Het begint allemaal met Adam. Er is een duidelijk spel tussen de naam Adam en ‘adamah’, Hebreeuws voor aarde, het soort waar je je handen vuil in maakt. Natuurlijk betekent ‘adam’ ook ‘mens’ in het Hebreeuws. Wanneer we in Genesis aan de eerste mens (adam) worden voorgesteld, ‘Er was geen mens (adam) om de aarde te bewerken (adamah)’ (2:5), is de woordspeling dat ‘Adam’ (eigenlijke naam) wordt aangesproken.
Later wordt ons verteld dat God tegen Adam zegt: ‘Door het zweet van je voorhoofd zul je je brood eten, totdat je terugkeert naar de aarde (adamah), waaruit je bent weggenomen’ (3:19). Hoe vernederend. Het is goed om eens om jezelf te lachen.
Velen zijn misschien niet bekend met het uitgebreide woordspel met Abrahams naam, dat op het eerste gezicht eenvoudig lijkt. De tekst in Genesis speelt op het Hebreeuwse woord voor ‘menigte.’ God zegt: ‘Ik sluit hierbij een verbond met u, en u zult vader zijn van een menigte volken. Niet langer zal uw naam Abram genoemd worden, maar uw naam zal Abraham zijn, want Ik heb u tot vader van een menigte volken gemaakt’ (17:4-5).
God breidt de naam van Abram (av ram), wat hoge of verheven vader betekent, uit tot Avraham (av raham) door de Hebreeuwse letter heh toe te voegen. Maar bestaat is geen Hebreeuws woord uit de wortel ‘raham’. Wat we hier hebben is woordspeling met dubbele betekenissen. De eerste lettergreep, ‘av,’ betekent vader. De laatste lettergreep is ‘ram,’ en de schrijver betrekt het op ‘av-r-ham’ (av hamon), wat in het Hebreeuws ‘vader van een menigte’ betekent.
Maar de woordspeling houdt hier niet op. De naam Abraham klinkt heel erg als ‘av rav am.’ Am is ‘volk’ in het Hebreeuws, dus de Hebreeuwse uitdrukking ‘av rav am’ kan ook ‘vader van een menigte volken of naties’ betekenen. Het is dit dubbelspel dat verklaart waarom Abraham’s nieuwe naam wordt beschreven als ‘vader van vele volken’. Ik hoop dat u dit kunt volgen. Hoe dan ook, begrijp dat de Hebreeuwse Bijbel veel speelse en creatieve manieren gebruikt om ons te helpen om van de Schrift te genieten en deze uit het hoofd te leren. Ik wou dat jullie allemaal Hebreeuws kenden.
Maar toch, en als jullie al uitgeput zijn van al deze Hebreeuwse transliteraties, kan onze volgende gast wat troost geven. In feite is dat een van de betekenissen van Noach, wiens naam vier-woordspelingen gebruikt om te onderwijzen.
Genesis 6:6 zegt: ‘Toen kreeg de HEERE er berouw over dat Hij de mens op de aarde gemaakt had, en het bedroefde Hem in Zijn hart.’. ‘Berouw’ gebruikt dezelfde Hebreeuwse medeklinkers (n-ch-m) als de naam van Noach (n-ch). Dit is vergelijkbaar met de woordspeling op ‘mens’ en ‘aarde’ zoals we bij Adam hebben gezien.
In het volgende vers, ‘En de HEERE zei: Ik zal de mens, die Ik geschapen heb, van de aardbodem verdelgen, van de mens tot het vee, tot de kruipende dieren en tot de vogels in de lucht toe, want Ik heb er berouw (Hebreeuwse wortel n-ch-m) over dat Ik hen gemaakt heb.’. (6:7). Dit is een herhaling van het vorige vers, maar deze keer gebruikt de auteur een andere vervoeging van de wortel n-ch-m. Deze woordspeling bereidt de lezer voor op het volgende vers, ‘Maar Noach vond genade in de ogen van de HEERE’.
‘Noach’ en ‘gunst’ is een Hebreeuws anagram. Noah is n-ch, gunst is ch-n (chen, ‘gein’). Maar de woordspeling eindigt hier niet. ‘Want Ik heb er berouw (n-ch-m) over dat ik hen gemaakt heb’ is toegevoegd door de auteur, niet om te verduidelijken wat er gaat gebeuren, maar gewoon om nog een ander niveau van woordspeling in Noach’s naam te krijgen.
Lamech noemt zijn zoon Noach en zegt: ‘Deze zal ons troosten (nocham, wortel n-ch-m) over ons werk en over het zwoegen van onze handen, vanwege de aardbodem, die door de HEERE vervloekt is.’ (Gen. 5:29).
Trouwens, Noach’s vader, Lamech is de enige persoon in de Bijbel die tot 777 jaar heeft geleefd. Op de zevende dag van de schepping rustte God (sh-v-t) met een woordspeling op Shabbat (Gen. 2:1-3). [in het Hebreeuws hebben de B en de V het zelfde letterteken] Noach troostte zijn vader ook door een rechtvaardige zoon te zijn. Noach wandelde met God, zoals zijn overgrootvader Henoch (Gen. 5:22, 24; 6:9).
En dit alles alleen al in de eerste paar hoofdstukken van Genesis! Het is duidelijk dat de bijbelse schrijvers wilden dat we plezier zouden beleven aan het lezen en leren van de Schriften. Veel plezier als je teruggaat en een aantal van je favoriete verzen opnieuw bezoekt.
In oktober begint weer een nieuwe groep met de digitale kosteloze Introductiecursus Hebreeuws. U kunt zich nog aanmelden bij Israel-weekbrief@solcon.nl.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Netanyahu’s kerstboodschap: “Jullie hebben aan onze zijde gestaan”
“Er is geen toekomst in Palestina” is de boodschap op billboards in Judea en Samaria.
Israëlische VN-gezant: ‘Chanoeka-kaarsen zijn oproep tot actie’
