Groeten uit Israël – Een gedeeld ijsje is een half ijsje

בוקר טוב, Boker Tov, goede morgen, beste lezers,

Door Michael Selutin |

Kinderen moeten het begrip ‘privé-eigendom’ over het algemeen via een langdurige en soms pijnlijke weg aanleren. Als baby denken ze dat alles van hen is, later leren ze dat hun broers en zussen daar net zo over denken, en dat je dit probleem dus op de een of andere manier moet zien op te lossen. Hoe ouder ze worden, hoe beter ze begrijpen wat van hen is, wat ze alleen mogen gebruiken, wat ze zeker niet mogen aanraken, wat aan hun broers en zussen toebehoort, enzovoort. Het is goed als kinderen zich deze begrippen hebben eigengemaakt en duidelijk de grenzen van privé-eigendom hebben leren ontdekken.

Toen onze jongste leerde dat er speelgoed was dat alleen van haar was, verzamelde ze al haar eigen speelgoed om zich heen en er mocht niemand aan komen. ‘Van mij’ riep ze dan als haar grote zussen er ook mee wilden spelen. Soms betrapte ze een zusje met een van haar speeltjes, ze griste het dan uit haar hand, riep ‘Van mij!’ en verstopte het in haar bed. Ik heb gelezen dat dit een normaal proces is in de ontwikkeling van kinderen en gaf er eerst geen commentaar op. Later echter hebben we haar moeten leren dat ze soms moet delen.

Want duidelijke afbakening van eigendommen is immers hooguit de basis voor een kwaliteit die we in het Hebreeuws חסד ‘chessed’ noemen. Je zou deze term kunnen vertalen met de begrippen ‘genade’, ‘vriende­lijk­heid’ of ‘goedheid’. Het betekent eenvoudig­weg anderen helpen, goed zijn en goed doen voor medemensen, en dat betekent weer een actieve ‘gever’ zijn.

Dit was een van de opvallende eigenschappen van onze Joodse voorvader Abraham, wiens tent altijd openstond voor gasten en die alles deed wat in zijn vermogen lag om aan andere mensen goed te doen. Deze eigenschap is doorgegeven aan zijn nakomelingen, en elke Joodse gemeenschap heeft een afdeling die gericht is op liefdadigheid voor de armen. Al in de 12e eeuw schreef Mozes Maimonides: ‘Wij hebben nog nooit Joodse gemeenschap gezien of van een Joodse gemeenschap gehoord die geen liefdadigheidsfonds heeft.’

Israëli’s maken voedselpakketten klaar voor behoeftige gezinnen. (Foto: Miriam Alster/Flash90)

Ingebed in het woord ‘chessed’ is de eigenschap die wij vrijgevigheid noemen. Wij leren uit de Torah-gedeelten voor deze week, genaamd ‘Wayachel’ en ‘Pekoedé’ (‘En hij vergaderde’ en ‘Dit zijn de kosten’), dat de Israëlieten in de woestijn waardige nakomelingen van Abraham waren. Toen de bouw van de tabernakel moest starten, vroeg Mozes de Israëlieten om een donatie voor de kosten van deze bouw. Hij legde precies uit wat er nodig was en hoopte dat het allemaal goed zou komen:

‘Men bracht elke morgen nog vrijwillige gaven bij hem.
Toen kwamen alle vaklieden die allerlei werk voor het heiligdom deden, man voor man, van het werk waarmee ze bezig waren, en ze zeiden tegen Mozes: Het volk brengt veel, meer dan toereikend is ten dienste van het werk dat de HEERE geboden heeft te doen.
Toen gaf Mozes bevel dat men een boodschap door het kamp zou laten gaan: Laat geen man of vrouw nog werk verrichten voor het hefoffer voor het heiligdom. Zo werd het volk ervan weerhouden om nog meer te brengen.
Want het materiaal was voldoende voor hen om er al het werk mee te kunnen verrichten, ja, er bleef over.’

(Exodus 36:3-7 HSV)

De Israëlieten stopten zelfs niet meer met geven! Niet alleen dat, Mozes en de werklieden die aan de tabernakel werkten, hielden het overschot niet voor zichzelf, maar vertelden het volk te stoppen met geven. Kunnen we ons een politicus voorstellen die tegen de mensen zegt: ‘Stop met geven, de schatkist is vol’? (ervan uitgaande dat er zoiets bestaat als volle staatskassen).

Geven is een deel van het Joodse leven. (Foto: Hadas Parush/Flash90)

Een deel van de Joodse opvoeding bestaat er dan ook uit om het delen en het geven zeer ernstig te nemen, en zoals wij weten, is de beste manier om kinderen op te voeden, hen het goede voorbeeld te geven. Als iemand mij op straat of aan onze voordeur om geld vraagt, heb ik altijd een shekel voor hem. Arm zal ik er niet van worden, hoewel er voor de feestdagen nogal eens op onze deur wordt geklopt door mensen die een donatie vragen. Ik geef het geld meestal aan een van onze kinderen, en zij geeft het dan aan de man aan de deur. De kinderen zien dan dat ik gul ben met mijn geld. Helaas kan ik geen snoep geven aan de mannen die aan mijn deur staan, en mijn kinderen zien wel dat ik geld geef, maar betekent dat dan ook dat ze hun snoep met elkaar zouden moeten delen? Geld smaakt niet zo lekker, dus het is oké om dat weg te geven, maar snoep?!

De mentale stap van het gul zijn met geld naar het gul worden met snoep kunnen ze nog niet zetten, en ze vechten vaak om hun snoep. Toch zijn zij afstam­me­lingen van Abraham en dit zou dan toch bij hen aange­boren moeten zijn? Misschien moet ik gewoon wat meer geduld hebben. En nu naar het weer.

Het weer voor vandaag in Israël
Gedeeltelijk bewolkt met een verdere daling van de temperatuur. In de ochtend zijn er verspreid voor­ko­mende regenbuien in het noorden van het land tot in de noordelijke Negev.
De volgende maximum temperaturen worden voor vandaag verwacht: Jeruzalem 11 graden, Tel Aviv 18 graden, Haifa 16 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 19 graden, aan de Dode Zee 23 graden, Be’er Sheva 16 graden, Eilat aan de Rode Zee 26 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is weer een halve centimeter gestegen en staat nu op 209,23 meter beneden de zeespiegel, 43 centimeter onder de bovengrens!

Namens de gehele redactie van Israel Today wens ik u een prettig weekeinde en een gezegende Shabbat. Het ga u goed.

Shabbat shalom vanuit Bet Shemesh,

Michael