onze zonden en daarom zeggen we tegen God “Slicha”.

Door Michael Selutin | | Onderwerpen: Bijbel, Jodendom
Duizenden religieuze joden bidden om vergeving (Selichot). Foto: Arie Leib Abrams/Flash90

Maandagavond begint het Joodse nieuwjaar Rosj Hasjana en Joden over de hele wereld bereiden zich voor op deze dag des oordeels met de Slichot-gebeden. Slichot kan worden vertaald als ‘verontschuldigingen’ en deze gebeden gaan dan ook vooral over de overtredingen van de joden jegens hun God en het verzoek om vergeving. Dit thema loopt als een rode draad door de Slichot-gebeden: ‘Wij vervullen onze plicht jegens God onvoldoende en vragen om vergeving en om een einde aan het lijden dat hierdoor is ontstaan.’

Slichot-tradities

Slichot zijn gezamenlijke gebeden om goddelijke vergeving, die worden uitgesproken tijdens de Hoge Feestdagen en op Joodse vastendagen. Sefardim spreken Slichot voor Rosj Hasjana gedurende de hele Joodse maand Elul, terwijl Asjkenazim ze slechts op enkele dagen uitspreken, te beginnen op zondagochtend vroeg in de week voor Rosj Hasjana.

Hoewel de meeste joodse diensten overdag of vroeg in de avond plaatsvinden, vormen de Slichot tijdens de Hoge Feestdagen een uitzondering, omdat ze in de vroege ochtenduren worden gehouden. Ze zijn gebaseerd op een schat aan bijbelverzen en rabbijnse leerstellingen en vormen een ontroerende voorbereiding op de dagen van eerbied.

In de Asjkenazische traditie is de eerste nacht van de Slichot de belangrijkste. Deze vindt plaats na middernacht op zaterdagavond voor Rosj Hasjana. In sommige grotere gemeenschappen wordt deze dienst geleid door een cantor en een koor en kan deze meer dan een uur duren. In kleinere, informelere gemeenschappen kan deze minder tijd in beslag nemen. Alle volgende Slichot vinden plaats kort voor het ochtendgebed en zijn doorgaans minder pompeus.
De liturgie voor de Slichot tijdens de Hoge Feestdagen is niet te vinden in de meeste gebedenboeken, maar in speciale Slichot-boekjes, met een verschillende selectie voor elke dag.
Bij de muzikale begeleiding van de Slichot-gebeden kan men heel creatief zijn en veel joodse gemeenschappen hebben hun eigen melodieën ontwikkeld. In de volgende video komt een bekende joodse melodie voor. Wie deze herkent, kan in de commentaren schrijven om welke melodie het gaat:

Inhoud van de gebeden

De eigenlijke Slichot zijn een collage van Thora-verzen en poëtisch geschreven Hebreeuwse werken, waarin we God om vergeving vragen op persoonlijk en gemeenschappelijk niveau. Een vaak herhaalde zin zijn de “13 eigenschappen van barmhartigheid”, die God aan Mozes op de Sinaï openbaarde als sleutel tot vergeving. Dit is de kern van de hele dienst, en aangezien het een gemeenschappelijk gebed is, mag deze zin alleen worden uitgesproken als men met een gemeente bidt.

Het inleidende en het slotgedeelte van de Slichot-tekst zijn elke dag hetzelfde en bestaan hoofdzakelijk uit bijbelpassages en traditionele gebeden. Het middengedeelte varieert; het bevat een selectie van gebeden (piyutim) voor elke dag in een bepaalde volgorde, met gemeenschappelijke verzoeken zoals de herhaalde oproepen tot de goddelijke eigenschappen van barmhartigheid. Het middengedeelte bevat ook een speciale pizmon (hymne met refrein) voor elke dag.

De piyutim zijn geschreven in de Geonische periode en kort daarna (tussen ongeveer de 9e en 12e eeuw na Christus). Tot de auteurs behoren enkele van de grootste autoriteiten van die tijd, zoals Rav Saadiah Gaon, R. Gershom Meor Hagolah, R. Shlomo Yitzchaki (Rashi) en leden van de groep Baalei Tosafot (groep Franse rabbijnen). De meesten van hen voegden hun namen toe in de vorm van acroniemen of acrostichons. Hun composities maken zonder uitzondering gebruik van bijbelse zinnen of parafrases en vaak ook verwijzingen naar rabbijnse leerstellingen. Een ander gemeenschappelijk kenmerk van de piyutim is hun poëtische structuur, en de meeste volgen de volgorde van het Hebreeuwse alfabet.

De helende functie van de Slichot

Antisemieten en religieuze joden hebben gemeen dat ze de joden de schuld geven van hun problemen. Terwijl antisemieten complottheorieën bedenken om te bewijzen hoe joden de wereld tegen hen manipuleren, zien wij joden onze problemen als een gevolg van onze zonden.

De Slichot-gebeden onderstrepen dit principe, dat herhaaldelijk in de Bijbel wordt genoemd:

“Als je de stem van de HEER, je God, gehoorzaamt en al zijn geboden onderhoudt, zal de HEER, je God, je boven alle volken van de aarde verheffen. En al deze zegeningen zullen over je komen en je bereiken als je de stem van de HEER, je God, gehoorzaamt.”

(Deuteronomium 28:1-2)

“Maar als je niet luistert naar de stem van de HEER, je God, en niet al zijn geboden en voorschriften onderhoudt, zullen al deze vloeken over je komen en je treffen.”

(Deuteronomium 28:159

Onze vijanden zijn dus slechts de stok waarmee God ons slaat. Moeten we boos zijn op de stok? In plaats van onze vijanden te haten, wenden we ons tot God met het verzoek om vergeving. In plaats van externe zaken invloed op ons te laten uitoefenen, kijken we naar onszelf en bedenken we wat we beter kunnen doen.

Deze houding leidt tot introspectie, tot meer bewustzijn over het leven, kortom tot de vervolmaking van de mens.

 

Israel Today nieuwbrief

Dagelijks nieuws

Gratis in uw mailbox

Israel Heute Newsletter

Tägliche Nachrichten

FREI in Ihrer Inbox