Afbeelding: Demonstratie op de 106e verjaardag van de Armeense Genocide, Los Angeles, VS. ( Foto: Etienne Laurent/EPA-EFE)
‘Joe Biden nam deze beslissing om een persoonlijke erfenis na te laten, omdat hij herinnerd wil worden als de eerste Amerikaanse president die de Armeense genocide erkent,’ zei Israëlische expert in de Turks-Israëlische politiek, Dr. Eytan Cohen Yanarocak, op Israel Radio. En hij gelooft dat dezelfde logica de voormalige president Donald Trump ertoe dreef om Jeruzalem officieel te erkennen als de hoofdstad van Israël. ‘Iedereen wil een erfenis achterlaten.’
De timing hiervoor is goed voor Biden, want de Turkse economie is in duigen gevallen en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan kan niet veel doen als reactie.
De voormalige Amerikaanse president Donald Trump bij de Westelijke Muur tijdens zijn bezoek in 2017. Hij ging de geschiedenis in wegens zijn erkenning van Jeruzalem als de hoofdstad van Israël. (Foto: Nati Shohat/Flash90)
‘Dit is in de eerste plaats waar omdat Washington sancties heeft opgelegd aan Turkije voor de aankoop van het Russische S400 raketsysteem,’ legde Dr. Cohen Yanarocak uit. ‘De Turkse munt keldert en daar komt nog bij, dat Moskou woedend is omdat Ankara heeft besloten de drones aan Oekraïne te verkopen. Erdogan staat van alle kanten onder druk en is niet in staat om op alle fronten tegelijk te manoeuvreren.’ De Turkse president heeft nog geen concrete beslissing genomen over hoe Ankara moet reageren op Washington.
Dr. Cohen Yanarocak zei bovendien dat Ankara wacht op mogelijke gevolgen, en daarmee bedoelde hij dat Amerikaanse burgers van Armeense afkomst Turkije nu wettelijk kunnen aanklagen wegens genocide.
‘Als dergelijke aanklachten zich voordoet, zullen Amerikaanse rechtbanken proberen Turkije een boete op te leggen of een schadevergoeding af te dwingen,’ merkte hij op. In dat geval, meent de Israëlische deskundige, zal Turkije de VS vragen zich terug te trekken uit militaire bases op zijn grondgebied. ‘Dat zou een grote klap zijn voor Amerika’s veiligheidsstrategie in het Midden-Oosten.’
De Amerikaanse president Joe Biden. (Foto: Doug Mills/EPA-EFE)
Zelfs als het een morele keuze is, moet Israël de kwestie zorgvuldiger overwegen vanwege nationale veiligheidsbelangen. ‘Door de Armeense genocide te erkennen, kunnen we niet bijdragen aan de veiligheid van Israël,’ benadrukte Dr. Cohen Yanarocak. ‘We kunnen de Armeniërs niet tot onze bondgenoten maken omdat we nauwe banden hebben met Azerbeidzjan. Israël wil die banden onder geen beding schaden.’
Voor Israël is Azerbajdzjan een strategisch belangrijke voorpost aan de noordflank van aartsvijand Iran. Op politiek en economisch gebied hebben Jeruzalem en Bakoe zeer nauwe banden. Israël is de op één na grootste afnemer van olie uit Azerbeidzjan, en in ruil daarvoor heeft Bakoe toegang tot Israëlische technologie en drones. Bovendien heeft Israël een ‘geheime basis’ in Azerbeidzjan, een militaire luchthaven die in geval van nood onmiddellijke toegang tot Iran kan verschaffen.
Ongeacht hoe men de beslissing van Joe Biden beoordeelt, vreest men in Jeruzalem dat deze, net als andere, geen positieve gevolgen zal hebben voor Israël. Het nieuwe Witte Huis investeert in een andere nalatenschap dan die van zijn voorganger, en wel één die Jeruzalem in een dieper conflict met Ankara zou kunnen storten.
Zelfs indien Israël vanuit ethisch oogpunt de Armeense genocide behoort te erkennen, heeft Jeruzalem zich tot dusver om politieke en strategische redenen terughoudend opgesteld, ondanks sterke interne druk. Maar Biden heeft Israël nu misschien gedwongen, en heeft op zijn minst het delicate evenwicht verstoord.
Lees ook:
Israël erkent (eindelijk) bijna de Armeense genocide,
Israël zit gevangen in Azerbeidzjan Armenië-oorlog.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.