De nieuwe parlementaire crisis is eigenlijk begonnen op het moment dat de regering van nationale eenheid eind mei van dit jaar, werd beëdigd. Er was geen vertrouwensband tussen premier Benyamin Netanyahu en zijn onwillige coalitiepartner en huidige minister van Defensie, Benny Gantz (Blauw-en-Wit).
Het gebrek aan vertrouwen was het duidelijkst toen Netanyahu Gantz niet op de hoogte bracht van de vredesonderhandelingen met de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Bahrein, die deze week een grote delegatie naar Israël stuurde om de handelsbetrekkingen te bespreken. Gantz en zijn partijgenoot Gabi Ashkenazi, een andere voormalige IDF-stafchef die nu minister van Buitenlandse Zaken is, werden volledig verrast door het nieuws over de vredesakkoorden met de Golfstaten. Dit feit verergerde de vertrouwenscrisis tussen de partijen.
Maar officieel gaat de huidige impasse tussen Likoed en Blauw-Wit over het uitblijven van een staatsbegroting voor 2020 en 2021. Netanyahu heeft altijd gezegd dat hij een begroting voor twee jaar wil, maar Gantz heeft zich tegen die aanpak verzet, vanwege de zorgelijke situatie waarin de natie zich bevindt in het licht van de aanhoudende coronacrisis.
Yair Lapid, oppositieleider en hoofd van de partij Yesh Atid-, zat achter het voorstel om de huidige Knesset te ontbinden. De partij van Gantz stemde woensdag voor dit voorstel, maar dat betekent niet dat de Knesset nu onmiddellijk zal worden ontbonden. Volgens de wet zullen er nog drie stemmingsrondes zijn over het wetsvoorstel van Lapid, waarvan één in een speciale vergadering van het Knesset-comité, aanstaande maandag.
Het wetsvoorstel van Lapid kreeg een meerderheid van 61 tegen 54 stemmen in de Knesset, nadat de 9 leden van Blauw-Wit met de oppositie hadden meegestemd. Een woordvoerder van Likoed noemde de stap een daad van verraad en beweerde dat Blauw-Wit nooit een echt lid van de regering was geweest.
Zelfs als we het wetsvoorstel van Lapid even vergeten, is het een feit dat de Knesset zich volgens de Israëlische wet op 23 december automatisch zal ontbinden, als er op die datum geen staatsbegroting wordt aangenomen. Dat zou leiden tot nieuwe verkiezingen ergens tussen half maart en half juni. Het centrale verkiezingscomité zou deze data nog kunnen wijzigen, maar de kans is klein dat het dit zal doen.
Gantz geeft Netanyahu de schuld van de huidige crisis en beschuldigde de premier ervan, alleen aan zichzelf te denken in plaats van aan het welzijn van de natie. Zijn opmerkingen waren een duidelijke verwijzing naar Netanyahu’s juridische problemen. De premier wordt geconfronteerd met drie aanklachten van fraude en omkoping, in een rechtbank in Jeruzalem.
Netanyahu heeft echter het meeste te winnen als Israël in de komende zes maanden vervroegde verkiezingen houdt. Elke peiling geeft zijn Likoedpartij nog steeds de meeste zetels in de volgende Knesset, hoewel ze volgens deze voorspellingen van haar huidige 35 zetels naar 30 zou dalen.
Zijn belangrijkste rivaal zou de rechtse Yamina-partij zijn, die geleid wordt door Naftali Bennett, een voormalige minister van Onderwijs en Defensie. Volgens de voorspellingen zou hij tussen de 22 en 24 zetels winnen.
‘Blauw-en-Wit’ zal naar verwachting zijn huidige 9 zetels behouden, terwijl Yesh Atid van Lapid 19 zetels zou winnen. Lapids ambitie om premier te worden, blijft bij een droom, niet in het minst omdat de Israëlische kiezers de voormalige tv-presentator zien als een ruggengraatloze commentator, die slecht uitgerust is om de natie te leiden.
Bennett en Yamina zijn een heel ander verhaal. De explosieve groei van Yamina vanuit zijn huidige 5 zetels, is volledig te danken aan de inspanningen van Bennett tijdens de coronacrisis. Bijna dagelijks bezocht hij toen de gemiddelde burger om te luisteren en na te denken over zijn zorgen. Bennett stelde vervolgens een alternatief plan voor de aanpak van de crisis op. Dit plan werd breed verwelkomd door het publiek, terwijl de regering van Netanyahu het volledig negeerde. Bennett, een voormalig hightech-ondernemer die bekend staat als een vastberaden en pragmatische politicus, heeft naam gemaakt als een leider die de belangen van het publiek vooropstelt.
Alleen een compromis tussen Likoed en Blauw-Wit kan nu nieuwe verkiezingen voorkomen. Netanyahu en Gantz staan momenteel onder grote druk om voor 23 december een compromis over de staatsbegroting te bereiken. Het publiek in Israël is het politieke gemanoeuvreer namelijk zat, en wil geen nieuwe verkiezingen.
Donderdag hielden de twee leiders een korte besloten bijeenkomst, aan de zijlijn van een welkomstceremonie voor nieuwe immigranten uit Ethiopië. Maar het valt nog te bezien of deze inspanningen vruchten zullen afwerpen, aangezien Netanyahu het meeste te winnen heeft bij het houden van nieuwe verkiezingen.
Volgens het huidige regeerakkoord is Netanyahu, die de langstzittende premier in de geschiedenis van Israël is, verplicht om zijn functie in november volgend jaar te verlaten en Gantz de functie van premier over te laten nemen voor de rest van de regeringsperiode. Zoals de zaken er nu voorstaan, lijkt het erop dat de droom van Gantz om premier te worden, niet meer zal blijven dan een droom!
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Netanyahu’s kerstboodschap: “Jullie hebben aan onze zijde gestaan”
Netanyahu: tijdelijk troepen in Syrische bufferzone
Duitse ambassadeur in Israël: ‘Drie baby’s doodgevroren in Gaza’
