Niemand zal het officieel toegeven, maar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu bidt voor de overwinning van Donald Trump op Kamala Harris en zijn terugkeer naar het Witte Huis.
Netanyahu heeft in vertrouwelijke gesprekken in het verleden gezegd dat Democratische regeringen hebben geprobeerd om hem achter de schermen omver te werpen, waaronder de huidige. Er is veel kwaad bloed tussen Netanyahu en zijn entourage en de Democratische Partij. De Democraten hebben hem en zijn team altijd gewantrouwd. Het is niet voor niets dat Ron Dermer, Netanyahu’s rechterhand en verantwoordelijk voor de VS in de Israëlische regering, in het verleden werd beschouwd als een hooggeplaatste activist van de Republikeinse Partij.
In het geval van Trump moet Netanyahu voorzichtig zijn: er is een Amerikaans gezegde: “Pas op voor wat je wenst.” Trump is onvoorspelbaar en zou Netanyahu veel meer problemen kunnen bezorgen dan Harris.
Laten we beginnen met het feit dat dit de laatste ambtstermijn van Trump zal zijn. In tegenstelling tot zijn eerste termijn, toen pro-Israël evangelicals zware druk op Trump uitoefenden om Israël te steunen, is hij deze keer niemand iets verschuldigd. We zouden een Amerikaanse president kunnen zien die alleen doet wat hem ten goede komt. Trump zal in zijn tweede termijn vrij zijn van de invloed van evangelicals. In deze context zou Trump de zogenaamde “deal van de eeuw”, die voorziet in de oprichting van een Palestijnse staat en de normalisering van de betrekkingen met Saoedi-Arabië, nieuw leven kunnen inblazen. De deal van de eeuw sprak van twee staten, 70 procent van de zogenaamde “Westelijke Jordaanoever” voor de Palestijnen en 100 procent van de Gazastrook. Aangezien Trump onvoorspelbaar is, zou hij kunnen beslissen om vrede te sluiten om de Nobelprijs voor de Vrede te winnen, wat al zijn schandalen en rechtszaken zou verdoezelen. Als het nodig was om Netanyahu tot concessies te dwingen, zou hij dat doen – Trump heeft geen sentimentele banden met Bibi of wie dan ook.
Zelfs als Harris zou winnen, zou het haar eerste termijn zijn en zou ze politieke druk blijven ondervinden van Joodse zijde. Dit zou Israël wel eens kunnen beschermen als Joodse organisaties zich verenigen en voor Israël opkomen. Met alle respect voor de moslimstemmen in Michigan – de Joodse gemeenschap daar is meer dan twee keer zo groot en over het algemeen zijn Joden veel sterker vertegenwoordigd in de VS dan Arabieren of moslims.
Het is vrij duidelijk dat Kamala Harris minder pro-Israël zal zijn dan Joe Biden, de laatste zionistische president. Een Democratische regering zou waarschijnlijk sterke druk uitoefenen op Israël in de Palestijnse kwestie om de tweestatenoplossing te bevorderen of politieke vooruitgang in de richting van een soort scheiding die rekening houdt met Israëls veiligheid en mensenrechten. Het is waarschijnlijk dat een Harris-regering de druk op Israël zou opvoeren om schade aan niet-betrokken burgers tot een minimum te beperken en geweld door kolonisten te bestrijden. Wat Biden heeft gedaan op het gebied van sancties tegen gewelddadige kolonisten zou onder Harris verveelvoudigd kunnen worden. Het is niet onmogelijk dat er sancties komen tegen illegale buitenposten en zelfs tegen Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich.
Wie de verkiezingen ook wint, Israël zal een kritieke fase ingaan vanaf de dag na de verkiezingen tot de inauguratie van de volgende president op 20 januari 2025. Het is waarschijnlijk dat president Biden de druk zal opvoeren om een “schone lei” achter te laten voor de volgende president. Zowel Harris als Trump hebben verklaard dat ze zullen aandringen op het beëindigen van de oorlog en de terugkeer van de gijzelaars.
Wat Iran betreft, sluiten noch Trump noch Harris een nieuwe nucleaire overeenkomst met Iran uit, maar het is waarschijnlijk dat Trump meer druk op Iran zal uitoefenen dan Harris en genereuzer zal zijn voor Israël.
Harris en de Democraten zijn meer pro-Palestijns tegenover de Palestijnen. Het is te verwachten dat Harris meer druk zal uitoefenen dan Biden op de kwestie van de “day after in Gaza” en het nieuw leven inblazen van de Palestijnse Autoriteit.
Wat zou het verschil kunnen zijn tussen Trump en Harris? Het lijkt erop dat Trump meer aandacht zal besteden aan de Israëlische belangen. Als het gaat om het staakt-het-vuren (resolutie 1701) in Libanon, wil Israël het veranderen en zijn hakken in het zand zetten – dat is misschien makkelijker met Trump. Maar omdat hij onvoorspelbaar is en de Arabieren hem meer vrezen dan zichzelf, zou hij Israël tot concessies kunnen dwingen.
Een belangrijke vraag zal zijn wie Trump en Harris zullen aanstellen. Als mensen als Mike Pompeo worden herbenoemd tot minister van Buitenlandse Zaken of minister van Defensie, zal Israël de grote winnaar zijn. David Friedman, die ambassadeur in Israël was onder Trump, wordt ook beschouwd als een kandidaat voor een hoge functie, mogelijk zelfs minister van Buitenlandse Zaken.
Andere kandidaten voor minister van Buitenlandse Zaken zijn senator Marco Rubio en Nikki Haley. Alle genoemde kandidaten zouden zeer goed nieuws zijn voor Israël. Jared Kushner en Jason Greenblatt zullen waarschijnlijk geen officiële functies meer bekleden, maar zouden Trump kunnen blijven beïnvloeden. Netanyahu kan rekenen op pro-Israëlische senatoren zoals Lindsey Graham om Trump in het voordeel van Israël te blijven beïnvloeden.
Harris zal minder pro-Israël zijn dan Biden – maar niet noodzakelijk anti-Israël. Er zijn nogal wat mensen die vrezen dat haar benoemingen afkomstig zullen zijn van de linkervleugel van de Democratische Partij, die allemaal een diepe afkeer van Netanyahu koesteren. Harris’ team zal voornamelijk bestaan uit vertrouwelingen van Obama. Mogelijke kandidaten voor verschillende posities zijn Phil Gordon, Ilan Goldberg, Wendy Sherman en Rahm Emanuel.
Beide teams zijn verenigd door de wens om een militair conflict te vermijden.
Een van de dingen die Israël zorgen baart, is dat als Donald Trump de verkiezingen wint, de neiging tot isolationisme in de Republikeinse Partij zou kunnen toenemen. Dat zou heel slecht nieuws zijn. Trump wordt omringd door mensen die Amerikaans isolationisme en non-interventie in internationale conflicten prediken. Dit zou Israël direct en indirect kunnen schaden en bijdragen aan de versterking van de Russisch-Chinese as. De eerste test zal de oorlog in Oekraïne zijn en voortdurende Amerikaanse steun voor Taiwan.
Er is ook de vraag hoe dominant de progressieve vleugel zal zijn in de regering van Harris. Hoe sterker die zal zijn, hoe meer Israël zich zorgen moet maken.
Ongeacht wie de verkiezingen wint, zal Israël de ontwikkelingen in Washington op de voet moeten volgen om zich aan de nieuwe realiteiten aan te passen en zijn belangen in het Midden-Oosten veilig te stellen.
Itamar Eichner is een vooraanstaand journalist en commentator in de Israëlische media.
Israël eert Jimmy Carter voor “historisch” vredesverdrag (1979) tussen Israël en Egypte
Wat gebeurt er op dit moment in het Midden-Oosten?
Trump en de Israëli’s zouden wel eens spijt kunnen krijgen van de gijzelingsdeal
