Het is een van de eerste woorden die immigranten in Israël leren en het blijft voor altijd een van de belangrijkste woorden in het leven van een Israëli: ‘mazgan’ – airconditioning. Men kan zich nauwelijks voorstellen hoe de mensen hier leefden toen er geen mazgan was. Onze voorvader Abraham wordt geprezen voor het feit dat hij op een zeer warme dag voor zijn tent zit en uitkijkt naar reizigers die hij zou kunnen verzorgen:
‘Daarna verscheen de HEERE aan hem bij de eiken van Mamre, toen hij in de ingang van de tent zat en de dag heet werd’ (Genesis 18:1).
In die tijd was het waarschijnlijk niet veel koeler in de tent dan er buiten. Zou Abraham, die toen al heel oud was, voor de tent hebben gezeten als hij een mazgan had, of zou hij binnen zijn gebleven en uit het raam hebben gekeken?
Tegenwoordig kun je de zomer gemakkelijk doorkomen met een goede airco, maar de motivatie om het huis te verlaten is daarmee ook behoorlijk afgenomen. Mijn kleine kinderen hebben bijvoorbeeld geen probleem om buiten in de hitte te spelen, maar ik des te meer. Als ze me vragen om mee te gaan naar de speeltuin en ik denk aan de brandende hitte die me daar te wachten staat, verlies ik meteen de moed. Het is vergelijkbaar met onze grote zoon (13), die vaak geen zin heeft om naar buiten te gaan. Soms probeer ik hem van zijn Playstation los te maken en zeg dan tegen hem:
‘David, waarom ga je niet naar buiten? Je speelt al zo lang’.
‘Te heet’, is zijn korte antwoord.
‘Je woont in Israël, het is hier altijd heet!’ Ik maak ruzie. ‘Je kunt niet de hele tijd in huis blijven!’
‘Waarom gaat u niet naar buiten? De meisjes willen met u naar de speelplaats toe’, zegt David, die de kunst van het argumenteren in zijn Talmoed-opleiding heeft geperfectioneerd.
‘Te heet’, antwoord ik en ga weer weg.
Het Torah-gedeelte voor deze week gaat ook over autoriteit, die ik duidelijk mis. Korach, naar wie het gedeelte is vernoemd, daagt het gezag van Mozes uit en beschuldigt hem ervan dat hij naar eigen inzichten handelt en niet op Gods bevel.
‘Korach nu, de zoon van Jizhar, zoon van Kahath, zoon van Levi, nam zowel Dathan en Abiram, zonen van Eliab, als On, de zoon van Peleth, nakomelingen van Ruben, met zich mee. Zij kwamen in opstand tegen Mozes, samen met tweehonderdvijftig mannen uit de Israëlieten, leiders van de gemeenschap, afgevaardigden naar de vergadering, mannen van naam. Zij kwamen vanwege Mozes en vanwege Aäron bijeen, en zeiden tegen hen: U trekt te veel naar u toe, want heel de gemeenschap, allen zijn zij heilig, en de HEERE is in hun midden. Waarom verheft u zich dan boven de gemeente van de HEERE?’ (Num. 16:1-3)
Mozes en Aäron hebben volgens hen de macht voor zichzelf opgeëist, terwijl toch heel Israël heilig is. Eigenlijk een heel democratische argumentatie: niet jullie tweeën, maar heel Israël zou moeten regeren. Echter, de fout in hun denken was dat Mozes en Aäron zichzelf niet in deze posities geplaatst hadden, maar God Zelf, die dit duidelijk beter vond dan een democratisch systeem. De opstand van Korach had vreselijke gevolgen voor hem en zijn volgelingen:
‘Toen zei Mozes: Hierdoor zult u weten dat de HEERE mij gezonden heeft om al deze daden te doen, dat zij niet uit mijn eigen hart voortgekomen zijn. Als dezen zullen sterven zoals elk mens sterft, en hun vergolden zal worden zoals elk mens vergolden wordt, dan heeft de HEERE mij niet gezonden. Maar als de HEERE iets nieuws zal scheppen, zodat de aardbodem zijn mond zal opensperren, en hen en alles wat van hen is, zal verzwelgen en zij levend naar het graf zullen afdalen, dan zult u weten dat deze mannen de HEERE verworpen hebben. En het gebeurde, toen hij geëindigd had al deze woorden te spreken, dat de aardbodem die onder hen was, gespleten werd. De aarde opende haar mond en verzwolg hen, met hun gezinnen, en alle mensen die Korach toebehoorden, en al hun bezittingen. En zij daalden levend af naar het graf, zij en alles wat van hen was. En de aarde overdekte hen, en zij waren verdwenen uit het midden van de gemeente’. (Numeri 16: 28-33)
Na het lezen van deze verzen zou je kunnen concluderen dat discussies en kritiek op het leiderschap in het Jodendom niet gewenst zijn. Het tegenovergestelde is echter het geval. Abraham en Mozes hebben zelfs met God gediscussieerd en Zijn acties in twijfel getrokken. De Talmoed bestaat in principe alleen uit discussies, en het democratische regeringssysteem in het huidige Israël kan nauwelijks een regering tot stand brengen vanwege alle ruzies en discussies. Discussies zijn niet alleen toegestaan, maar ze zijn zelf wenselijk.
De wijze mannen van de Talmoed bekritiseerden Korach niet omdat hij Mozes uitdaagde, maar omdat hij niet ‘LeShem Shamaim’ was. ‘LeShem Shamaim’ betekent letterlijk ‘in Hemelsnaam’, maar kan ook vertaald worden als ‘voor het goede doel’, of ‘op rechtmatige gronden’.
Korach daagde Mozes uit omdat hij de macht wilde grijpen, niet omdat hij het volk Israël een gunst wilde bewijzen, en dat was zijn fout. Dat klinkt allemaal heel modern, want tegenwoordig vraagt men zich ook vaak af of politici zich bezighouden met het welzijn van de mensen of met hun persoonlijk welzijn. Als politici op grond van ‘LeShem Shamaim’ discussiëren, zal het land daar wel bij varen, als ze niet volgens ‘LeShem Shamaim’ regeren, is het tegenovergestelde waar.
Een zomerse dag in Jeruzalem (Foto: Alster/Flash90)
En nu nog even terug naar de airconditioning, de Mazgan. Of we hem vandaag ook nodig hebben, vertelt ons:
het weer voor vandaag in Israël
Vandaag zal het gedeeltelijk bewolkt tot zonnig zijn en zelfs nog wat koeler dan gisteren. Pas op zondag wordt het weer beduidend warmer, zodat de mazgan dit weekeinde een korte pauze kan houden.
Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 24 graden, Tel Aviv 25 graden, Haifa 24 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 31 graden, aan de Dode Zee 33 graden, Be’er Sheva 29 graden, Eilat aan de Rode Zee 35 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is met een centimeter gedaald en ligt nu op 209,07 m beneden de zeespiegel, 27 centimeter onder de bovengrens!
Namens de gehele redactie van Israël Today wens ik u een prettig weekeinde en een gezegende Shabbat.
Shabbat Shalom uit Bet Shemesh,
Michael