De laatste weken wordt vaak gesproken over een coup in Israël, een coup in het rechtssysteem, een militaire coup of een coup in de media. Allen wordt een mogelijke staatsgreep toegeschreven, links en rechts, seculiere of religieuze joden. Nu beschuldigen de demonstranten de nationaal-religieuze regeringscoalitie ervan in een klap een wettelijke coup in het land te plegen.
Volgens verschillende peilingen is de meerderheid in het land tegen het huidige plan van de voorgestelde justitiële hervorming. Dezer dagen voelt men een mogelijke staatsgreep van de religieus-rechtse regering onder Benjamin Netanyahu.
Diezelfde Israëli’s vrezen ook een theocratische militaire dictatuur. Is een militaire staatsgreep reëel? Kan Israël een theocratische militaire dictatuur worden? Dit werd jaren geleden voorgesteld door de Israëlische schrijver Zvika Amit in zijn bestseller “Blue Code”. De realistische beschrijving van een militaire staatsgreep waarbij extreemrechtse kolonisten de staat Israël overnemen, deed veel Israëli’s huiveren. De meeste Israëli’s geloven echter dat Israël ondanks de beschreven gevaarlijke verschijnselen zijn status als enige democratie in het Midden-Oosten zal kunnen behouden.
Tegelijkertijd zijn ook de rechtse en religieuze Joden bang voor een staatsgreep. De laatsten beweren dat een gerechtelijke coup van het linkse Hooggerechtshof al tientallen jaren in Jeruzalem regeert.
Er is ook een mediacoup, want de media is links. En zij leiden een andere coup, de gendercoup van de LHBT-beweging. Er is een academische coup van Israëlische docenten die een boycot van Israël en de Israëlische academische wereld steunen. Er is een nationalistische coup van Arabische Knesset-leden. Kolonisten en rabbijnen beschuldigen de linkse partijen van een militaire coup.
Rabbijnen zien de integratie van vrouwen in gevechtseenheden als een soort militaire coup. Zij zijn er op religieuze gronden tegen en stellen dat het zowel operationele schade toebrengt aan de eenheden als ernstige fysieke schade aan de vrouwelijke soldaten. “Helaas pleegt de linkse sekte een militaire staatsgreep tegen de burgers van het land, de staatsinstellingen en de veiligheidstroepen en hun gekozen vertegenwoordigers,” schreef rabbijn Moshe Hasdai in een commentaar. Voor hem en de religieuze gemeenschap in Israël dringt een linkse ondergrondse aan op een militaire staatsgreep in het land. “Een politieke culturele staatsgreep tegen de heersende leiding in het land. Niet volgens de bestaande regels voor regimeverandering, maar toch zonder een radicale verandering van het type regime.”
De Israëlische defensiemacht is een leger waarin een gemengd volk dient, Joden, Moslims, Druzen en Christenen. En Israëls generale staf heeft dit patroon van mensen in de rangen van militairen en dienstvrouwen sinds de oprichting van de staat Israël in stand gehouden. Daarom bereiken religieuze officieren zelden de rang van generaal in de militaire staf. Er wordt niet openlijk over gesproken, maar ja, er is een groeiend gevoel dat rabbijnen meer invloed willen in het Israëlische leger. En dit wordt aan de top van het leger beteugeld. Daarom zien rabbijnen het gedrag van de Israëlische legerleiding als een coup.
Ik wil graag geloven dat in Israël geen militaire coup mogelijk is om de eenvoudige reden: Israël is een leger dat een land heeft en geen land dat een leger heeft. Rekrutering en Israëlische dienstplicht is als een bar mitswa van de Israëlische identiteit. Wie zich niet aanmeldt is geen echte Israëliër. Het Israëlische leger is de enige instelling in het volk en het land waarin alle mensen zich werkelijk verenigd voelen en dit moet behouden blijven.
Het leger zijn wij, het volk. En dit komt tot uiting in verschillende scenario’s. Bijvoorbeeld de oorlog in Gaza. Wekenlang werden raketten op Israël afgevuurd en het enige wat de IDF bereikte was een gelijkspel tussen de Israëlische olifant en de vlieg in Gaza. En toch is in alle peilingen het vertrouwen van de Israëlische samenleving gestegen. Er is geen andere instantie onder het volk die zo populair is als het Israëlische leger. Het leger zijn wij, het volk, de natie. We hebben allemaal onze ervaringen, elke generatie ervaart iets nieuws.
Een ander geval. Jaren geleden gaf de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zijn stafchef Gabi Ashkenazy en de toenmalige Mossad-chef Meir Dagan de opdracht de Israëlische strijdkrachten voor te bereiden op de luchtaanval op de Iraanse reactor. Maar beiden weigerden zijn bevel. Dagan gaf dit destijds ook toe. Geen van beiden werd hierdoor ontslagen of voor een vuurpeloton geplaatst. Dit is slechts één voorbeeld van vele in de militaire geschiedenis van Israël.
Dus wat zijn we? Een land dat een leger heeft of een leger dat een land heeft? De angst voor een mogelijke staatsgreep zweeft zo nu en dan in Israël, of die nu reëel is of niet is een andere kwestie. Zelfs nu, tijdens een crisis in de Israëlische samenleving, houd ik vast aan de overtuiging dat een dialoog tussen alle partijen onder het volk de onenigheid over de hervorming van de rechterlijke macht zal oplossen.
In gevangenschap kreeg de gijzelaar eten aangeboden om hem te laten bekeren tot de islam
Slichot – Joden vragen God om vergeving
“Joden zijn hier niet welkom” – Een Duitse winkel en oude geesten
