Toe Bishvat: Feest van de Bomen des Levens

Vandaag begint het nieuwe jaar voor de bomen in Israël. Het regenseizoen loopt ten einde, koude winden worden warmer, lentegeuren hangen in de lucht en de amandel­boom laat haar bloesem zien. Het is in Israël Boomplantdag, en u kunt er deel aan hebben.

Door David Lazarus |

Het is Toe Bishvat, de 15e dag en volle maan van de Hebreeuwse maand Shvat, die in deze tijd van het jaar valt. In de tijd dat de Tempel in Jeruzalem nog bestond, was Toe Bishvat de dag waarop de boeren hun jaarlijkse tienden brachten voor de dienst van de priesters. Dit was ook de dag van de Eerste Vruchten voor bomen die vier jaar oud waren geworden en hun eerste oogst hadden voortgebracht (Leviticus 19:23-25).

Tegen deze tijd van het jaar hebben de bomen alle winterregens opgezogen en stroomt het sap door de takken omhoog, wat het begin van een nieuw jaar van groei aankondigt. Het feest werd bekend als Rosh Hashanah Le’ilanot, het Nieuwe Jaar voor de Bomen.

Nadat de Tempel was verwoest, vierde het Joodse volk in ballingschap de feestdag door te genieten van de verscheidenheid aan vruchten en granen die in het Beloofde Land werden verbouwd, zoals vermeld in de Bijbel. Speciale zegeningen worden gegeven over druiven, olijven, granaatappels, vijgen, dadels, gerst en tarwe.

Tekst: zie hier.

De amandelboom ontluikt

Een van de mooiste plekken in Israël is het ontluiken van de amandelbomen in het hele land, beginnend rond Tu BiShvat.

De amandelboom heeft een speciale betekenis voor Toe Bishvat en in de hele Schrift. Het Hebreeuwse woord voor amandel, shaked, betekent ‘kijken’ of ‘ontwaken’. De amandelboom is een van de eerste van het jaar die ontluikt en zijn schitterende paarse en witte bloemen vullen de landschappen rond Israël als ze ‘ontwaken’ en het einde van hun winterslaap aankondigen.

De profeet Jeremia gebruikt het woord ‘ shaked’ שׁקד in een woordspeling om de trouw van God te bena­druk­ken. ‘Het woord van de HEERE kwam tot mij: “wat ziet u, Jeremia,?” Ik zei: “Ik zie een amandel (shaked) tak.” Toen zei de HEERE tegen mij: Dat hebt u goed gezien, want Ik waak (shaked) over Mijn woord om dat te doen”.’ (Jeremia 1:11-12)

De zegen van bomen

De Bijbel leert ons dat God de bomen en hun vruchten voor de mensheid schiep om tot zegen te zijn en voedsel te verschaffen. Joodse wijzen begrepen door de eeuwen heen het belang van het beschermen van bomen en de hele natuur. ‘De Heilige leidde Adam door de hof van Eden en zei: “Ik heb al mijn prachtige en glorieuze werken geschapen omwille van jou. Pas op dat je Mijn wereld niet bederft en vernietigt. Want als je haar vernietigt, is er niemand na jou om haar te herstellen”.’ (Prediker Rabbah 7:13)

De Schrift verbiedt ook het roekeloos vernietigen van bomen, zelfs tijdens oorlog, wanneer er levens op het spel staan. ‘Wanneer gij lange tijd een stad belegert (…) dan moogt gij het geboomte daaromheen niet vernietigen de bijl erin te slaan, maar gij moogt daarvan wel eten, doch het niet vellen; want zijn de bomen van het veld mensen, dat zij door u bij het beleg betrokken zouden worden?’ (Deuteronomium. 20:19 NBG)

De uitdrukking ‘want zijn de bomen van het veld mensen?’ suggereert dat, omdat de bomen niet kunnen ontsnappen aan een stad die belegerd wordt, ze genade moeten krijgen. God geeft om bomen en wil niet dat ze misbruikt worden, zelfs niet tijdens een oorlog.

In de nacht van Toe Bishvat lezen gelovige Joden voor uit een boekje met verzen uit de Torah en andere Joodse literatuur, Pri Etz Hadar, Vrucht van de Schitterende Boom.

‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad van de goddelozen, die niet staat op de weg van de zondaars, die niet zit op de zetel van de spotters, maar die zijn vreugde vindt in de wet van de HEERE en Zijn wet dag en nacht overdenkt. Want hij zal zijn als een boom, geplant aan waterbeken, die zijn vrucht geeft op zijn tijd, waarvan het blad niet afvalt; al wat hij doet, zal goed gelukken.’ (Psalm 1, 1-3 HSV).

Aan het einde van de lezing van de Torah in de synagoge is het gebruikelijk te zingen: ‘Zij is een boom des levens voor wie haar vastgrijpen: wie haar vasthouden, zijn gelukkig te prijzen.’ (Spreuken 3:18 HCV). ‘De vrucht van de rechtvaardige is een boom des levens, en wie het leven redt, is wijs’ (Spr. 11:30).

Het is interessant dat de Bijbel begint en eindigt met de Boom des Levens, die symbool staat voor de leven-gevende volheid van God en zijn woord in ons leven. (zie Openbaring 22 en Genesis 2)

Bomen helpen Israël

Israël is misschien wel het enige land ter wereld waar de beboste gebieden zich sneller uitbreiden dan de woestijn­achtige, dorre gebieden. De nationale cultuur van het planten van bomen, gevierd op Toe Bishvat, heeft de woestijn veranderd in een bloeiend en prachtig land vol leven. Net zoals het zaaien in Gods Woord veel vrucht en schoonheid zal voortbrengen in ons leven.

Na de wonderbaarlijke terugkeer van het Joodse volk naar Zion in 1948, en in de perioden ervoor en erna, was een van de eerste dingen die de pioniers deden bomen planten in het land dat generaties lang onvruchtbaar was gelaten. Tot op de dag van vandaag gaan Israëlische schoolkinderen op Toe Bishvat de velden in om overal in het land bomen te planten.

Joden in de diaspora, en ook veel christenen, dragen geld bij voor het planten van bomen tijdens het Nieuwjaar voor de Bomen.

Ook u kunt bijdragen om bomen te planten in Israël. Bekijk enkele van de projecten van Israel Today/Israel Heute die de woestijn weer tot bloei brengen.


Hier is een zegening die u kunt reciteren voor Toe Bishvat:
‘Moge het Uw wil zijn Heer, onze God en de God van onze vaderen, dat U voor ons een goed en vruchtbaar jaar in ons land vernieuwt.’

Dit is ook interessant