Zondag 20 december werden naar schatting 10.000 werkers in de gezondheidszorg gevaccineerd, en maandag begon de vaccinatie van personen boven 60 jaar en kwetsbare bevolkingsgroepen. Naar schatting hebben de afgelopen week 210.000 personen de eerste van de twee vaccins van het Amerikaanse bedrijf Pfizer gekregen.
De vaccinaties worden uitgevoerd door de vier Health Maintenance Organizations (HMO’s) in het land. Een HMO is een ziekenfonds, dat over eigen ziekenhuizen en medische centra beschikt. Met hun teams kunnen ze 16.000 personen per dag vaccineren, en wanneer over enkele weken meer vaccins beschikbaar zijn, kan de capaciteit worden opgevoerd tot 60.000 vaccinaties per dag.
Hiermee loopt Israël weer voorop; per 100 inwoners is het aantal gevaccineerde personen momenteel het grootst (0,83), gevolgd door Groot-Brittannië (0,74) en de VS (0,19).
Omdat de Israëli’s zich massaal aanmelden voor vaccinatie, heeft minister Edelstein opdracht gegeven de hele week, de klok rond, te vaccineren, in een poging om 100.000 vaccinaties per dag te bereiken. Dat leverde bezwaar op van de rabbijnen, die zeiden dat Edelstein niet had aangetoond dat het om een vitale levens reddende zaak gaat, waarvoor de Joodse wet een uitzondering maakt op het verbod op de Shabbat te werken.
Functionarissen van het ministerie van Volksgezondheid spraken medio december met rechters van het rabbinale hof in Bnei Brak om hun ongerustheid over het vaccin weg te nemen en hun steun te krijgen voor het vaccineren van de orthodox-Joodse bevolkingsgroep.
Hoe werkt het vaccin van Pfizer-BioNTech?
Als een reactie op alle aanvallen op de mRNA-vaccins die door Pfizer-BioNTech worden geproduceerd, schreven tientallen wetenschappers en artsen die deelnamen aan de derde fase van de proeven met het vaccin een artikel over hun werking in het New England Journal of Medicine.
Binnen celkernen bevinden zich chromosomen, die bestaan uit opgerold genetisch materiaal dat DNA wordt genoemd. Di is het ‘besturingssysteem’ van elke cel. Bijvoorbeeld, in een insulineproducerende cel zit het ‘programma’ voor de productie van insuline in een speciaal deel van het DNA van die cel. Speciale nucleaire enzymen kopiëren het ‘programma’ en sturen dit ‘messenger-RNA’ het buiten de kern naar een deel van de cel dat ribosomen bevat, organellen die weten hoe ze het ‘programma’ moeten lezen en het vereiste insuline-eiwit moeten aanmaken.
De makers van het vaccin hebben in een briljant wetenschappelijk proces een kopie gemaakt van het programma (mRNA) dat één speciaal coronavirus-eiwit kan produceren. Wanneer die mRNA in iemand wordt geïnjecteerd, weten de spiercellen van de geënte persoon daardoor, hoe ze het programma moeten lezen en hoe ze één eiwit van het virus moeten maken. Dit wordt door het immuunsysteem van die persoon herkend als een vreemde factor die zijn lichaam is binnengedrongen, en zijn reactie is het activeren van de cellen van het immuunsysteem (T-cellen) om het binnendringende viruseiwit te bestrijden en om in grote hoeveelheden antilichamen tegen het viruseiwit aan te maken. Dit alleen al maakt van de gevaccineerde persoon iemand die beschermd is tegen een virus waarvan het buitenste membraan dit eiwit bevat.
Het mRNA-segment van de ‘programmering’ kan de cellen niet in gevaar brengen, omdat het niet in de kern kan doordringen om in de buurt van het DNA van de cel te komen. Aangezien het oorspronkelijke geprogrammeerde mRNA-segment snel uiteenvalt in het lichaam, is het verpakt in liposomen of micellen (vetdeeltjes), die de levensduur tot 48 uur verlengen. Hoewel dat niet veel tijd is, is het genoeg om het immuunsysteem te activeren om antilichamen te produceren.
Dit proces is niets nieuws, de liposoom-micellen methode om de opname van diverse medicijnen in ons lichaam te verbeteren, zowel oraal als intraveneus, is al tientallen jaren in gebruik. In tegenstelling tot andere vaccins, die ook volledig veilig blijken te zijn, bevat dit vaccin geen enkel hulpstof, zoals die aan vaccins voor andere ziekten worden toegevoegd om de immuunrespons te verbeteren. Het bevat ook geen conserveringsmiddelen. De oplossing bevat slechts een minuscule hoeveelheid (30 microgram) mRNA verpakt in vetdeeltjes (die liposomen/micellen), die gemaakt zijn van onschadelijke inerte vetten, die al tientallen jaren in injecties en intraveneuze oplossingen worden toegepast.
Vaccineren in twee fasen
Het voordeel van mRNA-vaccins is dat ze niet gemaakt zijn van het virus zelf of van deeltjes ervan en dat het virus niet in het laboratorium behoeft te worden gekweekt om vaccins te kunnen maken. Daarom konden in korte tijd miljoenen vaccins worden geproduceerd en kan het vaccin niemand besmetten met het coronavirus. Om een vaccin te maken dat verzwakte of dode virussen bevat is veel meert tijd nodig.
Het vaccin wordt in twee fasen intramusculair toegediend. Het eerste deel (Prime) begint het proces van het stimuleren van een immuunreactie tegen het coronaviruseiwit, en het tweede deel (Boost), dat 21 dagen na het eerste wordt gegeven, is bedoeld om de immuunreactie te verbeteren en de productie van een grote voorraad antilichamen in het lichaam van de gevaccineerde persoon te veroorzaken, alsmede om een lange termijn immuun ‘geheugen’ op te bouwen, dat ervoor zorgt dat de antilichaam-producerende cellen blijven produceren op het moment dat de gevaccineerde persoon weer wordt blootgesteld aan het echte virus.
Ook na vaccinatie kan het coronavirus iemand besmetten, maar er is een groot verschil: iemand die gevaccineerd is, zal eerst mogelijk ongemerkt een beetje ziek worden, terwijl zijn immuunsysteem onmiddellijk en krachtig zal reageren, waardoor de ontwikkeling van complicaties wordt voorkomen, omdat dit al is geoefend door het toedienen van het vaccin. Het is vergelijkbaar met een legereenheid die oefent voordat hij de vijand ontmoet!
Toch is niet iedereen gerust op de veiligheid en de werking van de mRNA vaccins van Moderna en Pfizer. Het zijn de eerste vaccins van dit type die door mensen worden gebruikt. Prof. Yossi Karko van het Hadassah Universitair Medisch Centrum wijst er op, dat bij de testen de proefpersonen slechts een maand zijn gevolgd. Pas na een paar jaar ben je zeker van de veiligheid van een vaccin.
Prof Yossi Karko en Hannah Drori van het Hadassah Universitair Medisch Centrum geven een Brilife vaccin aan een profpersoon. (Foto: Hadassah Medisch Centrum)
Israëls eigen vaccin: Brilife
In tegenstelling tot de mRNA vaccins is Brilife, dat ontworpen is door het Israel Institute for Biological Research, een vaccin dat gebaseerd is op vectoren. Het vaccin neemt het vesiculaire stomatitisvirus (VSV) van het virus en sleutelt eraan, zodat het op zijn buitenkant het eiwit van de uitstulpingen van het nieuwe coronavirus zal vertonen.
Wanneer het is geïnjecteerd veroorzaakt het op zich geen ziekte: VSV infecteert de mens niet. In plaats daarvan herkent het lichaam het eiwit van de uitstulpingen, dat zich op de omhulling bevindt en begint het een immunologische reactie te ontwikkelen.
‘Het is alsof je een virus zoals het coronavirus krijgt zonder de ziekte te krijgen,’ vertelt Karko. ‘Dan, als je toevallig wordt blootgesteld aan het echte coronavirus, zal de immunologische reactie die werd veroorzaakt door het vaccin infectie voorkomen.’
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Sa’ar keert terug in Israëlische regering onder Netanyahu
Israëliër gewond bij mesaanval buiten Oude Stad Jeruzalem
Het geheim van Netanyahu’s onerkende en historische populariteit
