Turkije wil de soennitische moslimwereld domineren

De Hagia Sophiakerk is vrijdag, na een beslissing van de Turkse rechtbank en de definitieve bekendmaking door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, zonder coördinatie of voorafgaande kennisgeving, veranderd van een museum in een moskee.

Door Edy Cohen |

De Hagia Sophiakerk (‘Heilige Wijsheid’ in het Latijn) werd in de 4e eeuw gebouwd als een Byzantijnse kerk, was van 537 tot 1453 de grootste kathedraal ter wereld, van 1453 tot 1934 een islamitisch gebedshuis, van 1934 tot 2020 een museum, en nu opnieuw een moskee.

Toelichting: Voordat de betrekkingen tussen Turkije en Israël afkoelden, bezochten talloze Israëli’s Turkije voor vakantie en zakenreizen. Velen van ons zijn door de enorme, prachtige, historische Hagia Sophiakerk gegaan, die decennialang heeft gediend als een museum over de christelijke wortels van Turkije. Edy Cohen legt uit waarom de huidige verbouwing van het enorme, oude ‘megakerk’-gebouw in Turkije tot een moskee een pragmatische stap is vanwege de impact ervan binnen de moslimwereld.

Velen zagen de beslissing van Erdogan als een stap tegen het christendom en de vrije wereld, maar naar mijn mening was deze beslissing in de eerste plaats bedoeld om de Arabisch-islamitische volkeren te plezieren. Als er een uitgebreid onderzoek zou worden gedaan naar wie het meest waardig is om de soennitische Arabische wereld te leiden, zou Erdogan ongetwijfeld worden gekozen – niet in de laatste plaats vanwege zijn uitspraken over de islam en moslims. Erdogan wil graag laten zien dat hij religieus is. Zijn vrouw verschijnt altijd in bescheiden kleding met een hijab (islamitische hoofddoek voor vrouwen) op haar hoofd. In zijn toespraken citeert hij regelmatig verzen uit de Koran en hij bidt vaak in het openbaar.

In feite heeft Erdogan zichzelf altijd beschouwd als de leider van de Moslim-Arabische Ummah (het collectieve internationale Islamitisch volk). Hij streeft ernaar de glorie van het Ottomaanse Rijk te herwinnen, dat vele landen veroverde, tot aan Spanje (Andalus in het Arabisch). Ottomaanse veroveringen uit het verleden hebben parallellen met de huidige Turkse acties zoals:

  • De bezetting van Noord-Cyprus door Turkije,
  • De recente aankomst van Turkse en Syrische strijders in Libië,
  • Uitgebreide invasies van het Turkse leger op Syrisch grondgebied en bezetting van Koerdische steden,
  • Stilzwijgende steun voor IS strijdkrachten,
  • Opname van duizenden Egyptische activisten van de Moslimbroederschap in Turkije en toekenning van de vluchtelingenstatus in Turkije,
  • Maatregelen om controle te krijgen over grote gebieden in de regio, waaronder Soedan,
  • De confrontatie met de Saudi’s om de Saudi’s in verlegenheid te brengen en hun status als beschermers van de heilige plaatsen in Mekka en Medina te schaden
  • En grove inmenging in de interne aangelegenheden van Israël en in het conflict met de Palestijnen. Hier probeert Erdogan zich te presenteren als verdediger van de Palestijnen en de Al-Aqsa Moskee op de Tempelberg in Jeruzalem.

Dit gedrag duidt op de uitbreiding van de activiteiten van Turkije en de intentie om de Arabische wereld op zijn eigen manier over te nemen.

De strijd met de Saudi’s

In de afgelopen jaren hebben de spanningen tussen Qatar, Saoedi-Arabië, Egypte, Bahrein en de Emiraten het Midden-Oosten in fronten verdeeld. Turkije werd samen met Iran een verdediger van Qatar tegen het front van de vier landen die zich tegen Qatar hadden verenigd. Dit leidde tot een heimelijke oorlog tussen Turkije en Saoedi-Arabië, die in de Khashoggi-affaire (de Saudische journalist die in Turkije vermoord is) nieuwe hoogten bereikte. Het Turkse leger heeft bases in Qatar. Het beschermt de Emir van Qatar en zijn land. Dit is erg vervelend voor de Saudi’s, want als Turkije niet aanwezig was, zouden de Saudi’s overwegen om Qatar in te nemen. De Turkse aanwezigheid verhinderd een Saudische bezetting.

Sommigen zeggen dat Erdogan probeert de rol van Saoedi-Arabië te stelen als verdediger van de Arabieren en moslims en hun twee heiligste steden, die in Saoedi-Arabië liggen. Hoe dan ook, hij is zeer populariteit onder de Arabieren, vooral omdat hij vijandig staat tegenover Israël. Opgemerkt moet worden dat het Turkse leger wordt beschouwd als het op één na sterkste leger in het Midden-Oosten, na het Israëlische leger.

Alles is toegestaan

In de afgelopen jaren heeft Erdogan geprobeerd het idee van het Islamitische Rijk te promoten, en dit bevalt de moslims in Arabische en Islamitische landen. Maar tegelijkertijd probeert hij ’te rennen met de haas en te jagen met de honden’.

Zo verwelkomde hij bijvoorbeeld de (streng-islamitische) oproerkraaiers van de Moslimbroederschap die uit Egypte vluchtten of werden verdreven, maar tegelijkertijd is hij niet tegen de LGBTI-gemeenschap in Turkije. Hij staat hen toe een normaal leven te leiden en zelfs om van geslacht te veranderen.

In het verleden viel hij Islamitische Staat aan, maar hij was de enige die zaken deed met deze wrede organisatie.

Hij steunt de islamitische beweging binnen Israël en investeert veel geld in de bewakers van de Al-Aqsa-moskee in Jeruzalem. Hij valt Israël verbaal aan, maar tegelijkertijd ontmoet hij ook de Joodse lobby in de Verenigde Staten. Hij onderhoudt volledige diplomatieke betrekkingen met Israël en Israël importeert jaarlijks bijna een miljard dollar aan goederen uit Turkije.

Turkije wil het hoofd worden van de Soennitische-Arabische internationale gemeenschap, maar smeedt banden en werkt zelfs samen met het Sjiitische Iran, de vijand van de Soennieten.

  • Turkije verzet zich tegen de ‘Israëlische bezetting’, hoewel het zelf delen van Syrië en Cyprus bezet houdt en troepen naar Libië stuurt.
  • Het valt de Europeanen verbaal aan, maar wil tegelijkertijd deel uitmaken van Europa.
  • Hij praat over vrijheid en democratie, maar stuurt honderden journalisten naar de gevangenissen.
  • Hij probeert de Moslimwereld te leiden, maar tegelijkertijd pleegt hij oorlogsmisdaden tegen de Koerden, die Moslims zijn.

Het beleid van Erdogan zit vol tegenstrijdigheden. Sommigen zeggen dat zijn beleid pragmatisch is. Anderen zeggen dat het hypocriet is. Erdogan probeert iedereen te plezieren ten koste van anderen.

Turkije heeft geen andere moskee nodig. De belangrijkste verklaring voor Erdogan’s verandering van de Hagia Sofiakerk tot moskee is de noodzaak om de gevoelens van Moslims op te wekken door middel van populistische stappen in een Arabisch-islamitische wereld die verlangt naar het ontwaken van de islam. Dit was weer een actie in de competitie met het Saoedi-Arabische koninkrijk om de hegemonie over de soennitische moslimwereld.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.