Tunnels zijn een serieuze bedreiging gebleken voor de Joodse staat. Hoewel de Israëlische defensiemacht ze niet heeft genegeerd, is ze traag geweest met het erkennen van hun strategisch belang. Sommigen beweren dat dit nog steeds niet het geval is.
“Ik zie nog steeds niet de noodzakelijke verandering in de mentaliteit van de Israëlische defensiemacht die ons in staat zou stellen om beter om te gaan met het fenomeen van ondergrondse oorlogsvoering,” vertelde Yehuda Kfir, een civiel ingenieur en onderzoeker op het gebied van ondergrondse oorlogsvoering, aan JNS.
Professor Joel Roskin, een geomorfoloog aan de Bar-Ilan Universiteit in Ramat Gan, kwam tot dezelfde conclusie.
Het beste voorbeeld hiervan is misschien wel dat toen de Israëlische Strijdkrachten hun “slimme muur” bouwden (voltooid in 2021) tussen Israël en Gaza, ze Hamas toestonden om alle ondergrondse infrastructuur te bouwen zolang ze aan hun kant van het hek bleven.
De resulterende ondergrondse stad in Gaza, van waaruit Hamas zijn troepen kon bevelen en controleren, hen kon sturen om aan te vallen en hen kon terugroepen voor bescherming, heeft geholpen om de oorlog te verlengen en te voorkomen dat Israël de resterende gijzelaars kon redden.
Zo kon Hamasleider Yahya Sinwar meer dan een jaar lang ontsnappen aan de Israëlische troepen. Sinwar zelf werd in 2011 vrijgelaten uit Israëlische gevangenschap (samen met 1.026 anderen) in ruil voor soldaat Gilad Shalit van de Israëlische defensiemacht, die was ontvoerd door terroristen die uit een tunnel kwamen.
Kfir beweert dat 7 oktober niet zou hebben plaatsgevonden zonder het uitgebreide tunnelsysteem van Hamas. “Sinwar zou het niet hebben aangedurfd om zo binnen te vallen als er niet dit ondergrondse systeem was geweest van waaruit hij kon overleven en verder werken,” vertelde hij aan JNS.
De conclusies van Kfir en Roskin werden ook elders verwoord.
Asher Katz, een reservist van de Israëlische Defensiemacht die gespecialiseerd is in tunnels, zei eind september in een interview met David Harris van de Jewish Broadcasting Service dat Israël zich pas in 2021 realiseerde dat de tunnels meer waren dan een tactiek van Hamas (d.w.z. een manier om strijders van de ene plaats naar de andere te verplaatsen). Ze waren eerder de hele “strategische filosofie” van Hamas, een middel om te vechten, zich te verbergen en te overleven.
Hamas denkt strategisch, maar Israël denkt tactisch, zei Asher en voegde eraan toe: “De Israëli’s waren erg goed in het oplossen van problemen. Geef ons een probleem en we lossen het op. Ik denk niet dat we zo goed zijn in strategie”.
David Friedman, voormalig ambassadeur van de VS in Israël, vertelde interviewer Dave Rubin op 9 oktober dat als hij één punt van kritiek had op de Gaza-oorlog van Israël, het was dat het te lang duurde, wat hij toeschreef aan het tunnelsysteem van Hamas.
“Ze [Hamas] hebben 350 mijl aan terreurtunnels,” zei hij, eraan toevoegend dat de Israëli’s niet begrepen waar ze het tegen opnamen. “Ik zeg dat Hamas het grootste thuisvoordeel had in de geschiedenis van de grondoorlog.”
De Israëlische strijdkrachten hebben hun tunneloperaties het afgelopen jaar aanzienlijk verbeterd, geeft Kfir toe, wijzend op de beslissing van het leger om zijn strijdkrachten ondergronds in te zetten en tegelijkertijd samen te werken met bovengrondse strijdkrachten.
In het volgende filmpje beschrijft brigadegeneraal Dan Goldfus van de Israëlische defensiemacht dergelijke gelijktijdige troepenbewegingen.
Israël gebruikt de eigen tunnels van de vijand om op te rukken. Maar Kfir zei dat dit niet genoeg is, Israël laat het initiatief nog steeds aan de vijand. Het moderne slagveld is meerlagig geworden, maar Israël verwaarloost een hele laag, zei hij. Hij vergelijkt het met een marine zonder onderzeeërs die alleen aan de oppervlakte opereert.
Kfir en Roskin, die toegeven dat ze momenteel in de minderheid zijn in deze kwestie, stellen dat Israël zijn eigen aanvalstunnels moet bouwen. Het concept klinkt misschien als sciencefiction, maar ze stellen zich een ondergronds slagveld voor waarin Israëlische strijdkrachten tunnels graven om hun eigen operaties uit te voeren en die van de vijand tegen te gaan.
Roskin zei: “Tenzij je zelf graaft en het bouwproces ervaart, de routine van het leven in een tunnel, begrijp je niet echt waar het om gaat.”
Kfir en Roskin publiceerden onlangs een rapport over offensieve tunnelbouw, dat ze verspreidden onder verschillende mensen in de Israël Defense Forces van engineering, inlichtingen, onderzoek en ontwikkeling en andere eenheden. “Niemand belde ons om erover te praten,” zei Roskin.
Een van de redenen hiervoor is dat de verantwoordelijkheid voor tunnelling diffuus is. Er is niet één adres voor tunnels in het leger. Kfir en Roskin stellen dat er een organisatorische verandering moet plaatsvinden – de oprichting van een afdeling van de Israëlische Strijdkrachten die zich uitsluitend bezighoudt met ondergrondse oorlogvoering.
De Israëlische Defensiemacht vertelt JNS dat de tunnels onder toezicht staan van Yahalom, een speciale eenheid van het Israëlische Combat Engineering Corps. De taken van Yahalom omvatten echter meer dan alleen tunnels.
Op een vraag van JNS over een speciaal tunnellaboratorium dat in 2018 werd opgericht, het “Technologisch Laboratorium voor Tunneldetectie en Locatie,” dat zich specifiek richt op tunneldetectie en locatie, zei de Israëlische Defensiemacht dat het opereert onder de Gazadivisie, los van Yahalom.
“Gezien het veelvuldige gebruik van tunnels door Hamas en nu ook Hezbollah, hebben we gepleit voor een aparte divisie of op zijn minst een grote onderzoekseenheid binnen het leger,” zei Roskin.
Israëlische strijdkrachten leren nu pas de omvang van de tunnels van Hezbollah in Zuid-Libanon. Begin vorige week ontdekten ze een 800 meter lange tunnel die bedoeld was als lanceerplatform voor een aanval op het noorden van Israël. Hezbollah had naar verluidt zijn eigen 7 oktober-achtige bloedbad gepland op de noordelijke gemeenschappen van Israël (waarvan de schaal naar verluidt veel erger zou zijn geweest dan de Hamas-aanval).
Na een bezoek aan de tunnel zei Noam Amir, de militaire verslaggever van Channel 14, dat de tunnel groter was dan de 800 meter die door de Israëlische Defensiemacht werd geschat, omdat er vertakkingen naar kamers waren, waarvan er één een enorme generator huisvestte, een andere een gigantische hangar was en andere naar slaapzalen, keukens en wapenopslag leidden. “Ik liep 45 minuten lang voor wat aanvoelde als enkele kilometers,” zei hij.
“Ze [Hezbollah] hebben daar voedsel voor vele maanden. Omdat ze lang houdbaar zijn, kun je ze jaren gebruiken. Het zijn niet de dadels en noten die aan de terroristen in de tunnels in Gaza werden gegeven. En er zijn ook brommers. En je ziet een kamer voor terroristen met plasmatelevisies … En je vraagt je af wat ze al meer dan twee decennia onder onze neus aan het bouwen zijn,” zei Amir.
Een van de redenen waarom Israël zich niet volledig met tunnels heeft beziggehouden, is dat de aandacht en middelen gericht zijn op andere, dringendere bedreigingen. “Raketten vliegen 15.000 mijl per uur. Tunnels gaan één tot vijf meter per dag vooruit,” zegt Roskin.
Ondergrondse oorlogvoering is niet alleen het probleem van Israël, maar een wereldwijd probleem, aldus Kfir. Dat komt deels doordat slechte actoren zich hebben laten inspireren door het vermogen van Hamas om zo lang stand te houden ondanks dat het hele Israëlische militaire en politieke establishment tegen hen is gemobiliseerd.
Amerika maakt zich in stilte zorgen over een Chinese invasie van Taiwan via een tunnel, volgens Kfir, die zei dat het technisch mogelijk is om onder de Straat van Taiwan door te graven. “De Chinezen staan op het punt om de wereldmarkt voor tunnelboormachines (TBM’s) over te nemen,” zei hij. “Er is bijna geen bedrijf op dit gebied dat niet door hen wordt gecontroleerd.”
Worden de tunnels weer een bedreiging vanuit de Gazastrook? Deze angst wordt door sommigen al geuit. Jonathan Conricus, luitenant-kolonel bij de Israëlische Strijdkrachten (Ret.), uitte zijn bezorgdheid dat de strijdkrachten niet genoeg doen om een toekomstige dreiging van tunnels onder de Philadelphi-corridor langs de grens tussen Gaza en Egypte tegen te gaan.
De Israëlische defensiemacht pakte specifieke tunnelingangen aan in een “puntoplossing” in plaats van een “systematische oplossing” die alle tunnels aanpakt, vertelde Conricus aan JNS. “Wat we nodig hebben is een permanente verandering, of in ieder geval een die langer duurt.”
Conricus stelt een ondergrondse barrière voor, “een soort verdedigingsmuur,” vergelijkbaar met wat Israël bouwde rond Gaza, wat Hamas ervan weerhield tunnels te gebruiken in haar aanval van 7 oktober. Dit houdt in dat er een metersdiepe geul wordt gegraven en gevuld met beton, die wordt uitgerust met sensoren en in feite de grens markeert. Dat maakt het niet onmogelijk om een tunnel te graven, maar wel heel erg moeilijk,” zei hij.
Hoewel de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft verklaard dat Israël zijn troepen in de Philadelphi-corridor zal handhaven, zijn er volgens Conricus geen garanties. De Verenigde Staten en Egypte oefenen druk uit om het idee af te remmen. Een scheidingsmuur zou Israël op zijn minst enige controle geven over wat er onder de Gazastrook gebeurt als het wordt gedwongen om te vertrekken, zei hij.
De Philadelphi Corridor is waar alle problemen begonnen, zei Kfir. In de jaren tachtig kreeg Israël voor het eerst te maken met tunnels in de vorm van ondergrondse smokkel door terroristen. De Israëlische strijdkrachten vonden het moeilijk om tegen hen op te treden. Het aanvankelijke succes van de terroristen leidde ertoe dat ze hun gebruik van tunnels uitbreidden en explosieven onder Israëlische soldaten plaatsten. De eerste bliezen ze op in 2001.
Roskin zei dat Israëlische troepen aan de grens moeten blijven.
“Als Israël controle wil over Gaza, moet het de Philadelphi-corridor controleren en het moet het op de grond controleren,” zei hij.
Zelfs Israëlische officieren die in 2005 voorstander waren van terugtrekking uit Gaza, betoogden destijds dat Israël de Philadelphi-corridor moet behouden. “Ze waren nogal geschokt dat [toenmalig premier] Ariel Sharon Philadelphi wilde opgeven. We zagen de prijs die we daarvoor betaalden,” zei Roskin.
Tacheles met Aviel – Israël heeft staakt-het-vuren nodig om zich te herbewapenen
Raketaanval van Hezbollah verwondt vijf mensen in centraal Israël
Knesset verbiedt UNRWA, verbiedt officiële contacten
