Wordt Gantz de premier van een zinkend schip?

Parlementslid namens de partij Kachol-Lavan (Blauw-Wit) Miki Haimovich werd tweemaal gezien terwijl zij deelnam aan anti-Bibi Netanyahu-demonstraties. Of ze het nu begrijpt of niet, als lid van de regeringscoalitie demonstreert Haimovich tegen zichzelf.

Door Tzvi Sadan |

Deze tegenstrijdige actie van een parlementslid van een regeringspartij die dus actie voert tegen diezelfde regering, en Israëli’s aanmoedigt om deel te nemen aan zulke demonstraties, is absurd. Welke regering met zulke coalitiepartners als vrienden, heeft er dan nog vijanden nodig?

Absurditeit uitgelegd

Blauw-Wit, de lijst die 33 zetels kreeg bij de laatste verkiezingen, (terwijl Netanyahu’s Likoed er 36 kreeg), werd als een stralende belofte gepresenteerd om Bibi en rechts omver te werpen. Dit centrum-linkse politieke blok, dat bestond uit de partij Yesh Atid (Er is een Toekomst) onder leiding van Yair Lapid, Telem (Nationale Beweging voor Staatsmanschap) onder leiding van Moshe Ya’alon en Kachol-Lavan (Blauw-Wit) met Benny Gantz aan het roer, was nog maar één stap verwijderd van het opbouwen van een coalitie en het vormen van een regering.

Dit veelbelovende blok met zijn drie blitse voormalige IDF-stafchefs (Gantz, Ashkenazi en Ya’alon) en een groot aantal politieke nieuwkomers die als ‘onbesmet’ werden gepresenteerd, zat echter gevangen in een bankschroef. De enige manier waarop Blauw-Wit een meerderheid had kunnen behalen was door een coalitie te vormen met de anti-zionistische Verenigde Arabische Lijst (UAL). Dat bleek echter een te grote kluif te zijn voor Gantz om door te slikken.

De controverse tussen Gantz, die de optie van de Arabische Lijst weigerde, en Lapid en Ya’alon, die bereid waren ermee samen te werken, zij het met tegenzin, leidde tot de afbraak van de lijst Blauw-Wit, en daarmee elke kans om Netanyahu en zijn Likoed-partij te vervangen. Door te proberen te redden wat er nog over was van de lijst Blauw-Wit, en door de gebruik te maken van de onbesliste resultaten van de verkiezingen, en vervolgens van de Corona-crisis die Netanyahu heeft gedwongen te kiezen voor een eenheidsregering, was Gantz in staat om een abnormale ‘pariteit’ (een gelijke vertegen­woordi­ging van meerdere partijen) regering veilig te stellen. Het absurde resultaat is, dat Gantz’s partij Blauw Wit, waar na het uiteenvallen slechts 14 zetels over bleven, nog steeds een gelijk aantal ministers, commissievoorzitters in de ‘pariteits’-regering heeft.

Geen pariteit in de politiek

Het idee van een pariteitsregering werd door beide partijen verkocht als ‘de wil van de kiezers’. Maar voor veel kiezers die op Blauw-Wit stemden, was het daarna onverdragelijk dat Gantz samenwerkt met de door hen verachte Netanyahu, en ze zagen dit als verraad. Een tijd lang werd deze wrok tegen Gantz en Blauw-Wit binnen de perken gehouden, maar met de toenemende anti-Bibi demonstraties en het apathische falen van de regering om de Corona crisis goed aan te pakken, begon de linkse factie van Blauw-Wit te bezwijken onder de druk van hun aanhangers, van wie er velen opnieuw massaal meedoen aan de anti-Bibi demon­straties. Het was voorspelbaar dat er nu ook demon­straties zijn uitgebroken tegen Gantz en Ashkenazi.

De toetreding van Blauw-Wit tot de regering van Netanyahu, het falen van de eenheids-/pariteitsregering om de Corona-crisis beter te beheersen, samen met de steun van de ministers en parlementsleden van Blauw-Wit die zich bij de anti-Bibi-demonstraties hebben aangesloten, heeft het geleid tot wat de nationale peilingen nu laten zien. Als er vandaag verkiezingen zouden plaatsvinden, zou wat er nog over is van de partij van Gantz teruglopen tot slechts acht zetels.

Opiniepeilingen die tonen dat Blauw-Wit krimpt tot acht zetels, terwijl de lijst er 33 had, roept de vraag op naar de legitimiteit van deze ‘pariteitsregering’, die vanaf het begin als lastig werd gezien in de ogen van rechts, dat niet kon door­gronden waarom Blauw-Wit, met zo weinig mandaat van de kiezers, nu het beleid bepaalt bij zo veel ministeries. Dit is de reden waarom Likoed-leden nu zeggen, dat Gantz op geen enkele manier de volgende premier van Israël kan worden, nu zo veel kiezers hem in de steek laten.

De crisis van Blauw-Wit escaleert nog verder vanuit de eigen gelederen van de partij. Beginnend politicus, minister van Toerisme Asaf Zamir, is nu de eerste die van het schip springt. Als vertegenwoordiger van de linkse factie van Blauw-Wit heeft Zamir onlangs ontslag genomen. De reden voor zijn aftreden, zo zegt hij, ‘is Netanyahu die zijn persoonlijke affaires (zijn proces) voor de belangen van Israël stelt’. Dit is het excuus dat door Netanyahu’s meest venijnige critici wordt gebruikt om de eis van de procureur-generaal te rechtvaardigen om Netanyahu onbekwaam te verklaren om zijn werk uit te voeren, wat volgens de wet zijn ontslag als premier betekent.

De nieuwkomer uit de ‘linkervleugel’ van Blauw Wit, Miki Haimovich, een voormalig tv-presen­tatrice, over­weegt nu ook om de partij te verlaten. ‘De afgelopen dagen’, zei ze bij de publieke radio-omroep ‘Kan’, ‘is er een groeiende groep binnen Blauw-Wit die zeker nadenkt over de mogelijkheid om de partij op te heffen.’ Als dat gebeurt, zou Israël gedwongen kunnen worden tot weer nieuwe verkiezingen, een stap die zeker een einde zou maken aan Gantz’ aspiraties om premier te worden.

Verkiezingen kunnen echter ook een einde maken aan Netanyahu’s leiderschap. Men kan een scenario bedenken, waarbij de procureur-generaal de verkiezing gebruikt als excuus om Netanyahu onbekwaam te verklaren. Dit zou de aanhangers van Netanyahu woedend kunnen maken als hij, een gekozen premier, tegen de wil van de meerderheid naar huis wordt gestuurd. Ironisch genoeg is het deze verstrengeling van twee premiers, wier toekomst aan een zijden draadje hangt, die deze regering tegen alle verwachtingen in, in stand zou kunnen houden.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.