Bovenaan de agenda stond de wapenstilstand tussen Hamas en Israël en de inspanningen om Gaza na de elf-daagse oorlog weer op te bouwen. Blinken stelde dat ‘Hamas’ positie in Gaza zou kunnen afbrokkelen als de door de VS geleide (poging tot) wederopbouw succesvol (zou zijn).’ Hij beloofde dat de Verenigde Staten ‘de onderliggende oorzaken’ van het conflict zouden aanpakken, dat wil zeggen het gebrek aan kansen, optimisme en vertrouwen, zei hij. Dit waren de onderliggende oorzaken volgens de Amerikaanse diplomaat.
‘Als we dit goed doen, kunnen de wederopbouw en de hulp aan de bevolking van Gaza Hamas niet versterken, maar juist ondermijnen. Hamas gedijt helaas op wanhoop, ellende, vertwijfeling en een gebrek aan kansen,’ meent Blinken. Hij vergeet gemakshalve dat deze manier van omgaan met de situatie in Gaza al eerder is geprobeerd. Het heeft geen enkele verandering gebracht, terwijl Hamas Gaza met ijzeren vuist bleef regeren en buitenlandse en Israëlische hulp bleef gebruiken om zijn verzameling raketten en zijn militaire macht op te bouwen. Blinken vertrouwt er echter op dat de VS er met hulp van de internationale gemeenschap voor kunnen zorgen, dat niets van de aan Gaza geleverde hulp in handen van Hamas valt.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken beloofde eerst 75 miljoen dollar aan de Palestijnse Arabieren, in zowel Gaza als de gebieden die onder controle van de PA staan. Maar later verlaagde hij dit bedrag tot 38,5 miljoen dollar. Tegelijkertijd kondigde hij aan dat de regering-Biden het Amerikaanse consulaat in Oost-Jeruzalem zal heropenen, een maatregel die op verzet stuitte van de Israëlische regering.
Netanyahu ging niet in op de maatregelen die de regering-Biden neemt ten aanzien van de Palestijnse Arabieren, maar bedankte de regering in plaats daarvan voor het aanvullen van de Iron Dome-raketten, die Israël moest gebruiken om de raketten uit Gaza neer te halen. De Israëlische premier beloofde ‘een krachtige reactie’ wanneer Hamas de rust verbreekt. Ook zei hij dat hij met Blinken had besproken hoe samen te werken om ‘herbewapening van Hamas met wapens en agressiemiddelen te voorkomen.’
Netanyahu sprak ook kort over vrede met de Palestijnse Arabieren. Hij zei dat hij het eens was met president Biden dat we geen vrede zullen krijgen totdat Israël door de Arabische landen wordt erkend als een onafhankelijke Joodse Staat.
Na zijn bezoek aan Jeruzalem ging Blinken verder met een bezoek aan PA-leider Machmoud Abbas, in Ramallah. Daar werd hij ‘verwelkomd’ door boze demonstranten die behoorden tot verschillende islamitische bewegingen. Zij schreeuwden leuzen tegen de VS en noemden de supermacht ‘de kop van de slang’, terwijl ze duidelijk maakten dat Blinken niet welkom was in het ‘land van Palestina’.
Blinken ging vervolgens naar Egypte, waar hij een ontmoeting had met president el-Sisi. Hij moedigde de Egyptische president aan om de rol van ‘eerlijke bemiddelaar op zich te nemen, in de onderhandelingen die moeten leiden tot een permanente wapenstilstand tussen Hamas en Israël. Kort nadat Blinken naar Jordanië was gereisd, nodigde Egypte inderdaad Hamas-leiders uit naar Caïro, voor gesprekken over indirecte onderhandelingen met Israël. El-Sisi nodigde later ook de Israëlische regering uit voor deze indirecte onderhandelingen, waarna Netanyahu de uitnodiging met tegenzin aanvaardde.
Verandering in beleid
Het wordt langzamerhand duidelijk dat de regering Biden het beleid aan het verleggen is naar een nieuwe benadering van het Palestijns-Israëlische conflict. Het eerdere beleid werd uitgestippeld door Jason Greenblatt en Jared Kushner, twee Midden-Oosten gezanten van de regering-Trump. Het resulteerde in de zogenaamde Abraham-akkoorden, het vredesakkoord tussen Israël en verschillende Arabische Golfstaten.
Biden zei vorige week dat alleen de tweestaten-oplossing een levensvatbare manier is om het honderd jaar oude conflict met de Palestijnse Arabieren op te lossen, en hij herhaalde dat drie keer. Blinken heeft tijdens zijn ontmoeting met de Israëlische leiders echter niet gesproken over een nieuw vredesinitiatief. In plaats daarvan concentreerde hij zich op de handhaving van de wapenstilstand met Hamas en op de wederopbouw van Gaza.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken leek zijn toevlucht te nemen tot schadebeperking, nadat functionarissen van Biden de raketaanvallen van Hamas vergeleken met een oud geschil over Palestijnse families in de wijk Sheikh Jarrah, in de buurt van de Oude Stad van Jeruzalem. Dit geschil, dat heeft geleid tot talrijke rechtszittingen en werd gewonnen door de Joodse eigenaars van de huizen in Sheikh Jarrah, werd door Hamas gebruikt als een van de schijnredenen om de recente oorlog met Israël te beginnen.
Het beleid van Biden ten opzichte van de Palestijnse Arabieren, zoals het hervatten van de financiële hulp aan de Palestijnse Autoriteit, moedigde Hamas aan om een nieuw conflict met Israël aan te gaan, zeggen deskundigen in Israël. Hamasleiders zagen dat Biden het beleid van Trump terugdraaide en begrepen dat Israël een groot deel van de steun die de voormalige president aan Israël had gegeven, had verloren.
Tegen het einde van de oorlog zei Biden zelfs tegen Netanyahu dat hij ‘klaar was met grappen’ en voegde eraan toe dat ‘Israël het moest beëindigen’. Dit was opnieuw een verkeerd signaal aan Hamas, dat zijn raketaanvallen op de Israëlische bevolkingscentra opvoerde. In feite maakte Biden een soortgelijke fout in het geval van de Ansar-Allah of Houthi-militie in Jemen. Deze door Iran gesteunde terreurorganisatie werd van de Amerikaanse lijst van terreurorganisaties gehaald, in de naïeve verwachting dat dit de Iraanse bondgenoot zou temperen. Maar in plaats van een temperend effect op Ansar Allah te hebben, heeft de militie haar aanvallen op Saoedi-Arabië opgevoerd.
Door druk uit te oefenen op Israël om indirecte onderhandelingen aan te gaan met Hamas, speelt Biden opnieuw met vuur, zeggen dezelfde Israëlische deskundigen. Hamas zal deze onderhandelingen gebruiken om voet aan de grond te krijgen in Jeruzalem. Ondertussen is het bijna zeker dat de terreurorganisatie niet zal toegeven aan de Israëlische eis dat Hamas de lichamen vrijgeeft van twee IDF-soldaten, die tijdens de oorlog van 2014 werden gedood, evenals twee Israëlische gijzelaars.
Het is redelijk om aan te nemen dat Hamas lippendienst zal bewijzen aan de internationale pogingen om Gaza te herbouwen. Maar het zal nooit het toezicht toestaan dat de Amerikanen willen, omdat de organisatie weet dat zowel de VS als de internationale gemeenschap niet de wil hebben om zich tegenover Hamas op te stellen, volgens commentatoren in Israël.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
150 ultraorthodoxe jongeren nemen dienst in het leger
Ondanks de oorlog: lichte groei van de Israëlische economie in het tweede kwartaal
Vliegmaatschappij El Al onder (prijs)druk
