
Vandaag om 10 uur is het weer zo ver. Het hele land zal tien minuten lang tot stilstand komen, als de sirenes loeien ter nagedachtenis van de zes miljoen Joden die door de nazi’s zijn vermoord. Deze dag van herinneren en herdenken is altijd een heel bijzondere dag. Sinds gisteravond, sinds het begin van de ceremonie bij het Holocaust-monument Yad Vashem, tegenover de Herzl-berg in Jeruzalem, houden ook de media zich alleen nog maar bezig met de herdenking van de gebeurtenissen van de Shoah, zoals wij de Holocaust in het Hebreeuws noemen.
Alle televisie- en radioprogramma’s brengen de persoonlijke verhalen van overlevenden van de Holocaust. Dit is belangrijk omdat er nog steeds mensen zijn die ons kunnen vertellen over hun onvoorstelbare ervaringen uit die verschrikkelijke tijd.
Ik herinner me de tijd toen onze dochter nog op school zat, en ze betrokken was bij een project om de Holocaust te herdenken. Dit project maakte deel uit van het leerplan en vond plaats in klas 11. De klas werd verdeeld in kleine groepjes, en elk groepje kreeg de opdracht om het verhaal van een overlevende van de Holocaust uit de familie van de leerlingen te documenteren en vast te leggen. Het feit dat er in elke groep ten minste één familielid voorkwam die de Holocaust had overleefd, toont aan hoe direct wij, ook vandaag nog, met de Holocaust verbonden zijn.
Israëlische soldaten bezoeken het herdenkingsmuseum Yad Vashem. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90)
Ik ging toen met mijn dochter mee om de grootmoeder van een klasgenootje te bezoeken, om haar verhaal te horen. We werden vriendelijk ontvangen en kregen koffie en cake, en daarna begon de grootmoeder te vertellen. Zij vertelde haar verhaal, over de ontsnapping uit haar geboortestad in Rusland, over de zorgen om haar vader die, omdat hij door de nazi’s arbeidsgeschikt was verklaard, voor hen terpentijn moest maken. Dan was er nog een broer die zich als 12-jarige voordeed als een ‘goy’, een niet-jood, om dicht bij zijn vader te kunnen blijven. Daarna hoorden we hoe hun moeder zich met haar kinderen in een hut verborg en met hen de bosjes in rende toen de nazi’s op de deur klopten. In dit geval had het verhaal een gelukkig einde. Tenslotte vertelde de grootmoeder, Nechama Hochbaum, ons hoe zij op 14 mei 1948 naar Tel Aviv reisden, om aanwezig te kunnen zijn bij het moment dat David Ben Goerion de oprichting van de Staat Israël aankondigde.
תיע ודוהנצחה
Documentatie en herdenking van de Shoa.
Het hele verhaal is opgeschreven door mijn dochter. Het werd vervolgens gepubliceerd, tezamen met alle andere verhalen van haar klasgenoten, gebundeld in een boek van bijna 500 pagina’s dik. De ontmoeting met de overlevende van de Holocaust heeft een enorme indruk gemaakt op mijn dochter. Door haar herinneringen op te schrijven, voelde ze zich erg verbonden met het verhaal. En juist daarom is het zo belangrijk om zoveel mogelijk getuigenissen van de overlevenden en hun ervaringen te verzamelen, zolang het nog kan.
In de gedenk-ruimte in Yad Vashem worden al deze verhalen verzameld en toegankelijk gemaakt voor het publiek. Omdat we deze herinneringen nooit mogen vergeten.
Helaas krijg ik, wanneer ik via de sociale netwerken over de herinnering aan Holocaust schrijf, vaak opmerkingen van Duitsers die zeggen dat het op een gegeven moment genoeg moet zijn met het steeds maar weer herinneren aan de Holocaust. Er is nu al zoveel tijd verstreken. Trouwens, jij bent er niet verantwoordelijk voor, het waren je grootouders, jij kunt er niets aan doen. Ik geef steeds weer hetzelfde antwoord: ‘het klopt, de Duitsers van vandaag hebben geen schuld en hoeven zich daarvoor ook niet te verontschuldigen, maar zij moeten wel de verantwoordelijkheid nemen om er, samen met ons, voor te zorgen, dat zoiets verschrikkelijks als de Holocaust nooit meer zal gebeuren’. Na deze uitleg is de discussie meestal ten einde.
Ik begrijp dat Duitsland een zware historische last met zich meedraagt, en dat deze herinneringen voor veel Duitsers ook vandaag nog onaangenaam zijn, en dat het gemakkelijker zou zijn om er niet meer aan herinnerd te worden. Maar helaas is dat niet mogelijk, omdat we dit zwarte hoofdstuk in de geschiedenis van de mensheid nooit mogen vergeten.
En nu het weer
Gedeeltelijk bewolkt, met een verdere daling van temperatuur. Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 22 graden, Tel Aviv 23 graden, Haifa 20 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 27 graden, aan de Dode Zee 29 graden, Be’er Sheva 28 graden, Eilat aan de Rode Zee 32 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is onveranderd gebleven op 209,105 meter beneden de zeespiegel, 30,5 centimeter onder de bovengrens.
Namens de gehele redactie van Israel Today wens ik u een goede dag van herinnering en hoop toe. Het ga u goed.
Shalom uit Modi’in,
Dov