Kritiek op Zelensky’s toespraak tot de Knesset

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kreeg zondag eindelijk de kans om zich rechtstreeks tot de leden van de Knesset en het Israëlische publiek te richten, maar het ging niet erg goed.

Terwijl Zelensky in soortgelijke toespraken tot andere parlementen en het Amerikaanse Congres een verzoenende en pleitende toon aansloeg, was hij in zijn toespraak tot de Knesset veel strijdvaardiger.

Waar het op neerkomt:

Zelensky wil dat Israël Rusland expliciet veroordeelt, zich aansluit bij westerse sancties tegen Moskou en Oekraïne voorziet van militair materieel, zoals veel andere westerse naties hebben gedaan.

Vanuit het perspectief van de Israëlische regering (en alle andere overwegingen buiten beschouwing latend, zoals het behoud van de vrijheid van handelen in het door Rusland gecontroleerde Syrië) zal het bemiddelen in een staakt-het-vuren veel meer levens redden dan Oekraïne te voorzien van de wapens die nodig zijn om verder te vechten, zelfs als het er niet in slaagt de Oekraïense soevereiniteit volledig te beschermen.

In dit licht menen de Israëlische leiders dat zij in feite meer doen om Oekraïne te redden dan enig ander land.

Wilt u meer details? Lees dan verder…

In een toespraak die doorspekt was met verwijzingen naar de Holocaust, bekritiseerde Zelensky Israël omdat het naar zijn mening veel te weinig deed om Oekraïne te helpen in de strijd tegen de Russische invallers.

“De Russen gebruiken de terminologie van de nazi-partij, ze willen alles vernietigen. De nazi’s noemden dit ‘de definitieve oplossing voor het Joodse vraagstuk’,” zei hij. “En nu… in Moskou… gebruiken ze die woorden, ‘de definitieve oplossing’. Maar nu is het gericht tegen ons en de Oekraïense kwestie.”

“Ik weet zeker dat u onze pijn voelt, maar kunt u uitleggen waarom we nog steeds wachten… op uw hulp… terwijl andere landen hulp geven? Waarom krijgen we geen Israëlische hulp, of zelfs geen inreisvergunning?”, vervolgt Zelensky. “Wat is het? Onverschilligheid? Politieke berekening? Bemiddeling zonder partij te kiezen?”

Tot slot benadrukte de Oekraïense leider: “Ik laat het aan u over om de antwoorden op deze vragen te geven, maar ik wil er wel op wijzen dat onverschilligheid dodelijk is. Berekeningen kunnen verkeerd zijn. Je kunt bemiddelen tussen landen, maar niet tussen goed en kwaad.”

Zelensky vindt dat Israël zijn tijd verdoet met ruzie maken met Vladimir Poetin. Foto: Kobi Gideon/GPO

Schandalige vergelijking

Ministers van de Israëlische regering waren niet onder de indruk en hekelden Zelensky voor wat zij noemden zijn “botte en overdreven” kritiek. Ze waren vooral verontrust over het feit dat Zelensky, die Joods is, zich herhaaldelijk beriep op beelden van de Holocaust om Israël tot actie te dwingen.

Het nieuwsportaal Ynet citeerde een hoge regeringsfunctionaris die Zelensky verweet te verwijzen naar de Holocaust terwijl zoveel Oekraïners zo’n grote rol hadden gespeeld in de nazi-Holocaust tegen de Joden.

In een reactie op Twitter merkte minister van Communicatie Yoaz Hendel op dat hij weliswaar “de Oekraïense president bewondert en het Oekraïense volk in hart en nieren steunt, maar dat de verschrikkelijke geschiedenis van de Holocaust niet kan worden herschreven. Deze oorlog is afschuwelijk, maar de vergelijking met de gruwelen van de Holocaust en de Endlösung is schandalig”.

De Oekraïense leider heeft ook de woede opgewekt van figuren in de Likoed-geleide oppositie.

Zelensky probeert “de geschiedenis te herschrijven en de betrokkenheid van het Oekraïense volk bij de uitroeiing van de Joden uit te wissen”, beschuldigde de extreem-rechtse MK Bezalel Smotrich (Religieus Zionisme).

Senior Likud MK Yuval Steinitz waarschuwde dat de woorden van de Oekraïense president “grenzen aan het ontkennen van de Holocaust.”

“Oorlog is altijd een verschrikkelijk iets,” schreef Steinitz in zijn reactie op de toespraak, “maar elke vergelijking tussen een gewone oorlog, hoe moeilijk die ook is, en de uitroeiing van miljoenen Joden in gaskamers in het kader van de Endlösung is een volledige verdraaiing van de historie.”

Heeft Israël meer gedaan dan anderen?

Premier Naftali Bennett was diplomatieker in zijn antwoord, maar was het ook duidelijk niet eens met het idee dat Israël niet genoeg had gedaan om Oekraïne te helpen in zijn uur van nood.

“Israël reikt al enkele weken de hand om te helpen in de crisis in Oekraïne, vanaf de eerste minuut, langs verschillende kanalen. We managen deze betreurenswaardige crisis op een gevoelige, grootmoedige en verantwoordelijke manier, terwijl we de verschillende overwegingen – en die zijn complex – tegen elkaar afwegen,” zei Bennett tijdens een afscheidsceremonie ten behoeve van een Israëlisch veldhospitaal dat in Oekraïne zal worden gevestigd.

De Israëlische leider voegde daaraan toe: “Ik wil duidelijk zeggen dat Israël en het Israëlische publiek trots kunnen zijn op de hulp en de bijdrage aan de burgers van Oekraïne. Wees trots op de acties die Israël heeft ondernomen…Er zijn niet veel landen die zoveel hebben gedaan.”

Functionarissen in Jeruzalem benadrukten later dat de toespraak van Zelensky, hoe gepassioneerd ook, niets zou veranderen aan het huidige Israëlische beleid ten aanzien van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Zelensky verzacht zijn toon

Zelensky was zich bewust van het ongenoegen in Israël en gaf later die avond een meer verzachtende boodschap uit, waarin hij Bennett bedankte voor zijn voortdurende bemiddelingspogingen en herhaalde dat hij de Joodse staat ziet als de plaats waar besprekingen over een staakt-het-vuren kunnen worden gehouden.

“De premier van Israël, de heer Naftali Bennett, probeert een manier te vinden om gesprekken te voeren. En daar zijn we dankbaar voor. We zijn dankbaar voor zijn inspanningen, zodat we vroeg of laat zullen beginnen met besprekingen met Rusland, mogelijk in Jeruzalem. Dat is de juiste plaats om vrede te vinden. Indien mogelijk,” zei Zelensky in wat een nachtelijke videotoespraak vanuit Kiev is geworden.

Poging om het publiek op te hitsen?

De conservatieve Israëlische mediacommentator Amit Segel merkte op dat de toon van Zelensky’s toespraak duidelijk maakte dat hij zich niet in de eerste plaats richtte tot de leden van de Knesset, maar eerder tot het Israëlisch-Joodse publiek.

De publieke opinie in Israël is overweldigend aan de kant van Oekraïne, zoals blijkt uit de aanhoudende protesten voor de Russische ambassade in Tel Aviv.

Misschien hoopte Zelensky het publiek op te hitsen tegen het huidige beleid van Bennett en zijn regering, zelfs als dat betekent dat de rol van Israël als levensvatbare bemiddelaar moet worden opgegeven.

Maar gezien de broosheid van Israëls regerende coalitie staat er meer op het spel dan alleen het opofferen van Jeruzalems imago als onpartijdige scheidsrechter. Op een aantal heikele beleidsterreinen houdt Bennett’s eenheidsregering met de kleinst mogelijke marge stand. Het publiek aansporen om zich te verzetten tegen haar beleid inzake Oekraïne zou de druppel kunnen zijn die de emmer doet overlopen.

Natuurlijk, vanuit Zelensky’s standpunt, is er geen andere keuze dan alles op alles te zetten.