
Vorige week vond in Duitsland een ontmoeting plaats tussen de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Gabi Ashkenazi, en zijn collega uit de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Abdullah Bin Zayed. De twee ministers hadden een ontmoeting met de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas. Ook bezochten zij het holocaustherdenkingsmonument in Berlijn (zie afbeelding). Het was de eerste ontmoeting op hoog niveau sinds Israël en de VAE een vredesakkoord hebben gesloten. De symboliek van het bezoek van Bin Zayed aan het Holocaustherdenkingsmonument in Berlijn was dat de VAE nu het Israëlische verhaal (dit ‘nooit meer’) en de noodzaak van een Joodse Staat in het Midden-Oosten erkent.
Een klap in het gezicht
Het feit dat Duitsland de ontmoeting tussen Ashkenazi en Bin Zayed mogelijk gemaakt heeft, was een klap in het gezicht van de Palestijnse leiders die de toenadering tussen Israël en enkele Arabische landen volledig blijven afwijzen. Duitsland is een prominent lid van de Europese Unie en heeft, net als het merendeel van de EU-landen, altijd een pro-Palestijns standpunt ingenomen.
Nu lijkt de EU echter ook haar standpunt ten aanzien van het Palestijnse probleem bij te stellen. Vorige week vertelde Joseph Borrell, het hoofd van het buitenlands beleid van de EU, aan de president van de PA, Mahmoud Abbas, dat de EU geen extra leningen of andere financiële steun meer zal verstrekken aan de PA. Dit geldt zolang het Palestijnse leiderschap weigert om belastinginkomsten en douanerechten te accepteren die Israël voor de PA inzamelt. Borrell vertelde Abbas ook dat hij de Israëlische ‘annexatie’ (toepassing van de Israëlische soevereiniteit) van gebieden in Gebied C in Judea en Samaria, als niet meer aan de orde beschouwt en vroeg hem om terug te keren naar de onderhandelingstafel.
Kritiek op Palestijns leiderschap
In dit verband is het verder belangrijk om op te merken dat Saoedi-Arabië nu ook een andere houding lijkt aan te nemen ten opzichte van de Palestijnse Arabieren. Vorige week gaf een belangrijk lid van het Saoedische koninklijke huis, prins Bandar bin Sultan Bin Abdulaziz, een interview aan de in de Verenigde Arabische Emiraten gevestigde mediaketen Al-Arabiya. Hij leverde harde kritiek op Palestijnse leiders als Mahmoud Abbas en Saeb Erekat na de ceremonie van het Witte Huis in Washington, waar de vredesakkoorden tussen Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein werden ondertekend. De prins was geschokt door wat deze twee Palestijnse leiders na de ondertekening van de vredesakkoorden hadden gezegd en noemde de kritiek ‘volstrekt onaanvaardbaar’. De woorden ‘verraad, bedrog’ en ‘een mes in de rug van de Palestijnen’ die deze leiders uitten, zijn meer van toepassing op de interne Palestijnse machtsstrijd, zei prins Bandar.
Na te hebben bevestigd dat er voor het leiderschap in Saoedi-Arabië geen verandering is gekomen in het standpunt dat de Palestijnse Arabieren hun eigen staat verdienen, nam prins Bandar het Israëlische standpunt over; dat de Palestijnse Arabieren elke kans lieten liggen om vrede met Israël te bereiken. De prins noemde als voorbeeld van de Palestijnse mislukkingen en blunders, de samenwerking van de eerste Palestijnse leider Haj Amin al-Husseini met Adolf Hitler, vóór de oprichting van de Staat Israël. Ook noemde hij de samenwerking tussen de voormalige PLO-leider Yasser Arafat en de Iraakse dictator Saddam Hussein tijdens de Eerste Golfoorlog in 1991, toen Hussein Saudische Scud-raketten op het Koninkrijk lanceerde.
De Saoedische leider bracht daarna de talloze pogingen in herinnering om Palestijnse eenheid te bereiken, nadat Hamas de controle van de PA over Gaza met geweld had beëindigd en hij zei dat de Palestijnse leiders elkaar keer op keer in de rug staken. Prins Bandar onthulde ook dat wijlen PLO-leider Yasser Arafat hem had verteld dat de voormalige Syrische president Hafez al-Assad had gedreigd de PLO-leider te doden, als hij tijdens de top in Camp David in juli 2000 een vredesakkoord met Israël durfde te ondertekenen. Bandar zei echter ook dat hij had gemerkt dat Arafat herhaaldelijk had gelogen over zijn standpunt over een mogelijk vredesakkoord met Israël.
De Saoedische prins stond niet alleen in zijn kritiek op het Palestijnse leiderschap. De Saoedische schrijver Mohammed al-Saaed viel het Palestijnse leiderschap ook aan, zowel hun zaak als de zogenaamde ‘verzetsgroepen’, en noemde hen ‘vijanden’ van Saoedi-Arabië. In een artikel voor de Arabische krant schreef Okaz al-Saaed: ‘Palestijnen hebben georganiseerd terrorisme gebruikt tegen de meeste Arabische landen, en gebruikten hun wapens en bommen tegen Arabische landen.’ De Saoedische schrijver stelde vervolgens dat ‘Palestijnen de afgelopen zes decennia tegen Arabische legers en veiligheidsdiensten hebben gevochten, en de Arabieren meer hebben geconfronteerd dan dat ze tegen Israël en zijn veiligheidsdiensten zijn opgestaan.’
Dan was er nog de Koeweitse politiek analist Abdul Mohsen Hamadeh, die ook het Palestijnse leiderschap aanviel. Hij beschuldigde het leiderschap van ‘onwetendheid en domheid’. ‘Sommige Palestijnse leiders hebben de Palestijnse zaak uitgebuit om rijk te worden. Ze hebben het Palestijnse volk grote schade toegebracht,’ voegde Hamadeh eraan toe. Het feit dat Hamas zich nu op één lijn stelt met de Islamitische regimes in Turkije en Iran, zal de betrekkingen met de Arabische landen volgens de Koeweitse analist nog meer schade berokkenen. Hij concludeerde dat het Palestijnse leiderschap had moeten wachten en de zaak van de normalisering tussen Israël en de VAE en Bahrein had moeten bestuderen.
Meer ontwikkelingen
Een andere verbluffende ontwikkeling vond maandag plaats. Israël en Jordanië ondertekenden toen een nieuwe luchtvaartovereenkomst die het nu mogelijk maakt dat luchtvaartmaatschappijen uit Qatar, Irak en Saoedi-Arabië boven het Israëlische luchtruim vliegen, terwijl zelfs een route boven Iran kan worden gebruikt om het Israëlische luchtruim te bereiken. Bovendien zijn er berichten dat zelfs Syrië nu overweegt om vredesonderhandelingen met Israël aan te gaan. De Syrische dictator Bashar al-Assad zou dit willen doen om legitimiteit in de Arabische wereld te herwinnen. En tot slot heeft de Libanese regering ermee ingestemd onderhandelingen met Israël aan te gaan, om het geschil over de maritieme grenzen tussen de landen op te lossen.
Het is nog te vroeg om te zeggen of er meer positieve ontwikkelingen zullen zijn in de betrekkingen tussen Israël en de Arabische landen, maar het ziet er zeker naar uit dat de Arabische lente nu echt is begonnen.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.