
Na de crisis van het afgelopen weekeinde, die volgde op het plotselinge aftreden van Knessetlid Ghaida Rinawie Zoabi, komt de coalitie er weer bovenop en overleeft weer een volgende dag.
Wie was er niet betrokken bij de dringende poging om Zoabi ervan te overtuigen dat de regering intact moest blijven? Eerst haastte minister van Volksgezondheid en Meretz-partijleider Nitzan Horowitz zich noordwaarts, naar het huis van Zoabi in Nof HaGalil. Helaas mocht het gesprek niet baten. Vervolgens werd het binnen de coalitie duidelijk dat haar eigen partijleider geen enkele invloed op haar heeft. Daarop besloten andere Arabische leden van de coalitie in te grijpen – en dat werkte.
Omdat één van Zoabi’s belangrijkste motieven om uit de coalitie te stappen, het gebrek aan aandacht voor de Arabische gemeenschap was, was het vanzelfsprekend dat de verantwoordelijkheid voor het managen van de crisis werd overgedragen aan de Arabische leden. Zowel minister van Regionale Samenwerking Issawi Frej als Ra’am partijleider Mansour Abbas deden aanzienlijke inspanningen om haar ervan te overtuigen, dat de val van de huidige regeringscoalitie de situatie voor Israëlische Arabieren uiteindelijk waarschijnlijk alleen maar zou doen verslechteren. In deze regering is er ruimte om te onderhandelen over meer middelen voor Arabische steden en gemeenten. In de volgende regering, die waarschijnlijk zal worden geleid door oppositieleider Benjamin Netanyahu, zullen dergelijke mogelijkheden vrijwel zeker verdwijnen. Dit was de centrale boodschap die zij aan Zoabi hebben overgebracht.
Zoabi zelf beweerde in het openbaar dat zij het eens is met dit standpunt en dat een alternatief voor de huidige regering veel slechter is. Volgens haar zijn er wel meer inspanningen nodig om de ontwikkeling in gebieden met een Arabische meerderheid te bevorderen.
Er werden een aantal opties voor politieke manoeuvres gepresenteerd, die Zoabi in staat zouden stellen om vast te houden aan haar ideologische standpunt, en daarmee toch het vallen van de regering te voorkomen. Haar opties waren:
- Helemaal aftreden als parlementslid. Aangezien zij echter nog maar kort in de Knesset zat zonder veel ervaring op te kunnen doen, bleek dit geen optie te zijn.
- Doorgaan met haar besluit om ontslag te nemen, maar tegen een motie tot ontbinding van de Knesset te stemmen. Hierdoor zou de coalitie met een minderheid kunnen blijven regeren.
- Haar besluit herroepen en terugkeren als actief lid van de coalitie.
Zoabi was vastbesloten om met de coalitieleiders in gesprek te gaan en had een ontmoeting met minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid. Om twee uur ’s middags, op 22 mei, had zij een ontmoeting met Lapid en werd vergezeld door verschillende burgemeesters van Arabische steden, waaronder die van Nazareth en Kafr Qasim in het noorden, om ervoor te zorgen dat aan hun behoeften zou worden voldaan.
Tijdens de ontmoeting verzochten de Arabische leiders om de budgetten van de reeds goedgekeurde begroting voor Arabische ontwikkeling onmiddellijk aan hen over te maken. Ondanks het feit dat er al een regeringsresolutie voor de Arabische gemeenschap is aangenomen, moet het beloofde budget nog onder de gemeenten worden verdeeld. Lapid antwoordde dat hij ervoor zou zorgen dat de relevante obstakels uit de weg zouden worden geruimd en dat het beloofde budget zo snel mogelijk zou worden vrijgegeven.
Hoewel er nog steeds grote twijfel bestaat of het geld daadwerkelijk in de nabije toekomst zal worden overgemaakt, was het genoeg om Zoabi ervan te overtuigen terug te keren naar de coalitie. De regering is weer gered, maar er is aanzienlijke en onomkeerbare schade aangericht. De linkerzijde van de coalitie lijkt nu voor het eerst even instabiel, zo niet instabieler dan de rechterzijde. Binnen de linkse Meretz-partij heerst veel frustratie over Zoabi vanwege haar aanpak, die hun kleine partij in verlegenheid heeft gebracht, een partij die nu pas gewend raakt aan het regeren, na de afgelopen 20 jaar in de oppositie te hebben gezeten.
Bovendien beginnen de rechtse leden van de coalitie nu hun vertrouwen te verliezen in het idee van een eenheidsregering met linkse, rechtse en Arabische partijen. In reactie op het laatste fiasco beschuldigt de oppositie de regering ervan “alles aan de Arabieren te verkopen” om maar aan de macht te blijven. Deze sentimenten zullen mogelijk ook doorsijpelen in de coalitie. Nir Orbach (van de Yamina-partij) uitte zijn frustratie door te verklaren dat zij steeds meer het gevoel krijgen alles weg te geven aan Arabische belangen en compromissen te sluiten over hun eigen (rechtse) waarden.
Is Orbach de volgende in de rij die het schip zal verlaten? Hoewel de regering vandaag nog functioneert, is zij er niet zeker van of ze nog een grote crisis aankan, zo vlak na de gebeurtenissen van afgelopen week.