Waarom beweert Turkije ‘Jeruzalem is van ons’?

Turkije wordt met de dag vijandiger tegenover Israël en bemoeit zich met interne Israëlische zaken, zoals de situatie in Jeruzalem en het Israëlische beleid in de Joodse gemeenschappen in Judea en Samaria.

Door Yochanan Visser |

Initiator van deze ontwikkeling is de heethoofdige Turkse leider, president Recep Tayyip Erdogan, de man die nu al meer dan 17 jaar aan de macht is in Turkije.

Tijdens een zitting van het Turkse parlement vorige week, noemde Erdogan Jeruzalem ‘onze stad’, en hij beweerde hij dat de Palestijnse Arabieren ‘duizenden jaren in Palestina’ hebben gewoond.

De Turkse leider besteedde een belangrijk deel van zijn toespraak voor het parlement in Ankara aan de Palestijnse kwestie en noemde de Palestijnse Arabieren ‘een onderdrukt volk’.

Herrijzenis van het Ottomaanse Rijk
Met ‘onze stad’ bedoelde Erdogan, dat Jeruzalem eigenlijk een deel van Turkije zou zijn, omdat de Turken het huidige Israël bezetten gedurende de 400 jaar dat het Otto­maanse Rijk bestond. Het was een nieuw duidelijk bewijs dat Erdogan droomt van, maar ook actief werkt aan de herrijzenis van het Otto­maanse Rijk.

‘In deze stad, die we tijdens de Eerste Wereldoorlog in tranen moesten verlaten, zijn nog steeds sporen te vinden van het Otto­maanse verzet. Dus Jeruzalem is onze stad, een stad van ons’, zei Erdogan.

De Turkse leider benadrukte ook dat Turkse moslims in de eerste plaats bidden in de richting van de Al-Aqsa-moskee en de Rotskoepel in Jeruzalem en pas daarna in de richting van Mekka en Medina in Saoedi-Arabië.

De Rotskoepel op het Tempelplein in Jeruzalem (Foto:Sliman Khader/Flash90)

‘Onze eerste qibla (richting van het gebed in de Islam) is de Al-Aqsa moskee en de Rotskoepel. Zij zijn de symbolische moskeeën van ons geloof,’ zei Erdogan, die toegaf dat er in Jeruzalem eveneens heilige plaatsen zijn voor het christendom en het Jodendom.

‘Het onderdrukte Palestijnse volk’
‘Een andere crisis die ons land en onze natie zorgvuldig volgt is de onderdrukking door Israël van de Palestijnen en de ongepaste praktijken die de integriteit van Jeruzalem veronachtzamen,’ zei Erdogan aan het eind van zijn toespraak.

‘We zien het als een eer om als land en natie de rechten van het onderdrukte Palestijnse volk, waarmee we eeuwenlang hebben samengeleefd, op elk platform tot uitdrukking te brengen’, aldus Erdogan, sprekend over de Palestijnse zaak .Hij noemde de Palestijnse nationale zaak ‘de bloedende wond van het mondiale geweten, en aam het eind de kwestie-Jeruzalem.’

Hij verwees verder naar het feit dat de Ottomaanse sultan Suleiman de huidige muren rond de Oude Stad van Jeruzalem bouwde, evenals andere gebouwen in de stad, wat volgens hem een teken was dat die stad in hoog aanzien stond bij de Turken.

Dramatisch verslechterde betrekkingen
De Israëlische regering zweeg over de opruiende toespraak van Erdogan, blijkbaar om de spanningen met Turkije niet verder te laten escaleren.

Tijdens de regering van Erdogan over Turkije zijn de betrekkingen met Israël dramatisch verslechterd, en het zijn nu niet meer dan handels­betrekkingen. Veel van de in Israël verkochte goederen komen uit Turkije, terwijl de Israëli’s voor de Corona-crisis massaal naar Turkije gingen om daar op vakantie te gaan.

De Turkse dictator heeft actief geprobeerd om de Turkse invloed op de Arabieren die in Jeruzalem wonen te vergroten. Hij steunt islamitische organisaties in de stad die de Arabieren radicaliseren met grote sommen geld.

Erdogan probeert ook meer Turkse invloed te krijgen in de Waqf, de islamitische beheers­stichting die de dagelijkse gang van zaken in de moskeeën op de Tempelberg regelt. Dit is tot nu toe mislukt omdat Jordanië er fel tegen is.

Bouwplannen ‘poging tot annexatie van de Westbank’
Maandag was er weer een incident met de Turken, toen het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken het Israëlische beleid ten aanzien van de Joodse gemeenschappen in Judea en Samaria scherp veroordeelde.

Dit gebeurde nadat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu de bouw van 5400 nieuwe woningen in de Joodse dorpen en steden in Judea en Samaria had goedgekeurd.

Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken gaf een verklaring uit, waarin het beweert dat Israël zijn plan om gebieden in Judea en Samaria te ‘annexeren’ niet heeft opgegeven. De bouw in de ‘illegale neder­zettingen wijst opnieuw op Israëls veronacht­zaming van het internationaal recht en de VN-resoluties’, aldus de verklaring, die benadrukt dat Turkije zal blijven opkomen voor de Palestijnse Arabieren en hun belangen zal blijven verdedigen.

De steun van Erdogan voor de Palestijnse Arabieren omvat uitgebreide hulp aan Hamas en het toestaan dat de terreurgroep Turks grondgebied gebruikt voor uiteenlopende op terrorisme betrekking hebbende activiteiten. Sommige Hamas-leden wonen in Turkije en hebben een Turks paspoort gekregen.

Verzoening na incident op de Mavi Marmara
Israël en Turkije onderhandelden in 2016 over een verzoenings­akkoord, na het verbreken van de diplomatieke betrekkingen in 2010, toen het Turkse schip Mavi Marmara probeerde de legale zee­blokkade van Israël in Gaza te door­breken.

De Israëlische marine verhinderde die poging door via helikopters aan boord van het schip te gaan, waarna de Israëlische mariniers met ijzeren staven en messen werden aangevallen door Turkse radicalen van de islamitische organisatie IHH, een groep die gelieerd is aan de AKP-partij van Erdogan. In de daarop volgende gevechten werden 9 Turken gedood en 10 Israëlische mariniers gewond, waarvan één ernstig.

De verzoening tussen Turkije en Israël kwam tot stand tijdens een bezoek van de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama, die intensieve druk uitoefende op de Israëlische premier Benyamin Netanyahu, en die bekend stond om zijn anti-Israëlische houding.

Gantz: Turkije is een destabiliserende macht
De Israëlische minister van Defensie Benny Gantz reageerde zondag eindelijk op de oorlogszuchtige politiek van Erdogan, maar deed dat in algemene termen.

Gantz zei tijdens een Zoom-conferentie met journalisten uit de Golfstaten, dat Turkije een ‘destabiliserende macht’ is geworden in het Midden-Oosten. Hij gaf als voorbeeld de interventie van Turkije in de Libische burger­oorlog en de interventie in het noorden van Syrië, waar Turkije al twee keer is binnengevallen en islamitische rebellen steunt die oorlogsmisdaden plegen.

Gantz sprak ook over de steun van Turkije aan Hamas en zei dat het NAVO-lidmaatschap van Turkije een probleem is, dat door de internationale gemeen­schap moet worden opgelost.

‘We moeten alle opties die we in handen hebben benutten en proberen dit te beïnvloeden door middel van internationale druk, om ervoor te zorgen dat ze hun handen van het directe terrorisme aftrekken’, zei de Israëlische minister over Turkije.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.