Wat is Israël’s ‘regering van verandering’ van plan?

Maar tegen het einde van volgende week zal Netanyahu in de oppositie zitten, en de nieuwe regering zal verder moeten gaan met haar oprichtingsmissie en de taak op zich moeten nemen om de natie daadwerkelijk te besturen.

Hoe gaan ze dat doen met partijen die variëren van Arabische islamisten tot progressieve liberalen en van pragmatische centristen tot Joodse nationalisten? Deze regering vertegenwoordigt zowat elk punt op de ideologische landkaart. Dat klinkt op papier misschien egalitair, maar kan snel tot patstellingen leiden.

Vanaf het begin hebben de partijen afgesproken dat ze zo min mogelijk zouden ingaan op heikele punten waarover ze het sterk oneens zijn, zoals de Joodse nederzettingen en een Palestijnse Staat. Volgens de maandag overeengekomen leidende beginselen zullen zij zich concentreren op het snel goedkeuren van een nationale begroting (Israël heeft er al twee jaar geen gehad) en het helen van diepe sociale kloven.

Op basis van een voorlopig rapport van Channel 12 is dit de stand van zaken van de nieuwe regering op deze punten:

Politiek bestuur

Er zal een stuurgroep worden opgericht om hervormingen van het kiesstelsel te overwegen;
De regering zal een wet voorbereiden die de ambtstermijn van de premier beperkt tot twee termijnen van vier jaar, of tot in totaal acht jaar (afhankelijk van welke termijn het langst is);
Het akkoord sluit een wet uit die verbiedt dat een persoon tegen wie een aanklacht is ingediend, premier wordt. De centrum- en linkse facties drongen hierop aan om te voorkomen dat Netanyahu opnieuw aan de macht zou komen.

Hoewel deze bepalingen bijna allemaal duidelijk gericht zijn tegen Netanyahu en de manier waarop hij de afgelopen tien jaar de Israëlische politiek heeft weten te domineren, zouden ze theoretisch meer stabiliteit in het Israëlische kiesstelsel kunnen brengen.

Economie

De regering zal kort na haar aantreden een staatsbegroting voor de komende jaren goedkeuren;
De regering zal de groei stimuleren op basis van de beginselen van een eerlijke economie die budgettaire investeringen naar de middenklasse leidt;
De regering verbindt zich ertoe de regelgeving verder te verminderen en bureaucratische belemmeringen weg te nemen;
De regering zal werken aan de versterking van de particuliere sector, met de nadruk op het midden- en kleinbedrijf. Dit omvat de totstandbrenging van een vangnet voor kleine bedrijven en werklozen, die zwaar hebben geleden toen het coronavirus de Israëlische economie stillegde;
De regering zal de nadruk leggen op Israëls hightech-sector door het aantal hightech-werknemers te verhogen tot 15% van alle Israëlische werknemers tegen 2026;
De regering zal subsidies verstrekken voor opleiding en beroepsmatige omschakeling;
Er zullen twee nieuwe ziekenhuizen worden gebouwd, in de Negev en in Galilea, evenals een extra luchthaven en hogesnelheidstreinen;
De regering zal vaart zetten achter de aanleg van glasvezelverbindingen naar de periferie van het land en de Arabische sector;
Verhoging van de sociale uitkeringen aan ouderen om deze op 70% van het huidige minimumloon te brengen.

Het merendeel hiervan zijn economische maatregelen, gericht op snelle groei, die de kiezers van bijna alle partijen gemakkelijk zouden kunnen steunen. Bovendien hebben ze betrekking op kritieke infrastructuur die nodig is om Israëls ontluikende bevolking te ondersteunen.

Als deze nieuwe regering inderdaad snel een nationale begroting kan goedkeuren en een begin kan maken met deze infrastructuurprojecten, dan zal zij nu al als een succes worden beschouwd.

Grondgebied en Jeruzalem

Bouwwerkzaamheden op aanzienlijke schaal in Jeruzalem, de hoofdstad van Israël;
De regering zal werken aan de versterking van de nationale veiligheid;
De regering zal voortdurend streven naar vrede;
De ondertekende overeenkomst verbiedt geen eenzijdige acties van Israël, hoewel eerdere ontwerpen dat wel deden;
Overplaatsing van de regeringsministeries naar Jeruzalem.

Hoewel er vage uitspraken staan als het gaat om grondgebied, veiligheid en het vredesproces (en dat met opzet), neigen de belangrijkste duidelijke punten naar rechts, in die zin dat zij de Israëlische soevereiniteit in Jeruzalem versterken. Het akkoord blokkeert evenmin uitdrukkelijk eenzijdige stappen, zoals de annexatie van delen van Judea en Samaria, hoewel het moeilijk voorstelbaar is dat de linkse en Arabische elementen van de coalitie dergelijke acties zouden steunen.

Huisvesting

De regering zal zich inspannen om 300.000 nieuwe woningen goed te keuren, te bouwen en op de markt te brengen.

Binnenlandse veiligheid

De regering zal zich inspannen om de politie te versterken en van de nodige extra mankracht te voorzien;
De regering zal een programma uitvoeren ter bestrijding van de criminaliteit in de Arabische sector, dat onder andere vooorziet in strengere straffen voor overtredingen en speciale politie-eenheden.

In het uiteindelijke akkoord is een eerdere oproep tot strenge bestraffing van illegaal bezit van vuurwapens geschrapt. Het is vooralsnog onduidelijk waarom, aangezien het bezit van ongeregistreerde vuurwapens een van de kernproblemen is die de onevenredig hoge criminaliteit in de Arabische sector stimuleren.

Religie en Staat

De partijen komen overeen elke kwestie op het gebied van religie en de Staat, waarover brede publieke overeenstemming bestaat, te behandelen. (In de definitieve versie van het akkoord wordt niet rechtstreeks verwezen naar bekering, de inrichting van de gebedsruimten bij de Westelijke Muur, openbaar vervoer op Shabbat en andere kwesties. Dit zijn allemaal kwesties waarover de linkse en rechtse elementen van de coalitie het sterk oneens zijn);
De partijen hebben zich verplicht, de aanneming te steunen van een ‘rekruteringswet’ die reeds in eerste lezing door de de 20e Knesset is aangenomen, en die de ultraorthodoxe Joden zou verplichten om verplichte militaire of civiele dienst te vervullen, zoals alle andere Joodse burgers;
De premier en de minister van Defensie zullen een nieuw model voor de nationale burgerdienst voor ‘bepaalde bevolkingsgroepen’ onderzoeken. Daartoe zal een comité worden opgericht dat binnen 90 dagen zijn conclusies aan de regering moet voorleggen.

Dit is in feite een van de meer omstreden gebieden voor de nieuwe regering. Ook zonder de ultraorthodoxe partijen in de coalitie blijft er diepe verdeeldheid bestaan. De rechtse partijen, vooral de nationale religieuze facties zoals Yamina, zullen sterk gekant zijn tegen het doorbreken van de status quo, terwijl de liberale progressieve partijen zoals Meretz en de Arbeidspartij een kans zullen zien om eindelijk te breken met wat zij als het opleggen van religieuze wetten beschouwen.

Daar komt nog bij dat de seculiere rechtse partij Yisrael Betenoe er alles aan gelegen is om de ultraorthodoxe Joden eindelijk nationale dienst te laten vervullen, naast al hun andere Joodse landgenoten, iets waartegen de hoogste rabbijnen zich fel verzetten.

Onderwijs

De verantwoordelijkheid voor de vroege kinderjaren zal worden overgedragen aan het ministerie van Onderwijs. Dit is bedoeld om Israëlische gezinnen te helpen de kosten te dragen van het feit dat beide ouders moeten werken wanneer er kinderen onder de 3 jaar in huis zijn;
Het definiëren en onderwijzen van een ‘nationaal doel’ om volledige integratie op de arbeidsmarkt aan te moedigen om de economische toekomst van de Staat Israël veilig te stellen. Dit lijkt gericht op het stimuleren van een vollediger integratie van de Arabische en ultraorthodoxe Joodse sectoren in de reguliere Israëlische samenleving;
Meer financiële middelen voor niet-formele onderwijsinstellingen, met inbegrip van jeugd- en oud-studentenbewegingen, jeugdorganisaties, programma’s voor overheidsdiensten en programma’s ter voorbereiding op het leger;
Oprichting van een universiteit in de regio Galilea;
Streven naar het verstrekken van een ‘gratis’ bachelor-opleiding in kritische beroepen;
Bevordering van kernstudies onder alle Israëlische studenten. (Dit lijkt tot doel te hebben, ervoor te zorgen dat ultraorthodoxe Joodse studenten alle basisvakken leren in hun aparte religieuze onderwijssysteem).

Milieu

Er zullen streefcijfers worden vastgesteld om de koolstofemissies in Israël te verminderen, met inbegrip van een beprijzingsmechanisme voor koolstofdioxide;
Het terugdringen van de vervuiling door fabrieken en elektriciteitscentrales in de Baai van Haifa;
Bevordering van hernieuwbare energie en het nemen van maatregelen om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.

Huiselijk geweld

Aanvaarding van de conclusies van het interministerieel comité voor de preventie van geweld tegen vrouwen en andere vormen van huiselijk geweld;
Instelling van een noodsysteem voor vrouwen in crisissituaties;
Intrekking van de verjaringstermijn voor alle seksuele misdrijven en geweld tegen minderjarigen;
Oprichting van speciale afdelingen voor seksuele misdrijven bij de politie, het Openbaar Ministerie en de rechtbanken;
De regering verbindt zich ertoe te werken aan het realiseren van volledige gelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Gezondheidszorg

De demografische coëfficiënt van het gezondheidspakket zal worden gewijzigd om rekening te houden met de vergrijzing van de bevolking;
Een vaste jaarlijkse stijging van 1,65% van de totale kosten van gezondheidsdiensten met het oog op de toevoeging van nieuwe geneesmiddelen, apparatuur en medische technologieën;
De index van de gezondheidskosten zal worden bijgewerkt om er een prijsindex ‘dag van ziekenhuisopname’ in op te nemen.

Of de nieuwe regering lang genoeg stand zal houden om zelfs maar de helft van deze beleidsmaatregelen uit te voeren, valt nog te bezien. Dit tenslotte Israël.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.