Heeft Netanyahu de integriteit om af te treden?

Benjamin Netanyahu stond centraal bij de laatste vier verkiezingen. Hij staat ook centraal bij de vorming van de regering, en ongeacht of hij zelf probeert een coalitie samen te stellen, of dat zijn rivalen aan de beurt zijn, Bibi is het onderwerp aan de onder­handelings­tafel.

Door Arthur Schwartzman |

Hoewel we weinig kunnen zeggen over de integriteit van veel van onze parlementsleden en partijleiders, zou er maar één simpele actie van onze premier nodig zijn om een eind te maken aan deze politieke impasse: aftreden.

Leiders hebben een verantwoordelijkheid, of we verwachten tenminste dat ze verant­woorde­lijk handelen. Degenen die de publieke arena betreden moeten de behoeften van het publiek als richtsnoer nemen. Het is zeker geen gemakkelijke taak, want je wordt al snel het voorwerp van kritiek. Je moet een uitzonderlijk karakter hebben. Je moet veel vertrouwen hebben in je capaci­teiten om collectieve inspan­ningen te leiden. Maar je moet ook oprecht om anderen geven, namelijk om de mensen van je land, om je in de troebele wateren van de politiek te begeven.

Maar leiders laten ons nogal eens in de steek. Van omkoping tot seksueel wan­gedrag of handelen in strijd met de waarden die ze prediken in verkie­zings­campagnes. Wij raken keer op keer teleur­gesteld wanneer onze vertegen­woordigers in de Knesset onze waarden verraden – in de volks­vergadering hebben zij gezworen die te handhaven. Wij kiezen hen zodat zij zullen vechten voor de zaken die wij voor onszelf bepleiten. Maar wanneer zij zich in plaats daarvan bezighouden met kleingeestige politieke spelletjes, voelen wij ons bedrogen.

Naftali Bennet en Yair Lapid samen aan het roer van de Staat Israël? (Foto: Gershon Elinson/Flash90)

Naftali Bennett en Yair Lapid
Nu de Likoed 30 zetels heeft behaald, kunnen we zien dat de steun voor Bibi nog steeds ruim is, maar hij wordt wel minder. Het feit dat Netanyahu het mandaat kreeg om een regering te vormen (wat hij nadien heeft teruggegeven omdat hij er niet in is geslaagd) heeft alleen maar geholpen om de tekortkomingen van ons systeem te belichten. Als zoveel kiezers in de Staat Israël op rechtse partijen stemmen, waarom kan er dan geen stabiele regering worden gesmeed? Denk eens aan de huidige situatie: Naftali Bennett, leider van de Yamina-partij, onderhandelt nu over een deal voor een roulatie van het premierschap naast Yair Lapid, leider van de centristische partij Yesh Atid. Hoeveel zetels heeft Bennett nodig om zo’n status te verkrijgen? Slechts zeven, wat neerkomt op 273.836 stemmen. Ter vergelijking: Lapid behaalde 17 zetels (614.112 stemmen) en Netanyahu 30 zetels (1.066.892 stemmen). Zelfs de partijen Shas en Blauw-Wit hebben meer macht in de Knesset. Hoe is het mogelijk dat een leider, wiens partij in 2019 niet eens de kiesdrempel haalde en bij de laatste verkiezingen slechts een klein deel van de stemmen kreeg, op de hoogste stoel in Jeruzalem gaat zitten? Dat is het mysterie van de Israëlische politiek.

Dit alles kan worden vermeden als één man de zeer verantwoordelijke beslissing zou nemen om af te treden. Die man is Benjamin Netanyahu. Na drie vruchteloze pogingen om een stabiele regering te vormen, hadden velen de hoop dat het tot de grote man zou doordringen dat hij in de weg zit, ondanks de publieke steun voor hem.
Na de vorige verkiezingen werd een tijdelijke eenheids­regering gevormd, toen Blauw-Wit-leider Benny Gantz een compromis sloot en terugkwam op zijn verkiezings­belofte om nooit met Netanyahu in een regering te gaan zitten. Als de goede soldaat die hij is, nam Gantz zijn verantwoordelijkheid, zelfs met gevaar voor zijn eigen carrière, en deed hij wat hij dacht dat het beste was voor Israël. Maar Netanyahu speelde niet lang mee en wilde zijn plaats niet afstaan, en de coalitie kwam tot een zeer voorspelbaar einde.

Netanyahu’s strafproces
Dat Netanyahu er onlangs niet in slaagde een interim-minister van Justitie uit zijn eigen Likoed-partij te benoemen, kan erop wijzen dat hij terrein aan het verliezen is. Deze ministeriële benoeming was van cruciaal belang voor Bibi om een zekere mate van controle te behouden over zijn strafproces, waarvoor de laatste tijd veel aandacht was in de media. Maar zelfs de schijnwerpers op zijn drama in de rechtszaal kunnen drastisch worden verminderd als hij aftreedt. Een eerlijk politicus zou dat allang gedaan hebben. De Likoed heeft het land vele jaren met succes geleid, en Bibi is niet de enige naam op die lijst. Misschien is het tijd om de sleutels over te dragen aan iemand anders?

Het komt neer op verantwoordelijkheid. De hoeksteen in deze politieke strijd is Netanyahu; daar is geen twijfel over mogelijk. Vandaag is er maar één weg naar een rechtse regering en dat is als Benjamin Netanyahu uit beeld is. Op dit moment worden rechtse partijen gedwongen compromissen te sluiten met links omwille van een coalitie-overeenkomst, en Bibi zou een einde kunnen maken aan die situatie. Op de dag dat de Likoed een andere leider zal kiezen, zullen alle leiders van rechts, waaronder Gideon Sa’ar, Bennett en Avigdor Liberman, er geen probleem mee hebben samen met de nationa­listisch-zionistische partijen een grote rechtse coalitie te vormen.

Bibi blijft de Staat gegijzeld houden voor zijn bewind. De politieke kaart is veranderd, en een vijfde verkiezing zal de situatie niet in iemands voordeel veranderen. In plaats daarvan zal een eenheids­regering zonder een grote rechtse partij zoals Likoed heel gemakkelijk te ontregelen zijn. Netanyahu hoeft alleen maar agressief te gaan pushen voor extreem-rechtse wetgeving om zo’n coalitie uit elkaar te laten vallen. Hoe zal dat het Israëlische volk helpen?

In 2019 werd Netanyahu de langstzittende premier van de Staat Israël en hij overtrof daarmee David Ben-Goerion, een van de oprichters van de Joodse Staat. Op een gegeven moment toonde Ben-Goerion een enorm karakter en ver­ant­woor­de­lijkheid door af te treden. Een van zijn motieven om af te treden was om een persoonlijk voorbeeld te stellen en het volk achter zich aan te trekken in een baan­brekende onder­neming om de Negev te ontwikkelen. Slechts drie dagen nadat hij zich bij een kibboets in de woestijn had aangesloten, begon hij 4 uur per dag op het land te werken. Wij willen dat onze moderne leiders hetzelfde doen, dat zij verant­woor­de­lijkheid nemen, dat zij het goede voorbeeld geven. Als Netanyahu echt een rechtse regering wil, hoeft hij alleen maar beleefd afscheid te nemen.

David Ben-Goerion was het beste in wat hij deed, en veel topambtenaren bezochten zijn huis in de kibboets voor advies. Toch geloofde hij uiteindelijk dat het zionistische project ook zonder hem kon doorgaan. Benjamin Netanyahu zou hetzelfde moeten doen en vertrouwen moeten hebben in zijn opvolgers. Zij zullen het vanaf hier overnemen, net als in die tijd.

Lees ook:
Yair Lapid krijgt opdracht nieuwe regering te vormen,
‘Rechts heeft gewonnen, dus moet rechts regeren’,
Naftali Bennett heeft de sleutels van Bibi’s koninkrijk.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.

Dit is ook interessant