
Dit artikel is normaal alleen toegankelijk voor abonnees. Wilt u vaker dit soort artikelen lezen? Word abonnee en blijf op de hoogte.
Een schokkende foto van een uitgemergeld Palestijns kindje, die op 23 juli 2025 wereldwijd de ronde deed als zogenaamd bewijs van een “hongersnood in Gaza”, blijkt bij nader inzien misleidend te zijn. De foto is gemaakt door fotograaf Ahmad Jihad Ibrahim al-Arini in Gaza en verspreid door het Turkse persbureau Anadolu. Hij verscheen voor het eerst op de voorpagina van de Britse Daily Express. Binnen enkele uren namen toonaangevende media zoals CNN, The Guardian, The New York Times en de BBC de foto over en schetsten een beeld van massale hongersnood in de Gazastrook.
Maar grondig onderzoek van de Britse journalist David Collier toont aan dat de foto niet het verhaal vertelt van een hongersnood, maar van een ernstig ziek kind dat door Hamas en westerse media wordt gebruikt voor propagandadoeleinden.
De virale foto toont de ongeveer 18 maanden oude Muhammad Zakariya Ayoub al-Matouq, die blijkbaar aan ernstige ondervoeding lijdt. Maar andere, niet gepubliceerde foto’s laten zien dat zijn drie jaar oude broer Jud en hun moeder Huda Yassin al-Matouq goed gevoed zijn. (Bekijk de foto’s hier)
Deze foto’s, die bewust achtergehouden zijn, laten zien dat alleen Muhammad ziek is – zijn familie is daarentegen gezond. De media hebben de gezonde broer opzettelijk weggehaald, weggeknipt of onherkenbaar gemaakt om het beeld van een algemene hongersnood te versterken.
Volgens het onderzoek van Collier werd Muhammad op 23 december 2023 geboren met ernstige genetische aandoeningen, waaronder hersenverlamming (cerebrale parese) en zuurstoftekort in het bloed (hypoxemie), vermoedelijk veroorzaakt door een recessief overgeërfde genetische afwijking. Een medisch rapport van de hulporganisatie Basma uit Gaza, ondertekend door dr. Sa’id Muhammad al-Nasan op 20 mei 2025, bevestigt dit. Muhammad heeft sinds zijn geboorte speciale voedingssupplementen nodig. Zijn toestand is niet het gevolg van honger, maar een uiting van een chronische ziekte.
Desondanks hebben media zoals de BBC deze medische feiten verzwegen. In een interview van 64 seconden met de moeder vermeldde zij de ernstige gezondheidsproblemen van haar zoon en zijn fysiotherapie, maar de verslaggever liet dit allemaal weg en stelde Muhammads toestand voor als het gevolg van honger. Volgens Collier roept deze journalistieke praktijk ernstige vragen op over de integriteit van de media en of zij daarmee bewust of onbewust Hamas dienen.
Ook over de dood van Muhammads vader Zakariya Ayoub al-Matouq doen vertekende voorstellingen de ronde. Media zoals The New York Times meldden dat hij op 28 oktober 2024 was gedood toen hij probeerde voedsel te bemachtigen. Maar uit onderzoek van Collier blijkt dat hij omkwam bij een gerichte aanval van het IDF in de buurt van de al-Kassasib-straat in Jabaliya, tegelijkertijd met gevechten tussen Hamas en het Israëlische leger in dat gebied. Deze week zijn zes Israëlische soldaten omgekomen. Hamas heeft zelf videobeelden gepubliceerd van gevechten in de omgeving. Deze aanwijzingen doen de bewering dat de vader omkwam terwijl hij op zoek was naar voedsel, twijfelachtig lijken – een nieuwe bouwsteen in het propagandaverhaal van Hamas.
Collier benadrukt dat Hamas de burgerbevolking systematisch misbruikt als propagandamiddel. De controle over de humanitaire hulp is voor de terreurorganisatie een lucratieve bron van inkomsten. Daarom probeert ze het gezamenlijke hulpprogramma van de VS en Israël (GHF) in diskrediet te brengen. Herhaalde beweringen dat Israëlische aanvallen honderden burgers bij hulpverstrekkingspunten zouden hebben gedood, zijn tot op heden niet bewezen – ondanks de strenge bewaking en documentatie in de Gazastrook.
Collier maakt juist ernstige beschuldigingen tegen VN-organisaties en ngo’s die in Gaza actief zijn: zij zouden deels samenwerken met Hamas, bijvoorbeeld door hulpgoederen aan buitensporige voorwaarden te verbinden, waardoor de ladingen bedierven. In individuele gevallen eiste de VN zelfs dat Hamas zou zorgen voor de bescherming van hulpverleners – een stap die de controle van de organisatie over hulpgoederen versterkt. Voor Collier is dit een duidelijk teken dat deze instellingen niet neutraal handelen, maar een politieke agenda bevorderen die Hamas aan de macht houdt.
Het rapport onthult niet alleen het falen van veel media, maar ook hun morele faillissement. Uit ideologische, onwetende of angstige motieven hebben zij zich tot spreekbuizen van Hamas gemaakt. In plaats van onjuiste informatie aan het licht te brengen, zouden media zoals de BBC en The Guardian zelf deel uitmaken van de desinformatiemachine. Een journalistieke en morele faillietverklaring – die uiteindelijk ook de mensen in Gaza schaadt.
Muhammads moeder, die alleen maar hulp zocht voor haar kind, heeft iedereen openlijk de waarheid verteld. Maar de journalisten, die zijn toestand als propagandamiddel gebruikten en zijn ziekte verzwegen, toonden geen interesse in hulp of opheldering. Volgens Collier was men maar in één vraag geïnteresseerd: “Hoe kan deze foto Israël schaden?”
Afgelopen donderdag publiceerde de Italiaanse krant Il Fatto Quotidiano op de voorpagina een foto van een zogenaamd uitgehongerde jongen onder de kop “Is dit een kind?” – een duidelijke verwijzing naar Primo Levi’s holocaustwerk “Is dit een mens?” Het artikel bevatte een interview met Francesca Albanese, de speciale rapporteur van de VN voor de Palestijnse gebieden, die Italië beschuldigde van “medeplichtigheid aan het hongerbeleid van Israël”.
Maar ook deze foto bleek deel uit te maken van een misleidend verhaal: de jongen, Osama al-Raqab, lijdt aan mucoviscidose (cystische fibrose). De foto is van april – en Osama is sinds 11 juni al in Italië, dankzij humanitaire en diplomatieke inspanningen van de Italiaanse regering, die ook andere ernstig zieke kinderen uit Gaza heeft geëvacueerd.
De volgende dag publiceerde Il Fatto Quotidiano opnieuw een artikel over Osama, ditmaal geschreven door studente Aya Ashour, die zelf onlangs uit Gaza naar Italië was gekomen. In het artikel beweert ze dat Osama’s moeder heeft gezegd dat hij in het Nasser-ziekenhuis in Khan Yunis ligt en ernstig ziek is, hoewel Osama op dat moment al lang in Italië was en zijn gezondheid aanzienlijk was verbeterd. Zelfs de directeur van het ministerie van Volksgezondheid van Hamas heeft dit openbaar bevestigd op X (voorheen Twitter).
Talrijke media, waaronder het Italiaanse debunkingplatform OPEN, hebben de onjuiste voorstellingen inmiddels weerlegd:
Deze gevallen laten zien dat beelden bedrieglijk kunnen zijn, vooral wanneer ze doelbewust voor politieke doeleinden worden gebruikt. Maar ze laten ook zien dat de waarheid aan het licht kan komen, wanneer moedige journalisten zoals David Collier goed kijken.