Is er een oplossing voor de verwevenheid tussen Jodendom en de Staat Israël?

Het Israëlische Hooggerechtshof heeft begin maart bepaald dat de Staat mensen die in Israël zich bekeren tot het Jodendom in een liberale of conservatieve Joodse richting kunnen worden erkend als Israëlisch staatsburger.

Door Jason Silverman |

Lange tijd werden alleen proselieten binnenJoods-orthodoxe gemeenten erkend als Israëlisch staatsburger. Er waren in totaal twaalf petities voor nodig van individuele bekeerlingen, voordat het Hooggerechtshof hen in het gelijk stelde. Het ministerie van Binnenlandse Zaken had tot dan toe toekenning van staatsburgerschap op grond van niet-orthodoxe
bekeringen geweigerd. Interessant is dat de staat bekeringen in het
buitenland wel erkende, omwille van immigratiedoeleinden.

Sociaal-liberale kringen verwelkomen het gerechtelijk besluit. Yair Lapid (Yesh Atid) prees op Twitter de ‘gelijke behandeling voor alle denominaties van het Jodendom.’ Het kan toch niet zo zijn, dat ‘uitgerekend Israël de enige democratie in de wereld is, die geen religieuze vrijheid voor Joden kent.’

Maar het besluit is ook omstreden. Knessetleden van de ultraorthodoxe partijen waren fel gekant tegen het besluit. Zowel Arieh Deri (Shas) als Ya’akov Litzman en Moshe Gafni (Verenigd Torah-Jodendom) waarschuwden Netanyahu, dat ze alleen aan een nieuwe coalitie zullen
deelnemen als er een zogenaamde opheffingsclausule in de wet zou komen. Zo’n clausule biedt de Knesset de mogelijkheid om een gerechtelijke herziening af te dwingen, met als doel de macht van
een ‘activistische rechter’ in te perken.

Al bijna 73 jaar is de Joodse Staat niet bij machte de juridische knoop te ontwarren, die wordt veroorzaakt door conflictsituaties tussen religie en staat. Telkens weer lopen Israëli’s tegen vragen aan als: Kan ik in Israël trouwen? Kom ik als Jood in aanmerking voor immigratie? Mag ik wel bidden bij de Klaagmuur? En welke vorm van bekering is rechtsgeldig?
De betrekkingen tussen Israël en de Joodse gemeentschappen in het buitenland worden flink geschaad door dit soort kwesties. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld – de sterkste Joodse gemeenschap buiten Israël – behoort de overgrote meerderheid van belijdende Joden bij liberaal Joodse gemeenten. Wanneer Israël hun Jood-zijn afkeurt, voelt deze gemeenschap zich afgewezen door de Joodse staat, die nota bene beweert hun belangen te behartigen.

Ook het democratische karakter van Israël heeft sterk te lijden onder de religieuze beperkingen. Veel geboren Israëli’s kunnen hun grondrecht op huwelijkssluiting niet in Israël uitoefenen, omdat hun Joodse status volgens de halacha (Joodse wetgeving) in twijfel wordt getrokken. Wie als Jood is erkend, is verplicht via het Opperrabbinaat een orthodoxe bruiloft te
houden. Alleen dan wordt het huwelijk door de Staat erkend. Andere stromingen binnen het Jodendom zijn – nota bene in de enige Joodse staat ter wereld – uitgesloten van officiële huwelijksvoltrekkingen.

Dit artikel verscheen in zijn geheel in het aprilnummer van het Israel Today Magazine. Klik hier voor een abonnement.

Dit is ook interessant