Waarom de annexatieplannen zijn vastgelopen

Na twee jaar en drie verkiezingen is Israël er eindelijk in geslaagd om een niet-zo-eenheids­regering aan elkaar te rijgen tijdens een pandemie en de aanhoudende economische ineenstorting die daarop volgde.

Door David Lazarus |

Kort daarna presenteerde premier Benjamin Netanyahu samen met de partijleider van Blauw-Wit Benny Gantz plannen om delen van de Jordaanvallei te annexeren, een gebied dat door de rechtse partijen en veel linkse voorstanders als essentieel voor de veiligheid van Israël wordt beschouwd. Het plan zou vanaf 1 juli worden uitgevoerd.

Al in januari van dit jaar onthulde de regering-Trump een vredesplan, dat door de regeringen van de VS en Netanyahu was ontwikkeld, nadat Palestijnse leiders weigerden deel te nemen aan de besprekingen. In dit vacuüm greep Netanyahu de gelegenheid aan om verder te gaan met de eenzijdige annexatie van de Jordaanvallei. En het zag er naar uit dat de premier dit zou kunnen doen, totdat hij het naliet.

Met zoveel andere zaken om af te handelen, aarzelt de VS nu. Door de pandemie, een dreigende economische recessie, sociale onrust en onvoorspelbare komende verkiezingen, lijkt het Witte Huis niet meer aan te dringen op annexatie.
Aan Israëlische zijde dringt Gantz er nu bij Netanyahu op aan om de annexatie te vertragen en zich te concentreren op de coronacrisis. Netanyahu heeft Gantz en de steun van diens partij nodig om verder te regeren.

Er is ook enige druk vanuit de rest van de wereld geweest, maar misschien niet zo veel als verwacht, omdat er een verschuiving lijkt plaats te vinden in de richting van steun aan Israël, aangezien de Palestijnen blijven weigeren om zelfs maar te onderhandelen.
De Britse premier Boris Johnson heeft zich in een redactioneel commentaar tegen annexatie uitgesproken, en andere landen, waaronder Duitsland, hebben zich er tegen uitgesproken. Natuurlijk proberen Jordanië en de Verenigde Naties de zaak te laten ontsporen.

De annexatie, die lokaal en nauwkeuriger bekend staat als het ‘soevereiniteitsplan’, is dus op dit moment in ieder geval tot stilstand gekomen.

De rechtervleugel in Israël blijft Netanyahu aansporen om niet alleen de gebieden van de Jordaanvallei, maar ook grote delen van Judea en Samaria (de zogenaamde ‘Westelijke Jordaanoever’, die zich aan de westkant van de Jordaan bevindt) eenzijdig te annexeren. Meer dan 500.000 Joodse pioniers wonen in deze Bijbelse gebieden, en een groeiend aantal Israëli’s wil het hele gebied annexeren, waardoor dit deel uitmaakt van het eigenlijke Israël.

In de ‘twee-staten’ voorstellen, die van oudsher door de VS worden gesteund, zou een groot deel van Judea en Samaria aan de Palestijnen worden gegeven, en zouden Israëli’s en Palestijnen onderhandelen over wat ze zouden doen met de afzonderlijke nederzettingen. Het plan van Trump gaat nog een stap verder en legt specifieke gebieden vast die als deel van Israël moeten worden erkend, waaronder het gebied van de Jordaanvallei, het gebied dat Netanyahu naar eigen zeggen nu wil annexeren.

Sommigen zeggen dat de premier zich ervan bewust was dat annexatie niet zou worden bereikt, maar hij ziet sterke steun voor het idee als een manier om zijn fragiele rechtse achterban in de huidige onstabiele, brede ‘eenheids’regering vast te houden.

Hoe dan ook, ondertussen is de annexatie tot stilstand gekomen, ook al blijven de gesprekken over een toekomstige deal vervagen in de mist van politieke onduidelijkheid.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.