Op Jom HaZikaron, de herdenkingsdag voor Israëls gesneuvelde soldaten en slachtoffers van terrorisme, heerst er dit jaar een landelijke rouwstemming vanwege het stijgende aantal slachtoffers in de aanhoudende oorlog.
Marc Belzberg, oprichter en voorzitter van de hulporganisatie OneFamily, die zich al jaren inzet voor slachtoffers van terrorisme en hun familieleden, legt uit:
“De Jom HaZikaron van vorig jaar was al anders dan alles wat we kenden. En dit jaar is het nog intenser. Bijna elke Israëliër – en talloze joden wereldwijd – heeft vandaag een persoonlijke band met iemand die in de oorlog of door terreur om het leven is gekomen. We dragen allemaal een stukje van het verdriet dat rouwende families elke dag voelen.”
In het weekend voor Jom HaZikaron organiseerde OneFamily, zoals elk jaar, een driedaags recreatieweekend aan het Meer van Genezareth (Kinneret) – voor 400 ouders van gesneuvelde soldaten en slachtoffers van terreur. Het ging om rust, steun, praktische hulp en het opdoen van nieuwe energie.
De focus lag op helende activiteiten, maar vooral ook op de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen met anderen die hetzelfde leed hebben ondergaan.
“Iedereen in deze ruimte heeft een dochter of zoon verloren die voor dit land is gesneuveld”, zei een deelnemer na de sjabbatdienst en verschillende gespreksrondes. ”Alle 400 mensen hier. Iedereen moet op Jom HaZikaron een gesneuveld kind herdenken.”
Het evenement weerspiegelde het brede beeld van collectief verdriet in de Israëlische samenleving. De ouders kwamen uit alle delen van het land, met verschillende religieuze, etnische en culturele achtergronden – Indiërs, Ethiopiërs, Russen, Fransen, Amerikanen, Sefardische en Asjkenazische Joden. Ze vertegenwoordigden zowel links als rechts, mensen uit grote steden en kleine gemeenschappen.
Sommigen van hen beleven deze herdenkingsdag voor het eerst zonder hun kind, voor anderen is het al jaren geleden – maar velen komen elk jaar terug, niet alleen om troost te ontvangen, maar ook om troost te geven.
“Op Jom HaZikaron is er geen afleiding van het verdriet”, zei een vader. ”We bereiden ons er innerlijk de hele week op voor. Dit weekend met andere getroffenen helpt ons om er beter mee om te gaan.”
Yaron en Ayelet Fisher uit Bruchin in Samaria rouwen om hun zoon Nevo, die op 8 januari 2025 op 20-jarige leeftijd sneuvelde als tankcommandant van het 46e tankbataljon in het noorden van de Gazastrook.
“Voor ons is elke dag Jom HaZikaron”, zegt Yaron. ”We leven voortdurend met het verlies. Jom HaZikaron is de enige dag waarop alle anderen bij ons stilstaan. We verwelkomen deze dag, omdat we dan het verhaal van onze zoon mogen vertellen – samen met de gemeenschap rouwen.”
Lisa Weinsof Zenilman uit Ma’ale Adumim verloor haar zoon Ari op de derde dag van Chanoeka, 10 december 2023. Sergeant-majoor Ari Zenilman sneuvelde tijdens een missie in Khan Yunis, een maand voor zijn 33e verjaardag. Hij was de oudste van vijf kinderen en liet zijn vrouw Chava en drie kleine kinderen achter: Achiya, Tali en Maayan.
Ari ging naar de Hesder-yeshiva Har Etzion en diende in de Nachal-brigade. Ook na zijn reguliere dienst bleef hij actief in het reservekorps, ervan overtuigd dat “zijn tijd nog niet voorbij was”.
In een brief aan een jonge vriend die zich op zijn militaire dienst voorbereidde, schreef hij:
“Denk altijd aan het grote geheel … Je voelt je misschien als een klein radertje in een defecte machine – maar wat voor een machine is dat! Elke soldaat moet begrijpen: het is zijn tijd, het is zijn taak.”
Op 3 december meldde Ari zich voor het laatst bij zijn familie om te laten weten dat hij zijn mobiele telefoon inleverde – een stil teken dat hij naar de Gazastrook zou vertrekken. Het was het laatste teken van leven.
“Het verlies van Ari heeft een enorme leegte in ons leven geslagen”, zegt zijn moeder. ”Die leegte zal nooit worden opgevuld, maar ze verandert wel. Niet kleiner, niet opgevuld, maar anders.”
De ontmoeting met andere getroffenen heeft haar erg geholpen, zegt Lisa:
“Praten met mensen die iets soortgelijks meemaken, helpt. De tijd gaat voorbij en we gaan verder – nog steeds gebroken, maar niet zoals in het begin. We leren de scherven bij elkaar te houden en verder te gaan.”
“We gaan onze tweede Jom HaZikaron tegemoet”, zegt ze. ”Deze dag is een zeer krachtige ervaring. Het is de enige dag waarop we rouwen om onze zoon als soldaat – niet alleen om onze Ari.”
Marcy Oster uit Karnei Shomron verloor haar zoon Amichai, 24 jaar oud, op 1 januari 2024 in Gaza.
“Het is mijn tweede Jom HaZikaron als rouwende moeder en de tweede keer dat ik deelneem aan een OneFamily-weekend”, vertelt ze.
“Vorig jaar was de pijn nog vers. Ik was dankbaar voor de gesprekken met ouders wier kinderen in eerdere oorlogen zijn omgekomen. Ze zeiden: het zal altijd pijn doen, maar jullie zullen weer leren gelukkig te zijn.”
“Het is nu een jaar en vier maanden geleden dat Amichai is overleden. Het voelt nog steeds vers. Het maakte me verdrietig om zoveel nieuwe ouders te zien die pas sinds een paar weken of maanden rouwen.”
“Ik wou dat ik hun pijn kon wegnemen, maar alleen al het samenzijn, het praten over onze kinderen en hoe we verder leven sinds die klop op de deur, is helend.”
OneFamily ondersteunt al 23 jaar slachtoffers van terreur en oorlog – met vier regionale centra, een netwerk van medewerkers en vrijwilligers, kleine groepen, vrijetijdsactiviteiten en programma’s op maat voor elke levensfase. Hoogtepunten zijn meerdere centrale weekenden per jaar, zoals deze.
Hier is de opname van de Jom-HaZikaron-herdenkingsbijeenkomst van OneFamily op de avond van 29 april 2025 in Jeruzalem:
