10 dingen die je moet weten over Hamas en ziekenhuizen

Hamas heeft een netwerk van tunnels en terroristische infrastructuur sinds het de controle over de Gazastrook heeft overgenomen in 2007. De door Iran gesteunde Palestijnse terreurorganisatie gebruikt civiele gebieden, waaronder ziekenhuizen, om raketten op te slaan en te lanceren en propaganda te verspreiden. In strijd met het internationaal recht gebruikt Hamas ziekenhuizen ook als schuilplaats voor commandocentra en als schild voor agenten.

1. Hamas misbruikt ziekenhuizen als schild in strijd met de Conventies van Genève

Volgens het internationaal recht mogen ziekenhuizen niet worden gebruikt voor militaire activiteiten. De Geneefse Conventies van 1949 stellen: “De bevoegde autoriteiten zorgen ervoor dat de genoemde medische instellingen en eenheden zoveel mogelijk zo gelegen zijn dat aanvallen op militaire doelen hun veiligheid niet in gevaar kunnen brengen”. Een aanvullend protocol uit 1977 stelt: “Medische voorzieningen mogen in geen geval gebruikt worden om militaire doelen te beschermen tegen aanvallen.

2. Raketten afvuren in de buurt van ziekenhuizen maakt deel uit van het strijdplan van Hamas.

Wapens opslaan in de buurt van civiele voorzieningen, waaronder ziekenhuizen, is onderdeel van de doctrine van Hamas. Een NAVO-rapport dat de activiteiten van Hamas tussen 2008 en 2014 onderzocht, stelde vast dat Hamas “raketten, artilleriegranaten en mortieren afvuurt vanuit of in de buurt van dichtbevolkte burgergebieden, vaak vanuit of in de buurt van faciliteiten die beschermd zouden moeten worden.” Journalisten van verschillende media, waaronder de Financial Times, hebben ooggetuigenverslagen gegeven van raketten die worden afgevuurd in de buurt van ziekenhuizen.

3. Hamas bouwt commandocentrum onder Shifa ziekenhuis

Al jaren gebruikt Hamas een bunker onder het Dar Al-Shifa ziekenhuis, het grootste ziekenhuis in de Gazastrook, als basis voor militaire operaties. Tijdens het conflict tussen Israël en Hamas in 2009 vermoedde de Israëlische inlichtingendienst dat het ziekenhuis als dekmantel diende. Volgens het Meir Amit Intelligence and Terrorism Information Center sloot Hamas “enkele afdelingen, plaatste gewapende bewakers en hield iedereen in het ziekenhuis nauwlettend in de gaten. … Ismail Haniyeh, het hoofd van de de facto administratie van Hamas, zette zijn hoofdkwartier op in de brandwondenafdeling van het ziekenhuis”. Hamas stond er ook op om interviews af te nemen op de binnenplaats van het Shifa ziekenhuis en om gewonde patiënten te gebruiken als rekwisieten voor haar propaganda.

4. Hamas verbergt zich sinds 2007 in het Shifa ziekenhuis

In 2007 zei een arts in het Shifa ziekenhuis: “De medische staf lijdt onder angst en terreur, vooral van Hamas-strijders die in elke hoek van het ziekenhuis op de loer liggen.” Voormalig hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Avi Dichter zei in 2009 dat Hamas-commandanten soms zelfs doktersjassen droegen. Datzelfde jaar meldde PBS dat het “een dokter in Gaza had bereikt die gelooft dat Hamas-functionarissen zich ofwel in de kelder ofwel in een aparte ondergrondse ruimte onder het ziekenhuis verbergen.” In 2014 was het ziekenhuis de facto een commandocentrum van Hamas geworden.

Journalisten hebben het gebruik van het ziekenhuis door Hamas door de jaren heen gedocumenteerd. Een buitenlandse journalist zei dat het gebruik van het ziekenhuis door Hamas een publiek geheim was, maar dat verslaggevers in Gaza weigerden erover te berichten uit angst voor hun persoonlijke veiligheid.

5. Hamas gebruikte ziekenhuizen in 2014 in oorlog tegen Israël

In 2014 onthulde het conflict tussen Israël en Hamas hoe Hamas ziekenhuizen gebruikte als onderdeel van haar strategie. “In de wereld van Hamas zijn ziekenhuizen commandocentra, ambulances transportvoertuigen en medici menselijke schilden”, verklaarden de Israëlische strijdkrachten. Dit was volgens hen een flagrante schending van het internationaal recht.

6. Hamas gebruikt Al-Wafa ziekenhuis voor militaire doeleinden

Het Al-Wafa ziekenhuis in de wijk Shajaiyeh in Gaza Stad werd in 2014 omgebouwd tot een commandocentrum, raketlanceerbasis en observatiepost, zei de IDF. “Hamas opende herhaaldelijk het vuur vanuit de ramen van het ziekenhuis en vuurde antitankraketten af vanaf het terrein van het ziekenhuis. Hamas veranderde het ziekenhuis opzettelijk en cynisch in een legitiem militair doelwit.”

Toen de IDF een precisie luchtaanval uitvoerde in de buurt van het ziekenhuis, belde het eerst de ziekenhuisadministratie om hen te waarschuwen. Op een video die tijdens het conflict in 2014 werd vrijgegeven, is te zien hoe Hamas raketten afvuurt in de buurt van het ziekenhuis. De Israel Defence Forces beweerden dat het ziekenhuis “een broeinest van terroristische activiteiten was met artilleriegranaten en antitankraketten die van daaruit werden afgevuurd”.

7. Hamas misbruikt ziekenhuizen voor propaganda

Op 18 oktober 2023 trof een raket afgevuurd door de Palestijnse Islamitische Jihad een parkeerplaats in de buurt van het Al-Ahli Arabisch Ziekenhuis in Gaza Stad. Hamas beschuldigde Israël onmiddellijk van het doden van meer dan 500 mensen. Uit onderzoek van Israël, de Amerikaanse inlichtingendienst en grote mediakanalen bleek dat de beweringen van Hamas vals waren. Hamas gebruikte het incident om Israël de schuld te geven.

De manipulatie achter het incident in het al-Ahli ziekenhuis maakt deel uit van een grotere mediaoorlog door Hamas, die burgers in Gaza gebruikt om punten te scoren. Dit omvat het overdrijven van het dodental in Gaza en het verspreiden van verkeerde informatie.

8. Hamas moordt in ziekenhuizen

Een rapport van Human Rights Watch uit 2007 beschreef hoe Hamas een rivaliserend Fatah-lid en zijn twee zonen executeerde in een ziekenhuis in Beit Hanun. In 2008 berichtte de New York Times in bloederig detail hoe Hamas binnen 24 uur zes vermoedelijke collaborateurs vermoordde. In 2014 rapporteerde de Palestijnse verslaggever Rajah Abu Dagga dat hij door Hamas was meegenomen naar het Al-Shifa ziekenhuis voor ondervraging. Zijn paspoort werd hem afgenomen en het werd hem verboden Gaza te verlaten.

9. Hamas ondervraagt en martelt in ziekenhuizen

Fatah beschuldigde Hamas er ook van de röntgenafdeling van het ziekenhuis te gebruiken als gevangenis en verhoorkamer. Amnesty International schreef in 2015 dat burgers werden “ondervraagd en gemarteld of anderszins mishandeld in een niet meer gebruikte polikliniek op het terrein van het Al-Shifa hoofdziekenhuis in Gaza Stad”. Minstens drie mensen die tijdens het conflict werden gearresteerd op beschuldiging van ‘collaboratie’ stierven in hechtenis.”

10. Hamas misbruikt ook ambulances voor terroristische doeleinden

Hamas heeft ook ambulances gebruikt voor haar operaties tijdens de oorlog. Het gebruik van ambulances betekent niet alleen dat gewonde burgers niet behandeld kunnen worden, maar brengt ook medisch personeel in gevaar wanneer terroristen de ambulance gebruiken voor hun activiteiten.