
In een gedurfde, eensgezinde stap hebben alle ministers van de Likud-partij van premier Benjamin Netanyahu woensdag een brief ondertekend waarin wordt opgeroepen tot onmiddellijke toepassing van de Israëlische soevereiniteit over het bijbelse kerngebied Judea en Samaria, nog voor het einde van het zomerreces van de Knesset.
De brief – gecoördineerd door de Yesha-Raad van de Joodse gemeenschappen in de zogenaamde “Westelijke Jordaanoever” – benadrukt dat dit moment een “natuurlijk vervolg” is op de strategische successen van Israël tegen Iran en zijn bondgenoten. “Het bloedbad van 7 oktober heeft aangetoond dat de oprichting van een Palestijnse staat een existentiële bedreiging vormt”, aldus de brief. En verder: “Het is tijd voor soevereiniteit.”
De timing is cruciaal. Netanyahu reist volgende week naar Washington voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Donald Trump, van wie sommigen speculeren dat hij in het kader van een alomvattend regionaal akkoord zou kunnen aandringen op de oprichting van een Palestijnse staat. Maar de Likud-parlementsleden zien dit als een kans om de regionale agenda van Israël te bevorderen. Zij geloven dat de steun van Trump na de operatie “Een volk als een leeuw” tegen Iran een diplomatieke opening biedt om met Amerikaanse steun de soevereiniteit af te dwingen.
Trump zelf prees de aanval op Iran onlangs tijdens een kabinetsvergadering en noemde het een “precieze oorlogsslag” die de nucleaire installatie in Fordo “vernietigd” had. Hij bevestigde dat tijdens de komende topontmoeting met Netanyahu onderwerpen als Gaza en de vrijlating van de gijzelaars zullen worden besproken – wat wijst op een brede overeenstemming tussen de strategische prioriteiten van de VS en Israël.
Minister van Financiën Bezalel Smotrich steunde de brief van Likud publiekelijk en verklaarde dat op de dag dat de premier het bevel geeft, de soevereiniteit “in de praktijk” zal worden uitgevoerd door het Israëlische nederzettingenbestuur. Ook minister van Justitie Yariv Levin riep op tot soevereiniteit over Judea en Samaria – uitspraken die onmiddellijk werden veroordeeld door Egypte en Saoedi-Arabië, omdat ze in strijd zouden zijn met het internationaal recht.
Voorstanders stellen dat soevereiniteit op lange termijn veiligheidsvoordelen oplevert door een “existentiële bedreiging van binnenuit” weg te nemen. De formele handhaving van de Israëlische rechtsmacht wordt gezien als een afschrikwekkend middel tegen het streven naar een Palestijnse staat. Sinds de invasie van Hamas op 7 oktober 2023 beschouwen de meeste Israëli’s een Palestijnse staat als een onaanvaardbare bedreiging voor hun voortbestaan.
Zal Trump de Israëlische soevereiniteit steunen als een natuurlijk gevolg van de recente overwinningen op Israëls vijanden? En zo niet, zal Netanyahu dan de moed hebben om weerstand te bieden aan de druk om een Palestijns-Arabische staat toe te staan als prijs voor normalisatie met andere regionale machten?
Dat zijn momenteel de grote vragen in Israël, terwijl de premier zich voorbereidt op zijn reis naar Washington.