Land voor vrede is uit. Vrede voor vrede is in

Een tiental jaar geleden zag ik een cartoon, gemaakt in het kader van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Het toonde een Indianenopperhoofd en een blanke man die rond een kampvuur zaten en spraken over een mogelijk vredesverdrag. In het volle besef dat de vrede van de blanke man allesbehalve vrede betekent, vraagt het opperhoofd spottend: ‘Vertel me meer over land voor vrede.’

Door Tsvi Sadan |

Hoewel bewezen is dat land voor vrede alles behalve vrede brengt, blijft de internationale gemeenschap, samen met Israëlisch links en gematigd rechts, volhouden dat dit het beste idee is om een duurzame vrede te bereiken. Decennialang heeft het dominante Israëlische standpunt ondubbelzinnig verklaard dat vrede moet beginnen met een Palestijnse staat of nooit moet beginnen. Om maar een voorbeeld te noemen: het officiële academische standpunt van het Israëlische Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies (INSS) van 2017, zegt dat ‘de visie van Israël om zijn relaties met de Arabische landen te normaliseren zonder een overeenkomst met de Palestijnen alleen in de verbeelding bestaat (…) de weg naar normalisering met de Arabische landen gaat nog steeds door het Palestijnse probleem heen, en niet andersom.’

Uiteraard is de Israëlische linkerzijde het ermee eens. Dit blijkt bij de Peace Now ngo, die na het horen van het vredesakkoord met de VAE heeft gezegd dat ‘het opnieuw is bewezen dat de annexatie-hallucinatie een obstakel voor de vrede was en nog steeds is, en het is goed dat het van de agenda is gehaald. De overeenkomst met de Emiraten is de juiste stap in de juiste richting, maar de tweestatenoplossing voor het conflict met de Palestijnen was en blijft het belangrijkste Israëlische belang.’ Om er zeker van te zijn dat dit goed werd begrepen, heeft Peace Now een afbeelding gekozen van de laatste Balfour-protesten, waarop staat: ‘zelfs als jullie [Netanyahu] vrede zullen sluiten met Iran, zullen we hier blijven komen [om te demonstreren voor jullie huis]! (maar ga ervoor!).’



De terughoudendheid van links om Netanyahu de eer te geven voor dit vredesakkoord, dat een signaal kan zijn voor andere Arabische landen die in de rij staan om vrede te sluiten met Israël, waaronder Libanon, toont aan dat ‘de verdachte van Balfour’ (zoals Netanyahu wordt genoemd vanwege de straat waar hij woont), hoe dan ook, schuldig zal blijven, zelfs als zijn onschuld wordt bewezen. Deze giftige stellingname werd door niemand minder dan voormalig stafchef Moshe Yaalon geuit, die tweette dat deze ‘vrede’ niet meer is dan een truc. ‘Na de ‘annexatie’ truc kwam de ‘vrede’ truc. Dit is geen historische dag – maar een hysterische dag in Balfour, waar de verdachte aan het oordeel probeert te ontsnappen.’ Deze ‘minimalisering’ en karikaturisering van wat zelfs een linkse zoals Thomas Friedman bestempelde als ‘een geopolitieke aardbeving’, wordt nu gedeeld door radicalen van links en rechts, die zich verzetten tegen het VAE-vredesakkoord, omdat het ofwel de Palestijnen bagatelliseert of omdat het een Palestijnse staat garandeert.

Rechts lijkt voorlopig een minderheidsstem te zijn, die zich verzet tegen wat zij zien als Netanyahu’s verraad aan zijn verkiezingsbelofte over wat rechts ‘Israëlische soevereiniteit in Judea en Samaria’ noemt, en wat links ‘annexatie’ noemt. Woedend over dit ‘verraad’, schreef de voorzitter van het Nationale Eenheidsblok Bezalel Smotrich op zijn Facebook-pagina dat ‘Netanyahu een tovenaar is. Punt. Men moet echter niet vergeten dat magie gebaseerd is op optische illusie, en als zodanig goed kan zijn om kinderen in de zomer te vermaken, maar gevaarlijk als het in dienst is van een dienende overheid.’

En opmerkelijk genoeg bekritiseren sommigen van hen die bezwaar maakten tegen de ‘annexatie’, Netanyahu nu voor de VAE-deal. Een van hen is het hoofd van de regionale raad van Samaria, Yossi Dagan, die nu de VAE-overeenkomst een ‘truc’ noemt. ‘Er is een grens aan cynisme. Er is een grens aan bedrog,’ schreef hij op zijn Facebook-pagina. Geen wonder dat de rechtse journalist Amit Segal over het leiderschap van de pioniers zei, dat de meesten van hen geen inzicht hebben in beleid, en dat ze niet verder kunnen kijken dan de volgende stacaravan die op een of andere afgelegen Judese heuvel moet worden geplaatst. Dagan gelooft wat Smotrich verwoordt in zijn Facebook-post, dat de komende overeenkomst met de Emiraten, ‘niet alleen het niet losmaakt van de Palestijnse kwestie, het is gebaseerd op de terugkeer ervan naar het midden van het podium en de bekrachtiging van Israëls inzet voor de tweestatenoplossing.’ ‘De natuurlijke neiging van rechts om de dingen optimistisch te zien,’ vervolgt Smotrich, ‘kan een gevaarlijke blindheid blijken te zijn.’

Maar de linkse jubelstemming over het verwijderen van ‘annexatie’ van de tafel en de rechtse woede over wat zij zien als Netanyahu’s instemming met een Palestijnse staat, lijken voorbarig. Een meer ontnuchterende kijk op het vredesakkoord met de VAE komt van de voormalige Israëlische ambassadeur in Washington, Itamar Rabinovich. Hij vertelde Thomas Friedman dat ‘in plaats van Israëlische annexatie voor een Palestijnse staat, zij het Israëlische non-annexatie in ruil voor vrede met de VAE’ maakten. Jared Kushner, voegde Rabinovich eraan toe, ‘heeft in feite uit het niets een aanwinst gegenereerd, die Israël vervolgens kon verhandelen voor vrede met de VAE. Het was vrede voor vrede, geen land voor vrede.’

De Palestijnse reactie op het Israëlische vredesakkoord met de VAE toont aan dat Rabinovitch’s inschatting vrij accuraat is. De reacties van de Palestijnen varieerden van het noemen van de Verenigde Arabische Emiraten van ‘Verenigde Zionistische Emiraten’ tot ‘verraders’ en ‘honden.’ Volgens de Jerusalem Post, zeiden Palestijnse ambtenaren dat ‘Israël de Verenigde Arabische Emiraten heeft geannexeerd in plaats van de Westelijke Jordaanoever te annexeren.’ Een officiële Palestijnse verklaring zei dat ‘de Palestijnse leiding deze stap als een vernietiging van het Arabische Vredesinitiatief beschouwt’. Dit alles komt erop neer dat het concept van land voor vrede, waarvan is bewezen dat het alles behalve vrede brengt, nu wordt vervangen door de optie van vrede voor vrede. Men moet zich afvragen waarom tot Netanyahu in 2020, Israël nooit serieus heeft nagedacht over deze zo voor de hand liggende weg naar de vrede.

Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.