Veiligheidsraad bespreekt Palestijnse aanvraag voor volwaardig VN-lidmaatschap

De lang slapende aanvraag van de Palestijnen voor een volwaardig lidmaatschap van de Verenigde Naties wordt maandag opnieuw in overweging genomen.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zal de aanvraag uit 2011 eerst bespreken in besloten overleg en daarna in een open zitting – een stap waar de Palestijnse Autoriteit afgelopen woensdag officieel om verzocht in een brief.

De brief, gericht aan de secretaris-generaal van de VN António Guterres en de voorzitter van de Veiligheidsraad, Vanessa Frazier uit Malta, gaf blijk van de steun van 140 lidstaten die de Palestijnse staat al erkennen.

De Verenigde Staten, die als permanent lid van de Raad over een vetorecht beschikken, hebben echter laten weten de stap te zullen blokkeren.

“Ons standpunt is niet veranderd”, vertelde de Amerikaanse plaatsvervangend ambassadeur Robert Wood afgelopen dinsdag aan verslaggevers, erop wijzend dat de kwestie van een Palestijns volwaardig lidmaatschap van de VN een van de laatste statuskwesties is die moeten worden opgelost in bilaterale politieke gesprekken tussen Israël en de Palestijnen.

Volgens een lange traditie worden aanvragen voor lidmaatschap van de VN doorgestuurd naar het Permanent Comité voor de toelating van nieuwe leden van de Veiligheidsraad, waarin elk lid van de Raad een vertegenwoordiger heeft. Het permanente comité zou maandagmiddag al bijeen kunnen komen.

Het is ook gebruikelijk dat een lidmaatschapsaanvraag de volledige Raad alleen bereikt bij consensus binnen het comité.

Dit is precies waar de Palestijnse aanvraag in 2011 werd afgewezen. Hoewel er nooit een stemming was in de commissie, blijkt uit een rapport aan de Algemene Vergadering van de VN dat ten minste twee leden van de Raad de aanvraag niet konden steunen.

Zie ook: Palestijnse Autoriteit wil volwaardig VN-lidmaatschap

Uit een publicatie van het Colombiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat in 2011 lid was van de raad, blijkt dat niet alleen de VS een veto uitsprak over de motie, maar dat de motie ook niet de vereiste negen stemmen kreeg in de 15 leden tellende raad. Bezorgdheid was er onder andere over de vraag of de Palestijnen konden voldoen aan de VN-eisen dat ze betrekkingen met andere staten kunnen aangaan en of ze wel een vredelievende staat zijn. Er werden ook vragen gesteld over de controle van Hamas over de Gazastrook.

Nadat de motie niet door de commissie kwam, werd deze doorverwezen naar de Algemene Vergadering, die in 2012 besloot om de Palestijnen de status van niet-statelijke waarnemer toe te kennen bij de Verenigde Naties. Door deze goedkeuring konden de Palestijnen lid worden van de Verenigde Naties en andere internationale organisaties, waaronder het Internationaal Strafhof.

Zelfs als de motie opnieuw niet door de commissie komt, kan elk individueel lid van de Veiligheidsraad om een stemming in de plenaire vergadering vragen, waarvoor negen stemmen vóór en geen veto nodig zijn.

Als de motie wordt goedgekeurd door de voltallige Veiligheidsraad, zal er een eindstemming plaatsvinden in de 193 leden tellende Algemene Vergadering, waar de Palestijnen meer dan de vereiste tweederde meerderheid zouden krijgen en geen veto kan worden uitgesproken.

De Veiligheidsraad heeft geen veto uitgesproken over de toelating van een nieuw lid sinds 1976, toen de Verenigde Staten het verzoek van Vietnam verwierpen en het het jaar daarop steunden.

De Veiligheidsraad zal naar verwachting op 18 april bijeenkomen voor zijn driemaandelijkse vergadering over het Israëlisch-Palestijnse dossier, een vergadering op ministerieel niveau. De Palestijnen hebben om deze datum gevraagd omdat ze hopen dat de Raad hun verzoek in stemming zal brengen.

De Raad onderhandelt ook over een resolutie die is opgesteld door Frankrijk en waarin wordt opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas en de vrijlating van alle gijzelaars, terwijl ook ongehinderde humanitaire hulp wordt geëist en Hamas wordt veroordeeld voor de inval in Israël op 7 oktober. De tekst van de resolutie stelt dat 139 lidstaten een Palestijnse staat hebben erkend en drukt de intentie van de Raad uit om de Palestijnen toe te laten als volwaardig VN-lid.