ANALYSE: Onderhandelingen over kernwapens in Iran lopen spaak nu Mossad zijn operaties uitbreidt

Nu besprekingen in Qatar op niets uitlopen, geeft Iran toe dat het al die tijd aan een kernbom heeft gewerkt; Israël voert de oorlog tegen de IRG op.

Door Yochanan Visser |
Iraniërs die protesteren tegen de pogingen om het nucleaire programma van hun land te stoppen, verbranden Israëlische en Amerikaanse vlaggen op 16 juli 2022. Foto: EPA-EFE/ABEDIN TAHERKENAREH

Terwijl de onderhandelingen tussen Iran en de Verenigde Staten over de terugkeer naar het nucleaire akkoord (JCPOA) nu op een dood spoor lijken te zijn beland, blijkt dat de Israëlische buitenlandse geheime dienst Mossad nog steeds actief is binnen de grenzen van de Islamitische Republiek.

Twee functionarissen van het regime van de Opperste Leider van Iran Ayatollah Ali Khamenei hebben intussen aangegeven dat Iran wel degelijk werkt aan de ontwikkeling van een kernwapen. Laten we beginnen met het onderhandelingsproces voor een terugkeer naar het Joint Comprehensive Plan Of Action (JCPOA), het nucleaire akkoord uit 2015 tussen Iran en zes wereldmachten. Die indirecte onderhandelingen tussen de VS en Iran werden onlangs na een lange periode van stagnatie hervat in Qatar, het Arabische buurland van Iran. Na minder dan twee dagen liepen de besprekingen echter weer stuk toen bleek dat Iran geen nieuwe standpunten naar voren had gebracht en vasthield aan zijn eis dat de Islamitische Revolutionaire Garde van het land wordt geschrapt van de Amerikaanse lijst van terroristische organisaties.

VS nu pessimistisch over een overeenkomst

De stand van zaken is nu dat de Amerikaanse regering niet langer gelooft in een terugkeer naar het JCPOA, maar nog steeds geen geloofwaardig “plan B” heeft voor de toenemende nucleaire dreiging van Iran. Brett McGurk is een deskundige op het gebied van terrorismebestrijding in het Midden-Oosten en is nu veiligheidscoördinator voor de regio voor de Nationale Veiligheidsraad van de VS in de regering van president Joe Biden. McGurk vertelde onlangs aan een groep deskundigen dat het “hoogst onwaarschijnlijk” was dat er in de nabije toekomst een “multilateraal nucleair akkoord met Iran” zou komen. De regering-Biden wil echter niet de militaire optie tegen Iran gebruiken en gelooft dat politieke isolatie van het fanatieke regime en de herinvoering van bijtende sancties voldoende zullen zijn, aldus McGurk.

Volgens deze gedachtegang zou dit Iran kunnen dwingen af te zien van verdere stappen waardoor het land de tweede islamitische natie zou worden die kernwapens krijgt. Pakistan is de andere islamitische natie die in het bezit is van kernwapens. Iran heeft echter aangetoond dat geen enkele sanctieregeling zijn drang om een atoombom te bemachtigen zal beïnvloeden. De mullahs in Teheran weten hoe ze deze sancties moeten omzeilen en verdienen een fortuin door drugs te smokkelen naar Zuid-Amerika en het Midden-Oosten, en door Bitcoin te delven, naast andere manieren om hun nucleaire programma en hun imperialistische drang te financieren.

Deze week nog kondigde Iran aan dat het in de eerste drie maanden van 2022 voor 3 miljard dollar aan gas heeft uitgevoerd, ondanks de sancties die momenteel van kracht zijn.

EU gefrustreerd

De Europese Unie laat ondertussen zien dat ze steeds gefrustreerder raakt over het gedrag van Iran en wanhopig op zoek is naar manieren om het diplomatieke spoor levend te houden. Joseph Borrell, de EU-commissaris voor buitenlands beleid, waarschuwde deze week dat het definitief mislukken van de onderhandelingen over een nieuwe of herziene nucleaire deal een “gevaarlijke nucleaire crisis” zou creëren, maar hield zich in met het aankondigen van maatregelen die de druk op Iran zouden opvoeren. Borrell was degene die de mislukte gesprekken tussen Iran en de VS in Qatar regelde, nadat hij Teheran had bezocht in een laatste wanhopige poging om de onderhandelingen met Iran nieuw leven in te blazen.

Hij dringt er nu bij zowel de VS als Iran op aan om de tekst van de concept deal te accepteren die hij samenstelde na 15 maanden van vruchteloze bemiddeling tussen de landen.

Iran werkt hard aan de bom

Iran laat echter zien dat het niet onder de indruk is van de dreigementen van de Amerikanen of van de smeekbeden van Borrell, en blijft koortsachtig werken aan zijn kernwapenprogramma. Iran installeerde vorige maand nieuwe IR-6 en IR-8 centrifuges in de ondergrondse nucleaire faciliteit Fordo, en kan daarmee in korte tijd genoeg hoogverrijkt uranium produceren om een kernwapen te vervaardigen. Tegelijkertijd kondigde Iran aan dat het 27 camera’s van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) die toezicht houden op de verschillende nucleaire activiteiten van Iran, niet opnieuw in werking zou stellen.

Het is nu volstrekt duidelijk geworden dat het nucleaire programma van Iran gericht is op het verkrijgen van atoomwapens. Dit werd nogmaals bevestigd door een voormalige topdiplomaat van de Islamitische Republiek nadat het hoofd van het Iraanse atoomagentschap vorig jaar iets soortgelijks had gezegd. Amir Mousavi vertelde deze week aan Russia Today dat Iran zijn met 60 procent verrijkt uranium gemakkelijk kan opwaarderen tot het niveau van 90 of zelfs 95 procent, dat nodig is om een kernwapen te produceren. Mousavi zei dat Iran nu alle geavanceerde centrifuges zelf fabriceert en een groot aantal van deze centrifuges bezit.

De fatwa van Khamenei

“Zionistische en Amerikaanse dreigementen” zullen geen indruk maken op Iran, aldus de voormalige diplomaat, die opnieuw beweerde dat Khamenei ooit een zogenaamde fatwa (bindende religieuze aanbeveling) tegen de productie van kernwapens heeft uitgevaardigd. Het probleem met deze bewering is echter dat talrijke onderzoekers, waaronder die van het Middle East Media Research Institute (MEMRI), zo’n fatwa niet hebben kunnen vinden. Khamenei heeft alleen in toespraken aan het begin van zijn leiderschap gezegd dat de productie van kernwapens economisch geen zin zou hebben en dat het zou ingaan tegen de principes van de sjiitische islam.

Fatwa’s kunnen ook worden gewijzigd of herroepen, en dit is iets wat zowel Khamenei als wijlen de ex-Iraanse leider Ayatollah Khomeini regelmatig hebben gedaan. Khamenei zei bovendien in 1987 tijdens een geheime bijeenkomst van de Iraanse Organisatie voor Atoomenergie (IAEO) dat gezien het feit dat “onze natie altijd het voorwerp is geweest van bedreigingen van buitenaf Iran geen andere keuze had dan zijn vijanden te laten weten dat het zich zou verdedigen”.

“Elke stap die we vanaf nu zetten zal de verdediging van onze natie en uw revolutie dienen,” zei Khamenei, en instrueerde de aanwezigen om “hard en snel te werken.”

Mossad

Eind 2021 vertelde Fereydoun Abbasi-Davani, het voormalige hoofd van de IAEO, aan de door de staat gecontroleerde IRNA TV dat Mohsen Fakhrizadeh, de grondlegger van het Iraanse nucleaire programma, had gewerkt aan de productie van een kernwapen. Fakhrizadeh werd eind 2020 doodgeschoten in zijn auto, een moord die werd toegeschreven aan een team van Mossad-agenten. De Mossad is nog steeds actief in de Islamitische Republiek, ondanks beweringen van Iran dat het een einde heeft gemaakt aan de activiteiten van de Israëlische geheime dienst binnen de IRGC.

Israëlische media meldden deze week dat Mossad-agenten opnieuw een IRGC-functionaris hadden ondervraagd. Dit was de tweede keer in drie maanden dat de Mossad een dergelijke gewaagde operatie in Iran uitvoerde, en het verhoor zou naar verluidt zijn gegaan over wapenleveringen aan Hezbollah en andere door Iran gesponsorde milities. De man, Yadollah Khedmati, een IRGC commandant belast met logistiek, werd gedurende verschillende uren ondervraagd door Mossad agenten, en werd vervolgens ongedeerd vrijgelaten nadat hij zich verontschuldigde voor zijn daden.

Khedmati gaf de Mossad informatie over de activiteiten van generaal Ali Ashgar Nowrouzi, die een naaste vertrouweling was van de vermoorde IRGC Quds Brigade commandant Qassam Soleimani. Nowrouzi organiseerde de wapenzendingen naar Hezbollah en andere milities in Syrië via de landcorridor in Irak en via burgerluchtvaartmaatschappijen in Iran. Een week geleden werd de plotselinge dood van een andere IRGC-commandant gemeld. Said Sarmardar Mutlag, een van de belangrijkste ingenieurs in het ballistische-rakettenprogramma van de IRGC, stierf onder mysterieuze omstandigheden, meldden de media. Zijn familie werd vervolgens door het regime bedreigd en geïnstrueerd om geen details over het incident bekend te maken.

De Mossad heeft de voorbije decennia herhaaldelijk Iraanse kernwetenschappers vermoord, maar sinds vorig jaar voerde de Mossad dergelijke moorden in toenemende mate uit tegen belangrijke leden van de IRGC. Dit was het resultaat van een verandering in de Israëlische strategie tegen Iran, die werd geïnitieerd door voormalig premier Naftali Bennett, die erop aandrong dat Israël de oorlog tegen het Iraanse regime zou voeren naar “de kop van de octopus”. Iran beweert nu regelmatig dat het groepen Mossad-agenten heeft gearresteerd, zoals deze week het geval was bij de arrestatie van een groep Koerdische verzetsstrijders in Noord-Iran.

Ook in dit geval beweerde de IRGC een groep Mossad-spionnen te hebben gearresteerd. Maar gezien de vaagheid van de beweringen en gezien het feit dat de Mossad gewoonlijk op een andere manier te werk gaat en haar operaties bijna altijd topgeheim houdt, lijken de beweringen van de IRGC een poging om de schade aan het imago van de organisatie te beperken na een reeks vernederingen door de Mossad.

Gantz en MI6

Benny Gantz, de Israëlische minister van Defensie, sprak deze week tijdens een conferentie in Jeruzalem ook over de groeiende nucleaire dreiging van Iran voor Israël en voor de wereld. Op de vraag of Israël in staat is om het kernwapenprogramma van Iran ernstig te vertragen en te beschadigen, antwoordde Gantz bevestigend, maar hij voegde eraan toe dat Iran een wereldwijd probleem is en niet het privé-probleem van Israël. Hij zei ook dat Israël hulp van de VS verwacht in geval van een militaire actie tegen Iran, en voegde eraan toe dat hij niet langer een akkoord over een nucleair akkoord met Iran verwacht.

Dit is ook de mening van Richard Moore, de directeur van MI6, de Britse geheime dienst. Moore zei op het Aspen Security Forum in Colorado (VS) dat hij denkt dat Khamenei niet geïnteresseerd is in een overeenkomst en alleen tijd probeert te rekken. De directeur van MI6 gelooft echter, in tegenstelling tot Gantz, nog steeds dat een nieuwe nucleaire deal de beste manier is om Iran te stoppen.

Israel Today nieuwbrief

Dagelijks nieuws

Gratis in uw mailbox

Israel Heute Newsletter

Tägliche Nachrichten

FREI in Ihrer Inbox