De crisis die is uitgebroken naar aanleiding van het besluit van Israël om zes Palestijnse burgerorganisaties toe te voegen aan zijn lijst van terreurgroepen heeft een situatie geschapen waarin het voortbestaan van de huidige Israëlische regering onzeker is geworden. Een gebrek aan informatie frustreert het publiek en Israëls bondgenoten, terwijl de onenigheid in de coalitie haar broze banden verder aantast.
Zie: Wat zit er achter het aanmerken van zes Palestijnse NGO’s als terreurorganisaties?
Er is sterke kritiek binnen de regering, maar ook van buitenaf, op de manier waarop het besluit werd gepubliceerd door minister van Defensie Benny Gantz, die er niet in slaagde zijn besluit te onderbouwen met duidelijke bewijzen. Een gebrek aan informatie frustreert het publiek en Israëls bondgenoten, terwijl de onenigheid in de coalitie haar broze banden verder aantast.
Bovendien zijn er steeds meer incidenten die aantonen dat de regering van premier Naftali Bennett niet naar behoren functioneert.
Gebrek aan informatie
Het was 31 mei 2010, en de Israëlische marine was net aan boord gegaan van het Turkse schip Mavi Marmara in de kustwateren van de Middellandse Zee.
Toen Israëlische commando’s van het korps ‘Shayetet 13’ het Turkse schip betraden – via helikopters die boven het vaartuig zweefden – werden zij aangevallen door leden van de islamistische IHH-beweging die gewapend waren met ijzeren staven en messen.
Toen een van de IHH-activisten probeerde het pistool van een van de Israëlische commando’s te grijpen, kregen de Shayetet 13 commando’s het bevel het vuur te openen. In het daaropvolgende gevecht werden 10 Turken gedood, en dit leidde tot internationale verontwaardiging.
Israël werd ervan beschuldigd buitenproportioneel geweld te hebben gebruikt tegen ‘vreedzame activisten die humanitaire hulp naar Gaza probeerden te brengen’. Zo luidde het overheersende verhaal.
De kritiek werd aangewakkerd door beelden die de activisten aan boord van de Mavi Marmara op sociale media hadden geplaatst. Later bleek dat sommige van deze foto’s waren bewerkt en dat beelden van de Turkse agressie opzettelijk waren weggelaten. Ook bleek dat er geen humanitaire hulpgoederen aan boord van de Mavi Marmara waren.
De Israel Defense Forces (IDF) waren van meet af aan in het bezit van videobeelden van het gewelddadige incident. De IDF volstond echter met schriftelijke en mondelinge ontkenningen dat buitensporig geweld was gebruikt.
Pas 10 uur na het incident organiseerde Danny Ayalon, de toenmalige viceminister van Buitenlandse Zaken van Israël, een persconferentie op het hoofdkwartier van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. Ik woonde deze persconferentie bij en was stomverbaasd toen Ayalon alleen in het Hebreeuws uitlegde wat er was gebeurd. Pas nadat hij zijn toespraak had beëindigd, kwam een assistent het podium op en wees Ayalon erop dat er buitenlandse journalisten aanwezig waren die geen Hebreeuws spraken. De minister hield vervolgens een korte toespraak in het Engels, maar liet nog steeds geen beelden zien van de botsingen aan boord van de Mavi Marmara. Die beelden werden uiteindelijk vrijgegeven door de IDF meer dan 13 uur na het incident, maar toen was het kwaad al geschied. De hele wereld veroordeelde Israël en er gingen reeds stemmen op voor een internationaal onderzoek naar vermeende Israëlische misdaden tegen de menselijkheid.
Vanuit het oogpunt van public relations was het incident met de Mavi Marmara een volslagen mislukking voor Israël. (Foto: Kobi Gideon/FLASH90)
Deja Vu
Israëls gebrek aan een gepaste reactie op internationale kritiek kwam vorige week opnieuw aan het licht toen een soortgelijke internationale campagne werd gelanceerd nadat het Israëlische Ministerie van Defensie zes Palestijnse organisaties uit het maatschappelijk middenveld (NGO’s) had toegevoegd aan zijn lijst van terreurgroepen.
De Europese Unie suggereerde opnieuw dat de Israëlische beschuldigingen tegen de zes NGO’s ongefundeerd waren, maar beloofde wel een onderzoek in te stellen.
De VS reageerden bij monde van Ned Price, woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, die suggereerde dat het Israël ontbrak aan ‘respect voor de mensenrechten, fundamentele vrijheden en een sterke civiele samenleving’. Price beschuldigde Israël er ook van cruciale informatie achter te houden en de regering van president Joe Biden niet tijdig te hebben geïnformeerd over de toevoeging van de zes organisaties aan Israëls lijst van Palestijnse terreurorganisaties. Later eiste een groep leden van de Democratische Partij dat president Biden Israël zou veroordelen en drong er bij hem op aan om het ‘moedige werk’ van de NGO’s in kwestie te blijven steunen.
De rol van Benny Gantz
Net als bij het incident met de Mavi Marmara was er ook nu een gebrek aan informatie en bewijsmateriaal. De Israëlische minister van Defensie Benny Gantz had een pakket met gedetailleerde informatie moeten verstrekken toen hij het nieuws over de zes Palestijnse ngo’s bekendmaakte, zeggen critici in Israël. Dat bewijs was gemakkelijk beschikbaar. De infiltratie van deze ngo’s door het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP – een erkende terreurgroep over de hele wereld) is bekend sinds 2018, toen het Israëlische ministerie van Strategische Zaken een lijvig rapport publiceerde dat de kwestie behandelde.
De in Jeruzalem gevestigde NGO Monitor berichtte ook regelmatig over de banden tussen de PLFP en de ngo’s, evenals over de buitenlandse financiering van de Palestijnse civiele organisaties.
Minister van Binnenlandse Zaken Ayelet Shaked spreekt zich altijd duidelijk uit. Maar als ze te duidelijk is, kan dat de regering ten val brengen. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90)
Nieuw schandaal onthuld
Terwijl de storm over het besluit van Gantz nog steeds woedde, en Bennett zich moest verdedigen tegen kritiek over het nieuwste bouwplan voor huizen in Joodse steden en dorpen in Judea en Samaria (de zogenaamde ‘Joodse nederzettingen’), werd een ander schandaal onthuld dat was veroorzaakt door Bennetts partijgenoot, minister van Binnenlandse Zaken Ayelet Shaked.
Channel 12 News publiceerde afgelopen woensdag een opgenomen gesprek waarin Shaked haar frustratie uitte over het optreden van Yair Lapid als minister van Buitenlandse Zaken, en ook harde kritiek uitte op Gantz. Shaked zei dat Lapid enorme blunders heeft gemaakt als minister van Buitenlandse Zaken bij ten minste drie gelegenheden, en beweerde verder dat hij een oppervlakkige persoonlijkheid is. Lapid’s blunders dwongen Bennett om in te grijpen en om de schade aan Israël te beperken, beweerde Shaked. Tijdens hetzelfde opgenomen gesprek was te horen hoe Bennetts partijgenoot gehakt maakte van minister van Defensie Gantz. Shaked zei dat Gantz ‘erger is dan Lapid,’ en in geen geval gekwalificeerd is voor de post van premier. ‘Gantz zal alles ten val brengen,’ zei Shaked, verwijzend naar een mogelijke val van de huidige regering. Later verontschuldigde ze zich tegenover zowel Lapid als Gantz, maar de schade aan de ‘regering van verandering’ was al aangericht. Op zaterdagavond nam Bennett Shaked en Lapid op de korrel omdat ze elkaar in het openbaar bekritiseerden.
Overleven van regering onzeker
Bennett zelf denkt nu dat zijn regering van korte duur zal zijn en verwacht dat het roulatieschema met Lapid voor het premierschap niet zal worden uitgevoerd. Volgens het regeerakkoord zou Lapid over anderhalf jaar het premierschap moeten overnemen.
De Bennett-Lapid coalitie heeft een kleine meerderheid van slechts één zetel, en gezien de sterke ideologische verschillen tussen de verschillende partijen in de regering, zou Bennett’s voorspelling wel eens kunnen uitkomen.
Zijn tijd afwachten. Netanyahu houdt vol dat hij snel terug zal zijn op de stoel van premier, en peilingen suggereren dat hij wel eens gelijk zou kunnen hebben.(Foto: Yonathan Sindel/Flash90)
Oppositie voert druk op
De oppositie, geleid door ex-premier Benjamin Netanyahu, voert intussen de druk op de regering-Bennett op en organiseert nu demonstraties om ‘de wil van de meerderheid van het Israëlische volk’ tot uitdrukking te brengen.
Netanyahu is nog steeds de favoriete kandidaat van het publiek voor het premierschap van Israël, zo bleek uit een recente opiniepeiling. Dezelfde opiniepeiling toonde aan dat zijn Likoedpartij nu vier zetels meer zal winnen in de volgende Knesset (van 30 naar 34) als de verkiezingen vandaag zouden worden gehouden.