De grens met Jordanië is de rustigste van alle Israëlische grenzen met buurlanden, inclusief de grens met Gaza die sinds 2007 door Hamas wordt bestuurt. Dit is de minder rustige grens van allemaal, zoals deze week ook werd bewezen. Palestijnse terroristen vuurden opnieuw raketten af en lieten brandbare ballonnen opgaan richting het zuiden van Israël, terwijl een sluipschuttersteam van de door Iran gesteunde Palestijnse Islamitische Jihad schoot op Israëlische soldaten die patrouilleerden aan de grens met Gaza.
Koning Abdullah II van het Hasjemitisch Koninkrijk slaagde erin om buiten de onrust te blijven, die veel Arabische landen sinds 2011 overspoelde en die tot op de dag van vandaag doorgaat. De stabiliteit van Jordanië wordt echter steeds meer bedreigd, nadat nieuwe protesten zijn uitgebroken tegen het mislukte economische beleid en de vermeende corruptie van de koning.
In Jordanië wonen meer dan twee miljoen Palestijnse Arabieren, die zich in toenemende mate vijandig tonen jegens het regime van Abdullah II en hem ertoe aanzetten de Palestijnse kaart te spelen in zijn beleid ten aanzien van Israël. Abdullah balanceert tussen het veiligstellen van de economische belangen van Jordanië in de betrekkingen met Israël en het samenwerken met het vijandige beleid van de Palestijnse Autoriteit ten aanzien van de Joodse Staat.
Zo ondertekende Jordanië een overeenkomst met Israël, op grond waarvan de Joodse Staat aardgas zou exporteren uit het Leviathan-gasveld dat eind december 2019 gas begon te produceren. Maar het Jordaanse parlement keurde toen unaniem een wet goed om de invoer van Israëlisch gas te verbieden. De koning heeft die wet tot nu toe echter genegeerd, omdat het Israëlische gas van vitaal belang is voor de Jordaanse economie. Een ander voorbeeld van Abdullah’s dubbelhartigheid in zijn politiek ten opzichte van Israël is zijn officiële afwijzing van de invoering van Israëlische soevereiniteit over de Jordaanvallei. Ondertussen hoopt hij in stilte dat Israël doorgaat met het invoeren van soevereiniteit over de strategisch belangrijke regio, omdat het zijn eigen regime beschermt.
Abdullah II is zich terdege bewust van de interne Palestijnse strijd en vreest voor een overname door Hamas van de zogenaamde Westelijke Jordaanoever, Judea en Samaria, waarna Hamas niet alleen Israël zal gaan terroriseren, maar ook de meer dan twee miljoen Palestijnse Arabieren in Jordanië zal radicaliseren. De koning is zich er ook terdege van bewust, dat de meeste Palestijnse Jordaniërs vijandig staan tegenover zijn regime, maar hij beheerst (met Amerikaanse hulp) de veiligheidstroepen, terwijl de Palestijnse burgers van Jordanië de economie beheersen.
Om een herhaling te voorkomen van de tragedie die zijn grootvader Abdullah I overkwam, die in Jeruzalem door een Palestijnse Arabier werd vermoord, beschikt de koning over een veiligheidsdienst. Deze veiligheidsdienst bestaat uit Circassiërs die naar de Levant zijn gemigreerd, een gebied dat gedurende de laatste periode van het Ottomaanse Rijk delen van Irak, Syrië, Israël, Jordanië en heel Libanon omvatte.
Het woestijnland herbergt bovendien meer dan 500.000 Iraakse vluchtelingen en naar schatting 1 miljoen Syrische vluchtelingen, waarvan het merendeel geradicaliseerde moslims zijn, die op de lange termijn een gevaar kunnen vormen voor Abdullah’s bestuur.
Zowel de Iraakse als de Syrische vluchtelingen zijn een last voor Jordanië. Het feit, dat een meerderheid van hen alleen oorlog, tirannie en verwoesting in hun land van herkomst heeft gekend, plus het feit dat de rehabilitatie in Jordanië tot nu toe heeft gefaald, wakkert de vrees aan dat zij een vijfde colonne zullen worden, die uiteindelijk de Moslimbroederschap en andere Islamitische groepen zal helpen om het regime van Abdullah omver te werpen.
De toestroom van vluchtelingen heeft de toch al zeer zwakke economie van Jordanië, die in 1989 door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een ‘economische correctiefase’ werd gezet, nog verder ondermijnd. De economie van het land is afhankelijk geweest van leningen en is nog lang niet zelfvoorzienend geworden. De staatsschuld bedraagt bijna 40 miljard dollar, wat bijna evenveel is als het bruto binnenlands product van het land. De werkloosheid bedraagt meer dan 20 procent en de jeugdwerkloosheid meer dan 40 procent.
Een grootschalige publieke opstand tegen het regime van Abdullah blijft een reële mogelijkheid, en dat zou op zijn beurt de Iraniërs in de strijd kunnen brengen; net zoals de Quds-brigade (van de vermoorde architect van de zich uitbreidende Islamitische Revolutie) de onrust in Irak en Syrië gebruikte om Iran in beide landen te verschansen. Iran wil de 300 mijl lange grens tussen Israël en Jordanië graag in bezit nemen, omdat het dan in staat zou zijn om zijn project te voltooien: Israël te omsingelen en vervolgens de Joodse Staat te vernietigen door een meerfronten oorlog te beginnen, zoals Israël die in zijn geschiedenis nog nooit heeft meegemaakt. Daarom geven Israël, Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten voortdurende financiële en militaire steun aan Jordanië, dat een gemeenschappelijke grens heeft met Syrië en Irak, waar Iran aan de touwtjes trekt.
Dit was ook de reden waarom Abdullah II vorig jaar aan president Donald Trump vroeg om een klein regiment van de Amerikaanse Speciale Strijdkrachten, die langs delen van de Syrische grens met Jordanië patrouilleren, niet terug te trekken.
Toen in de zomer van 2019 massale protesten plaatsvonden tegen een plan van de regering om de inkomstenbelasting te verhogen om de economie te redden, besloot Saoedi-Arabië de financiële hulp aan Jordanië, die tijdelijk was stopgezet wegens meningsverschillen over de Palestijnse kwestie, te hervatten. Saoedi-Arabië en enkele andere Golfstaten gaven Abdullah ruim 2,3 miljard euro, waarna de belastingverhoging werd geannuleerd. De twee landen bespreken nu nieuwe zakelijke projecten in Jordanië ter waarde van nog eens ruim 2,7 miljard euro.
Ondanks zijn vaak scherpe retoriek tegen het Israëlische beleid ten aanzien van de Palestijnse Arabieren en de islamitische heilige plaatsen in Jeruzalem, werken de veiligheidsdiensten van Abdullah stilletjes samen met de IDF en de Israëlische inlichtingendienst, net zoals ze dat doen met de Egyptenaren, die er ook belang bij hebben om Abdullah II aan de macht te houden.
De retoriek van Jordaanse regeringsfunctionarissen tegen Israël neemt echter alleen maar toe. Atef Al-Tarawneh, de voorzitter van het Jordaanse Huis van Afgevaardigden, lanceerde donderdag een nieuwe woeste aanval op Israël en zei dat het land zich overgeeft aan ‘staatsterrorisme’. Ondertussen beschuldigde hij Israël er ook van ‘de hele regio op een kookplaat van bloed en spanning’ te zetten. De door de staat gecontroleerde Jordaanse media gingen nog verder en gebruikten het scheldwoord ‘Stinky Yahoo’ (Stinkende Kerel), verwijzend naar de Israëlische premier Benyamin Netanyahu.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
75 jaar oud hitterecord in Israël gebroken
Herzog onthult gedenkteken 7 oktober in Jeruzalem
Regering keurt vijfjarenplan goed om Beersheva in een metropool te veranderen
