Wereld verwerpt hervestigingsplan Trump en roept op tot ’twee staten’

Op woensdag reageerde het wereldwijde publiek snel op de oproep van de Amerikaanse president Donald Trump om de inwoners van de Gazastrook te hervestigen uit wat hij omschreef als de “sloopzone” – de meeste, zo niet alle, landen verwierpen het idee.

Trump stelde voor om het eigendom van de strook over te dragen aan de Verenigde Staten, die de strook weer zouden opbouwen.

“Deze beslissing is niet lichtvaardig genomen,” zei hij. “Iedereen met wie ik heb gesproken, is enthousiast over het idee dat de Verenigde Staten eigenaar zijn van dit stuk land, het ontwikkelen, duizenden banen creëren, in een echt geweldig gebied waarvan niemand zou weten dat het geweldig zal zijn.”

De Palestijnen zouden zich op verschillende locaties kunnen vestigen. “Het kunnen meerdere locaties zijn of het kan één geweldige locatie zijn, maar de mensen zullen in comfort en vrede kunnen leven,” zei Trump. “We gaan ervoor zorgen dat er iets echt spectaculairs wordt gebouwd.”

De meeste landen die voorstander zijn van een tweestatenoplossing, waarbij een Palestijnse staat zou worden opgericht naast de Joodse staat in de gebieden die door Israël werden bevrijd in de Zesdaagse Oorlog van 1967, uitten een mengeling van ongeloof en verontwaardiging.

“Ze [de Palestijnen] moeten toestemming krijgen om naar huis terug te keren, ze moeten toestemming krijgen om opnieuw op te bouwen, en we moeten hen begeleiden bij die wederopbouw op de weg naar een tweestatenoplossing,” zei de Britse premier Keir Starmer.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock gaf een verklaring vrij waarin ze erop aandrong dat een onderhandelde tweestatenoplossing de enige weg vooruit was. Ze verwierp niet alleen het hervestigingsplan van Trump, maar riep ook op om de Israëlische hoofdstad te verdelen.

“Het is duidelijk dat de Gazastrook – net als de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem – toebehoort aan de Palestijnen. Ze vormen het uitgangspunt voor een toekomstige staat Palestina,” zei Baerbock.

“De verdrijving van de Palestijnse burgerbevolking uit de Gazastrook zou niet alleen onaanvaardbaar en in strijd met het internationaal recht zijn. Het zou ook leiden tot nieuw lijden en nieuwe haat,” voegde ze eraan toe.

Frankrijk verwierp het voorstel ook, zoals Christophe Lemoine, woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, uitlegde:

“Frankrijk herhaalt dat het tegen elke gedwongen verplaatsing van de Palestijnse bevolking van Gaza is, wat een ernstige schending van het internationaal recht zou vormen, een aanval op de legitieme aspiraties van de Palestijnen, maar ook een groot obstakel voor de tweestatenoplossing en een belangrijke destabiliserende factor voor onze naaste partners Egypte en Jordanië, evenals voor de hele regio.”

Spanje, dat samen met Noorwegen en Ierland op 28 mei 2024 een staat Palestina zal erkennen, had ook kritiek op het plan.

De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken José Manuel Albares zei:

“Ik wil heel duidelijk zijn over deze kwestie: Gaza is het land van de Palestijnen en zij moeten in Gaza blijven. Gaza maakt deel uit van de toekomstige Palestijnse staat, die Spanje steunt, en het moet naast elkaar bestaan en de welvaart en veiligheid van de Israëlische staat garanderen.”

Ierland, wiens antisemitische “acties en retoriek” er onlangs toe leidden dat Israël zijn ambassade in Dublin sloot, verwierp ook het idee.

De Ierse minister van Buitenlandse Zaken , Simon Harris, zei:

“De richting waarin we gaan is heel duidelijk: we hebben een tweestatenoplossing nodig en zowel het Palestijnse als het Israëlische volk hebben het recht om naast elkaar te leven in veilige staten en dat moet de focus zijn.”

Hij voegde eraan toe dat “elk idee om de bevolking van Gaza naar elders te verplaatsen duidelijk in strijd zou zijn met de resoluties van de VN-Veiligheidsraad”.

De Australische premier Anthony Albanese zei: “Het Australische standpunt is hetzelfde als vanmorgen en als vorig jaar. De Australische regering is een onpartijdige voorstander van een tweestatenoplossing.”

Rusland, dat pas maandag een delegatie van Hamas in Moskou ontving, verklaarde dat een akkoord alleen mogelijk was binnen het kader van de tweestatenoplossing.

Dmitry Peskov, woordvoerder van het Kremlin, zei: “Dit is de stelling die is vastgelegd in de betreffende resolutie van de VN-Veiligheidsraad. Dit is de stelling die gedeeld wordt door de overgrote meerderheid van de landen die bij dit probleem betrokken zijn. Wij gaan ervan uit. We steunen het en geloven dat het de enige mogelijke optie is”.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Beijing verklaarde: “China hoopt dat alle partijen het staakt-het-vuren en het bestuur na het conflict zullen gebruiken als een kans om de Palestijnse kwestie weer op het juiste spoor te zetten van een politieke oplossing op basis van de tweestatenoplossing.”

Doen wat nodig is

Tijdens zijn 40 minuten durende persconferentie op dinsdagavond met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei Trump: “We zullen het [de Gazastrook] in bezit nemen en verantwoordelijk zijn voor het verwijderen van alle gevaarlijke niet-ontplofte bommen en andere wapens in het gebied, het egaliseren van het gebied en het verwijderen van de verwoeste gebouwen.”

Volgens Trump zou de Amerikaanse overname van de Gazastrook de inzet van Amerikaanse troepen kunnen inhouden. “We zullen doen wat nodig is,” zei hij. “Als het nodig is, zullen we dat doen.”

Egypte, Jordanië, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en de Palestijnse Autoriteit hadden maandag een brief geschreven aan de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio waarin ze het idee van hervestiging van Palestijnen buiten de Gazastrook afwezen. Trump zei dinsdag echter dat “rijke buurlanden” zouden kunnen betalen voor de hervestiging van inwoners van Gaza.

Trump suggereerde dat de Palestijnen zouden kunnen terugkeren naar de Gazastrook met Amerikaanse betrokkenheid en ontwikkeling, maar dat het dan een internationale zone zou worden.

“Dit is niet voor Israël,” zei Trump. “Dat is voor iedereen in het Midden-Oosten – Arabieren, moslims – dat is voor iedereen.”

“Ik denk dat je er een internationale, ongelooflijke plek van gaat maken,” zei hij. “Palestijnen zullen er wonen. Heel veel mensen zullen er wonen.”

Sommige van de maatregelen die Trump beschreef, deden denken aan het vredesplan voor het Midden-Oosten dat hij in 2020 presenteerde, met daarin plannen om het havengebied van Gaza te ontwikkelen tot een toeristische bestemming.

“Ik wil niet aardig zijn. Ik wil geen wijsneus zijn, maar de Rivièra van het Midden-Oosten,” zei de hotelmagnaat en president dinsdag. “Het zou zo geweldig kunnen zijn.”

Trump zei dat zijn plan om de Gazastrook te ontwikkelen een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict niet uitsluit.

“Het heeft niets te maken met een tweestatenoplossing of een éénstaatoplossing of een andere staat,” zei hij. “Het betekent dat we mensen een kans willen geven om te leven. Ze hebben nooit een kans gehad op een leven omdat Gaza een hel was.”

Hij voegde eraan toe dat hij van plan was om de enclave, die wordt gecontroleerd door Hamas, te bezoeken als onderdeel van een regionale reis.

“Ik zal Gaza bezoeken,” zei de Amerikaanse leider. “Ik zal Saoedi-Arabië bezoeken en ik zal andere plaatsen in het Midden-Oosten bezoeken. Het Midden-Oosten is een ongelooflijke plek.”

Netanyahu zei dat de visie van Trump in lijn was met zijn oorlogsdoel om ervoor te zorgen dat Gaza nooit meer een bedreiging zou kunnen vormen voor Israël.

“President Trump tilt het naar een veel hoger niveau,” zei Netanyahu. “Ik denk dat het de moeite waard is om hier aandacht aan te besteden. We praten erover. Hij onderzoekt het met zijn mensen, met zijn staf. Ik denk dat het iets is dat de geschiedenis zou kunnen veranderen, en het is de moeite waard om die weg echt te volgen.

Trump zei dat hij nog geen beslissing had genomen over de erkenning door de Verenigde Staten van de Israëlische soevereiniteit over Judea en Samaria, maar dat er “waarschijnlijk” in de komende vier weken een beslissing over de kwestie zou worden genomen.

Netanyahu noemde Trump de “grootste vriend die Israël ooit in het Witte Huis heeft gehad.”

“Dames en heren, dit alles in slechts twee weken,” zei Netanyahu over de uitvoerende acties van Trump sinds het begin van zijn tweede termijn. “Kunnen we ons voorstellen waar we over vier jaar zullen zijn? Ik wel.”