Crisis op Tempelberg toont wie echt de baas is in Israël

Door de Joodse bezoeken aan de Tempel­berg tijdens Tisha be’Av, en het uitspre­ken van gebeden, zijn de span­nin­gen over Jeruzalems Tempel­berg opge­lopen. Het vormt de eerste grote test voor premier Naftali Bennett, en sommigen zeggen dat hij niet is geslaagd.

Door Yochanan Visser |

Afgelopen zondag was het Tisha Be’Av, de vastendag waarop de vernietiging wordt herdacht van de twee Tempels in Jeruzalem, die ooit op de plaats stonden waar nu twee moslim-bouw­werken staan, de Al-Aqsa Moskee en de Rotskoepel.

Deze twee islamitische heilig­dommen werden in de 7e eeuw gebouwd om uitdrukking te geven aan de superio­riteit van de islam ten opzichte van het christen­dom en het Joden­dom. Arabische teksten op de muren en het plafond van de Rotskoepel getuigen hiervan.

In 2021 is de realiteit niet anders, en moslims op de Tempelberg gedragen zich alsof zij meer rechten hebben op die heilige plaats dan andere religieuze groepen, en vooral dan Joden, die zij er stelsel­matig van beschul­digen de heiligste plaats van het Jodendom te ‘bezoedelen’.

De 1600 Joden die zondag de hoven van de Tempelberg bezochten, werden door verschillende moslim­staten en de Palestijnse Autoriteit opnieuw aangeduid als ‘kolonisten’ die de Al-Aqsa Moskee zouden hebben ‘bestormd’. In werkelijkheid hebben de Joodse bezoekers echter geen enkele belang­stelling voor Al-Aqsa en proberen zelfs niet om het te betreden.

Tisha Be’Av is een dag van rouw om de verloren tempels, maar ook een dag van hoop voor de Tempel die komen gaat. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90)

Israël beschuldigd van schenden status quo

Israël werd verder beschuldigd van het schenden van de ‘status quo’, die bestaat sinds 1967, toen toenmalig minister van Defensie Moshe Dayan de blunder beging door de controle over de Tempelberg over te dragen aan de islamitische beheerder, bekend als de Waqf, slechts enkele dagen nadat Israëlische troepen de Oude Stad van Jeruzalem hadden veroverd.

Premier Naftali Bennett droeg deze week bij aan de verwarring en de spanningen met moslim­groepen en -landen. Hij kondigde eerst aan dat Joden het recht hebben om op hun heilige plaats te ‘bidden’. Een boodschap die in Israël door de meerderheid van de Joden werd verwelkomd, maar Bennett trok later zijn woorden in en zei bij monde van ambtenaren in zijn kantoor dat Joden het recht hebben om de Tempelberg te ‘bezoeken’.

Niettemin werden op de Tempelberg quorums van de verplichte 10 Joodse mannen gevormd om de gebeden van Tisha Be’Av te reciteren. De Waqf, de moslim­organi­satie die nog steeds de moslim­heilig­dommen op de Tempel­berg beheert, probeerde de Joden van het bidden af te houden, maar de Israëlische politie voorkwam een confrontatie.

Later braken gewelddadige rellen uit, waarbij Palestijnse moslims stenen gooiden naar politie­agenten en Joodse bezoekers. Israëlische Arabieren uit de stad Umm el-Fahm in Neder-Galilea sloten zich op in de Al-Aqsa Moskee en barrica­deerden de toegang tot het heiligdom. Vervolgens braken zij een muur in de moskee af om stenen bij de hand te hebben voor het geval de politie zou proberen de blokkade op te heffen, wat inderdaad gebeurde vóór de bezoeken door groepen Joden.

Bennett hoopte ongetwijfeld dat zijn ‘regering van verandering’ eindelijk de status quo op de Tempelberg kon door­breken, maar werd al snel op zijn plaats gezet. (Foto: Noam Revkin Fenton/Flash90)

Bennett’s ommezwaai

De ommezwaai van Bennett had hoogstwaarschijnlijk te maken met de vloed van veroordelingen die uit de moslimwereld kwamen, waaronder die van Ra’am, de islamistische politieke partij die nu deel uitmaakt van de nieuwe Israëlische regering, en ook van plaats­vervan­gend premier en minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid.

‘De Al-Aqsa Moskee en de dunams eromheen zijn het exclusieve eigendom van de moslims en niemand anders heeft er recht op,’ zei Ra’am in een persbericht. Het was de eerste keer dat de islamistische coalitie­partner zich recht­streeks tegen zijn eigen regering keerde.

Ra’am gebruikte ook de woorden ‘bestorming’ en ergerde zich eraan dat een groep Joden het Israëlische volkslied HaTikvah had gezongen tijdens hun bezoek aan de Tempelberg.

Ra’am waarschuwde verder dat de gebeurtenissen op de Tempelberg de situatie in Jeruzalem en de hele regio kunnen verhitten en zelfs kunnen leiden tot een ‘cata­stro­fale gods­dienst­oorlog’. Het gaf opnieuw aan dat de islamistische partij in deze ‘regering van verandering’ niet te vertrouwen is.

De macht achter de troon. Lapid staat aan het hoofd van de grootste factie van de coalitie, en zal over twee jaar zelf de functie van premier op zich nemen. (Foto: Marc Israel Sellem/POOL)

Lapid is het niet eens met Bennett en grijpt in

Bennett zelf zweeg over zijn ommezwaai en weigerde verzoeken om commentaar van de media. De media in Israël meldden later, dat Lapid degene was die met Bennett had gesproken en hem had gedwongen de inhoud van zijn oorspronkelijke verklaring te wijzigen.

Het toonde aan dat Lapid, die de leider is van de grootste factie van de coalitie, Yesh Atid, in werkelijkheid veel meer is dan ‘plaatsvervangend premier’ en minister van Buitenlandse Zaken. Hij is degene die aan de touwtjes trekt totdat hij Bennett vervangt als premier over minder dan twee jaar.

Lapid nam ook contact op met koning Abdullah II van Jordanië, die de Waqf bestuurt en regelmatig Israël bekritiseert over de stand van zaken op de Tempelberg.

De koning onthield zich van de gebruikelijke harde veroordelingen van Israël, maar veroor­deelde wel het optreden van Israël in Jeruzalem. Dit had waarschijnlijk te maken met het feit dat de regering Bennett/Lapid hem vorige week de hand reikte en ermee instemde de hoeveelheid water die Israël jaarlijks aan het uitge­droogde woestijn­koninkrijk verkoopt bijna te verdubbelen

Bennett werd er later van beschuldigd, dat hij had toegegeven aan de extre­mistische islamistische partij in zijn regering en dat hij minister van Openbare Veiligheid Omer Barlev had laten praten met Michael Ratney, de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Israël.

Ratney wilde weten of de situatie op de Tempelberg onder controle was, en Barlev antwoordde dat hij niet wist of de zaken nog uit de hand zouden lopen.

Angst voor een nieuwe oorlog

De vrees bestond dat Palestijnse terreurbewegingen in Gaza de wankele wapenstilstand met Israël, die sinds eind mei bestaat, zouden schenden en opnieuw raketten op Jeruzalem zouden afvuren. Dit gebeurde eerder in mei, toen Hamas zijn elfdaagse oorlog met Israël begon met de lancering van zeven raketten op Jeruzalem, nadat zij de Israëlische regering een ultimatum had gesteld over de controle van de Tempelberg.

Uiteindelijk kwam het Palestijnse antwoord uit Libanon, waar een tot dan toe onbekende Palestijnse groep twee raketten afvuurde op Noord-Israël. Het Israëlische leger reageerde met artillerie. Niemand raakte gewond door de raketten, aangezien een ervan werd onder­schept door het Iron Dome anti­raket­schild en de andere in een open gebied neerkwam.

Er heerst nu een gespannen rust op de Tempelberg na de botsingen van zondag, waaraan waarschijnlijk opnieuw een einde zal komen tijdens het komende islamitische feest Eid al-Adha, dat deze week begint.

De spanningen over de Joodse bezoeken en gebeden op de Tempelberg hadden waarschijnlijk niet voorkomen kunnen worden, maar de ommezwaai van Bennett had dat wel moeten zijn. Het was de eerste keer dat de nieuwe Israëlische premier echt op de proef werd gesteld sinds hij in juni aantrad, en volgens sommige waarnemers heeft hij de test niet doorstaan.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.