Netanyahu bekneld tussen Washington en Peking

Democraten en Republikeinen zijn het erover eens dat China vijand nr. 1 is, maar Netanyahu ziet ook dat de VS zich verwijdert van Israël en het Midden-Oosten.

Door Amichai Stein | | Onderwerpen: China
Premier Benjamin Netanyahu en zijn vrouw Sara bezoeken de Chinese Muur bij Peking in 2017. Foto: Haim Zach / GPO

Tijdens zijn bezoek aan Israël twee maanden geleden sprak Kevin McCarthy, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, de plenaire vergadering van de Knesset toe.

Het was pas de tweede keer dat een Amerikaanse voorzitter de hele Knesset toesprak.

In zijn toespraak ging McCarthy in op de nauwe relatie tussen Israël en de VS en de bedreigingen waarmee beide landen worden geconfronteerd.

Hij richtte ook een boodschap aan de Israëlische regering en de verzamelde parlementsleden.

“De Chinese Communistische Partij kan zich voordoen als een promotor van innovatie, maar in werkelijkheid gedragen ze zich als een dief. We mogen niet toestaan dat ze onze technologie stelen. Ik dring er bij Israël op aan om het toezicht op Chinese investeringen verder te versterken,” zei hij.

Een Israëlische regeringsfunctionaris vertelde me eens dat in elk gesprek met Amerikaanse functionarissen China ter sprake komt. “Zelfs wanneer ze met mij praten over sla-export, is China een onderwerp in het gesprek,” legde hij uit.

Dit is waarschijnlijk de reden waarom de aankondiging van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu velen in Israël en Washington verraste. Hij kreeg een uitnodiging van de Chinese president Xi Jinping, accepteerde die en bespreekt nu mogelijke data.

“Als Netanyahu de pro-Israël vijanden van China in zowel de Republikeinse als de Democratische partij boos wil maken, dan is dit een goede manier om dat te doen,” vertelde Mark Dubowitz, uitvoerend directeur van de Foundation for Defense of Democracies, aan JNS.

Verwijzend naar de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman, of MBS, zei Dubowitz: “Als Netanyahu denkt dat hij het draaiboek van MBS kan spelen” door te proberen de VS en China tegen elkaar uit te spelen, “dan moet hij hopen dat Israël een belangrijke olieproducent wordt, de 38 miljard dollar aan militaire hulp van de VS teruggeeft en ophoudt te vertrouwen op Amerikaanse steun bij de VN.

“Dan kan hij het spel spelen om de twee supermachten tegen elkaar uit te spelen om invloed te hebben op Israël,” zei Dubowitz.

Vijand nr. 1

Op dit moment is China misschien wel de enige kwestie waarover Republikeinen en Democraten het eens zijn: Het is de grootste vijand van de VS.

Len Khodorkovsky, een voormalig onderminister van Buitenlandse Zaken van de VS, vertelde JNS: “Er is een tweepartijenconsensus in Washington dat China de grootste bedreiging is voor de nationale veiligheid van de VS. De enige kwestie die de relaties tussen de VS en Israël ernstig kan schaden is de toenadering van Israël tot China.”

Omdat de kwestie China zo gevoelig ligt, informeerde Netanyahu onmiddellijk Amerikaanse functionarissen toen hij de uitnodiging van Xi ontving.

De Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad vertelde JNS: “Natuurlijk is hij de gekozen regeringsleider, de premier van Israël. Hij heeft het recht om te beslissen over zijn reisgewoonten en waar hij heen wil reizen en met wie hij wil praten.”

Het lijkt erop dat de VS Netanyahu als enige verantwoordelijk houdt voor de resultaten van zijn bezoek aan China.

Tot overmaat van ramp is Netanyahu meer dan zes maanden na zijn terugkeer als premier nog steeds niet uitgenodigd voor een bezoek aan het Witte Huis.

De Amerikaanse president Joe Biden ontweek vrijdag in een interview met CNN een vraag over de kwestie door te zeggen: “De premier probeert uit te zoeken hoe hij zijn bestaande problemen met betrekking tot zijn coalitie kan oplossen.”

“Het probleem is een bezoek terwijl de relaties tussen Netanyahu en het Witte Huis zo problematisch zijn,” zei Dubowitz. “Israël heeft geen behoefte aan nog een bron van spanning met de regering, vooral wanneer de schijn van dit bezoek [aan China] Netanyahu niet geliefd maakt bij leden van het Congres, die een belangrijke steunbasis voor hem zijn.”

Beijing is de afgelopen jaren meer betrokken geraakt bij het Midden-Oosten, onder andere door te bemiddelen in een diplomatieke overeenkomst tussen Saoedi-Arabië en Iran, die sinds 2016 op gespannen voet met elkaar stonden.

Na het recente bezoek van de leider van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, aan Beijing zou China wel eens kunnen mikken op een nieuw diplomatiek succes.

China’s ideeën

Victor Gao, een advocaat en academicus die heeft gewerkt met de Chinese regering en haar leiders, vertelde JNS: “Ik denk dat de Saoedisch-Iraanse overeenkomst slechts de eerste stap is. Er zullen meer initiatieven komen van Beijing’s kant.

“Ik denk dat China nieuwe ideeën zal inbrengen en zich zal engageren in de regio,” zei hij. “De overeenkomst tussen Iran en Saoedi-Arabië heeft veel reacties losgemaakt in het Midden-Oosten: Als het ons gelukt is om een akkoord te bereiken tussen deze twee rivalen, waarom dan niet tussen Israël en de Palestijnen?”

JNS: “Wat denkt u dat er gedaan kan worden dat nog niet gedaan is?”

Gao: “Het is tijd om een nieuw initiatief voor te stellen, een nieuwe manier van denken die een langdurige vrede zal garanderen. Dit zal de regio veel voordelen opleveren. China is bereid om een bemiddelaar, een garant en een goede speler te zijn.”

JNS: “Zou u zeggen dat de VS gefaald heeft in het bereiken van dit doel?”

Gao: “Ik zeg altijd dat je niet al je eieren in één mandje kunt stoppen. En ik voeg eraan toe dat het niet zeker is hoeveel dit mandje zal bijdragen aan regionale vrede. De Amerikanen zijn al tientallen jaren in de regio en zijn er niet echt in geslaagd om vrede te brengen, dus we moeten ook kijken naar China, dat een economische en politieke macht is.”

Netanyahu is zich bewust van de houding van de VS ten opzichte van China en heeft de waarschuwingen van de regering Biden gehoord over samenwerking met Peking en het toestaan dat de Volksrepubliek in Israël investeert.

Israëlische functionarissen zeggen altijd: “De VS is onze nummer 1 bondgenoot”, maar Netanyahu ziet ook dat de VS zich uit de regio terugtrekt. Tegelijkertijd wil China steeds meer zaken doen met Israël. Uiteindelijk lijkt Netanyahu in een lastig parket te zitten.

Israel Today nieuwbrief

Dagelijks nieuws

Gratis in uw mailbox

Israel Heute Newsletter

Tägliche Nachrichten

FREI in Ihrer Inbox