Status van Egypte in Midden-Oosten is verbeterd

De Israëlische premier Naftali Bennett heeft maandag voor het eerst telefonisch gesproken met de Egyptische president Abdel Fattah El-Sisi, die hem feliciteerde met zijn aantreden.

Door Yochanan Visser |

Foto: Palestijnen in Gaza zwaaien met een Egyptische vlag, terwijl ze wachten op de komst van Egyptische bouwvakkers.

‘De twee leiders bespraken een breed spectrum aan bilaterale, regionale en internationale kwesties. Zij prezen het vredesakkoord tussen de twee landen, dat onder auspiciën en met bemiddeling van de VS tot stand is gekomen en dat al meer dan 40 jaar een hoeksteen vormt van de stabiliteit in het Midden-Oosten,’ aldus de media-adviseur van Bennett. ‘Premier Bennett bedankte president El-Sisi voor de belangrijke rol van zijn land bij de totstandbrenging van stabiliteit, veiligheid en vrede in de regio en in de Palestijnse zaak, met nadruk op zijn inspanningen om een oplossing te vinden voor de zaak van de gevangengenomen en vermiste Israëli’s. De Egyptische president onderstreepte de noodzaak om een wapenstilstand in de Gazastrook in te stellen, met als doel de civiele en humanitaire situatie van de bewoners van de strook te verbeteren, en wees op de noodzaak om het diplomatieke proces te hervatten,’ meldde het kantoor van de premier.

Verder bespraken de twee leiders het belang van de bevordering van de bilaterale economische, commerciële en civiele samenwerking. Aan het einde van het telefoongesprek spraken El-Sisi en Bennett af elkaar binnenkort in Caïro te ontmoeten. Dat toont aan hoe de relatie tussen Egypte en Israël opwarmt, terwijl het ook aantoont dat Bennett zich ten volle bewust is van de toenemende status van Egypte in het Midden-Oosten.

Sinds de zogenaamde Arabische Lente in 2011 het regime van de voormalige Egyptische president Hosni Mubarak omver wierp, is Egyptes status niet meer zo hoog geweest. De opkomst van de Moslimbroederschap na de omverwerping van Mubarak leidde tot het isolement van Egypte en tot een verlies van invloed in de regio.

Hoewel de Palestijnen hem waardeerden, hadden Mohammed Morsi en de Moslimbroederschap een zeer negatief effect op het aanzien van Egypte in de regio. (Foto: Abed Rahim Khatib/ Flash90)

El-Sisi, die de staatsgreep van het Egyptische leger leidde die de Moslimbroederschap verdreef, werd in beslag genomen door binnenlandse aangelegenheden, zoals de opstand van de tak van Islamitische Staat op het Sinaï-schiereiland en andere plaatsen in Egypte. De Egyptische president had ook te kampen met een economie die in het slop zat. Hij besloot het Egyptische leger in te zetten om enorme bouwprojecten te starten, die voor werkgelegenheid zouden zorgen en de economie een impuls zouden geven. Een van deze projecten was de aanleg van een tweede Suezkanaal. Een ander was de bouw van een nieuwe hoofdstad voor Egypte, die plaats zal bieden aan zes en een half miljoen mensen. Het Egyptische leger was ondertussen succesvol in het neerslaan van de opstand van militanten van Islamitische Staat, en verhoogde de samenwerking met het Israëlisch defensieleger tijdens de strijd tegen de Jihadisten.

Status Egypte gedeeltelijk hersteld

Onder El-Sisi heeft Egypte zijn aanzien in het Midden-Oosten nu gedeeltelijk hersteld. Het is de enige speler in de regio die Hamas in zijn fanatieke strijd tegen Israël heeft kunnen bedwingen. Tijdens de laatste 11-daagse oorlog tussen de Gazaanse terreurgroepen en Israël, in mei, slaagde Egypte erin te bemiddelen tussen de partijen en bemiddelde het uiteindelijk een wapenstilstand die een einde maakte aan deze ronde. El-Sisi besloot vervolgens om ruim 420 miljoen euro toe te zeggen voor de wederopbouw van Gaza en stuurde zijn leger en Egyptische bedrijven naar de kustenclave om bouwprojecten uit te voeren. Tegelijkertijd probeerde Egypte opnieuw een verzoening tot stand te brengen tussen Hamas en de Palestijnse Autoriteit. Maar op het laatste moment annuleerde het een ontmoeting tussen de twee rivaliserende Palestijnse regimes, omdat het zag dat ook deze bemiddelingspoging geen resultaat zou opleveren.

‘De betrokkenheid van Egypte bij Gaza is begrijpelijk. Ten eerste omdat de enclave langs de grens ligt en een potentieel kruitvat is dat de stabiliteit van de regio in het algemeen en van Egypte in het bijzonder, bedreigt. Ten tweede stelt het de regering in staat om zichzelf af te schilderen als een regionale leider in een belangrijke zaak in het Midden-Oosten,’ schreef de Israëlische professor Eli Podeh in een recent opiniestuk over de veranderende positie van Egypte in de regio.

El-Sisi’s opwarmende banden met de nieuwe Israëlische regering zouden ook iets te maken kunnen hebben met de verbetering van het aanzien van Israël in de Arabische wereld, nadat drie Arabische landen onlangs vredesakkoorden sloten met de Joodse Staat. Deze vredesakkoorden hebben de betrekkingen tussen Israël en Egypte een impuls gegeven, omdat het in delen van de Arabische wereld niet langer taboe is om betere banden met de Joodse Staat na te streven. Daarnaast speelt Egypte een steeds grotere rol in Afrika, maar ook in het oostelijk Middellandse-Zeegebied, waar het lid is geworden van het nieuwe East Med Gas Forum. Andere leden van het forum zijn Griekenland, Cyprus, Frankrijk, Italië, Israël, Jordanië en de Palestijnse Autoriteit.

El-Sisi zoekt nu toenadering tot Irak. Afgelopen zondag was hij in Bagdad voor een topontmoeting met de Iraakse president Barham Salih en koning Abdullah II van Jordanië. Het was de eerste keer in drie decennia dat een Egyptische president een officieel staatsbezoek aan Irak bracht. De drie leiders bespraken een toename van de samenwerking op het gebied van veiligheid en economie, meldden de media. De toenadering tussen Irak en Egypte komt op een moment dat Iran ook probeert zijn invloed in Irak te vergroten. Via zijn bondgenoten van de Hashd al Sha’abi-koepelorganisatie, van overwegend sjiitische milities, probeert Iran het land opnieuw te destabiliseren en de westerse invloed daar uit te roeien.

Er zijn dus uitdagingen voor de Egyptische president en die hebben niet alleen te maken met de strijd met islamitische regeringen en groeperingen die een andere agenda hebben voor het Midden-Oosten, maar ook met de interne situatie van Egypte. De economie van Egypte stottert opnieuw, als gevolg van de corona-crisis. Ook zijn er andere interne problemen, zoals de demografische groei, die allemaal een struikelblok vormen voor het streven van de Egyptische president om het historische aanzien van de natie te herwinnen, zoals Podeh terecht opmerkte.

Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.