“Humanitaire hulp’, ‘medeleven’, ‘neutraliteit’ – dat zijn de woorden die het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) graag met zijn naam associeert. In Israël associëren mensen de organisatie eerder met het woord “modder”.
Het ICRC wordt bekritiseerd vanaf de Israëlische premier en de publieke consensus is dat het ICRC in het beste geval een veredelde taxidienst is en in het slechtste geval de meest prominente van de consequent anti-Israël en bevooroordeelde zogenaamde “humanitaire” groepen.
De Israëli’s beschuldigen het Rode Kruis ervan dat het er niet in is geslaagd de gijzelaars van Hamas te bereiken. Tweeëntachtig dagen na de oorlog is het Rode Kruis er nog steeds niet in geslaagd toegang te krijgen tot de resterende gevangenen van de terreurgroep.
Hoe meer rapporten er verschijnen over de verschrikkelijke situatie van de ontvoerden, waarin melding wordt gemaakt van marteling, seksueel misbruik, gebrek aan voedsel en medische zorg, hoe groter de Israëlische woede wordt. Sommige gijzelaars zijn in gevangenschap gedood.
De voorzitter van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC), Mirjana Spoljaric, gaf op 23 december Israël de schuld en vertelde Channel 12 dat “zowel” Hamas als Israël verantwoordelijk waren voor het onvermogen van het ICRC om de gijzelaars te bereiken. (Yehonatan Sabban, voormalig woordvoerder van het ICRC in Israël, zei dat hij het interview vier keer moest bekijken omdat hij niet kon geloven wat hij hoorde).
De belangrijkste verdediging van het ICRC is dat het zijn weg naar de gijzelaars niet kan forceren. Het ICRC zegt ook dat het achter de schermen werkt, met als nadeel dat het publiek zijn inspanningen niet kan zien.
Sarah Davies, ICRC public relations officer “in Israel and the occupied territories”, vertelde JNS: “We weten dat het niet altijd populair is om een discrete organisatie te zijn en dat het erg frustrerend kan zijn voor mensen als we onze vertrouwelijke aanpak handhaven. Maar we weten ook uit tientallen jaren ervaring dat de beste manier voor ons om een verschil te maken voor de mensen die we willen helpen, is om een laag profiel te houden en direct achter gesloten deuren te spreken met degenen die de macht hebben om een verschil te maken.
Hoe langer de oorlog voortduurt zonder dat de achterkamertjesstrategie vruchten afwerpt, hoe minder het Rode Kruis kan beweren dat zijn strategie werkt.
Tijdens een bijeenkomst in Tel Aviv op 14 december drong de Israëlische premier Benjamin Netanyahu er bij Spoljaric op aan om publiekelijk druk uit te oefenen op Hamas. Spoljaric antwoordde: “Dat zal niet werken, want hoe meer publieke druk we uitoefenen, hoe meer ze de deur zullen sluiten”. Netanyahu antwoordde: “Daar ben ik niet zo zeker van”.
De redenering van het ICRC – om Hamas niet publiekelijk te veroordelen uit angst de terreurgroep tegen zich in het harnas te jagen en zo alle invloed van het ICRC te verliezen – doet griezelig veel denken aan de uitleg van het ICRC waarom het de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog niet veroordeelde. De leiding van het ICRC was eind 1941 op de hoogte van de plannen van de Nazi’s om de Europese Joden uit te roeien, maar verkoos te zwijgen omdat het geloofde dat een publiek protest zijn vermogen om geallieerde krijgsgevangenen in Duitsland te helpen zou saboteren.
“Dit argument werd vaak gebruikt om de passiviteit van het Internationale Rode Kruis tegenover de slachtoffers van de Holocaust tijdens de oorlog te rechtvaardigen,” schrijft Gerald Steinacher in zijn boek Humanitarians at War: The Red Cross in the Shadow of the Holocaust.
Danny Orbach, een militair historicus aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, vertelde JNS dat het fundamentele probleem was dat het Rode Kruis afhankelijk was van de goodwill van de partijen.
“Schurken zoals Hamas of Nazi-Duitsland staan het Rode Kruis toe om bepaalde dingen te doen en andere niet. Nazi-Duitsland stond het Rode Kruis toe om sommige krijgsgevangenen te bezoeken, maar niet de Joden in de concentratiekampen,” zei hij. “Het Rode Kruis had nazi-Duitsland kunnen bekritiseren en erop kunnen staan om Joodse gevangenen te bezoeken, maar dan had nazi-Duitsland hen waarschijnlijk niet toegestaan om iemand anders te bezoeken, en het zit in het DNA van zulke organisaties om te proberen zoveel te doen als ze mogen. De prijs – de morele prijs – is dat ze de meest kwetsbare slachtoffers in de steek laten.
De aanpak van het ICRC kan worden omschreven als “het minste van twee kwaden kiezen”, zei hij, wat ertoe leidt dat sommige offers worden gebracht in de hoop anderen te helpen, net als in de Tweede Wereldoorlog: “Het is niet uit kwaadaardigheid. Het is ook niet uit antisemitisme. Hoewel beide wel kunnen voorkomen. Maar dat is niet het grootste probleem.
Een modern concept verergert het probleem. Het is het idee dat een volk anders is dan zijn regering.
“Theoretisch zou het Rode Kruis kunnen zeggen: ‘We zullen uw volk alleen helpen als u ons de Israëlische gevangenen laat zien. Vandaag is dat ondenkbaar, want [de houding is] ‘Waarom hebben de arme mensen van Gaza schuld aan wat Hamas doet? Tijdens de Tweede Wereldoorlog aarzelde niemand om de Duitsers de schuld te geven van de acties van de nazi-regering,” zegt Orbach.
Daarom hebben humanitaire groepen geen invloed op Hamas. Hamas kan al zijn middelen stoppen in tunnels, raketten en bazooka’s omdat het weet dat iemand anders voor de burgerbevolking zorgt.
“Het Rode Kruis en de internationale gemeenschap in het algemeen hebben een situatie gecreëerd die in de economie moral hazard wordt genoemd. Dit is wanneer een bank weet dat ze gered zal worden door de staat als ze failliet gaat en daarom onnodige risico’s neemt. Hamas weet dat wat het ook doet, iemand de Gazastrook zal herbouwen,” zegt Orbach.
Toch zou Orbach het ICRC adviseren om Hamas te veroordelen.
“Soms zijn organisaties bang zonder reden. Er gebeurt niets als het Rode Kruis Hamas veroordeelt. Het zal misschien niet veel helpen, maar het zou een soort moreel statement zijn,” zegt hij.
Ten tweede begrijpt Orbach dat het ICRC neutraal moet blijven, maar het moet duidelijk maken welke partij de humanitaire regels volledig negeert en welke partij zich eraan probeert te houden. Hier heeft het Rode Kruis een “morele fout” begaan.
Sommigen zeggen dat het morele falen van het ICRC veel verder gaat dan deze zonde van het verzuim. De in Genève gevestigde organisatie UN Watch heeft scherpe kritiek geuit op het Rode Kruis voor het tonen van een schaamteloze vooringenomenheid tegen Israël in het huidige conflict.
In een rapport dat op 11 december werd gepubliceerd, onderzocht de organisatie de sociale media-accounts van het ICRC en ontdekte dat van de 187 tweets die werden gepubliceerd door de belangrijkste accounts, “77 procent expliciet of impliciet kritiek uitte op Israël. Slechts 7% van de tweets bekritiseerde Hamas”.
Het rapport merkte op dat het ICRC de bomaanslag in het Al-Ahli ziekenhuis snel veroordeelde door op 17 oktober, de dag van de ontploffing, te tweeten dat het “geschokt en ontzet” was dat “honderden mensen werden gedood”, waaronder patiënten in ziekenhuisbedden en artsen die levens probeerden te redden. Niets van dit alles was waar.
Davies van het ICRC verdedigde haar organisatie tegenover JNS: “In veel van onze berichten op sociale media verwijzen we helemaal niet naar de ene of de andere partij. Wanneer we het hebben over een specifiek incident, bijvoorbeeld het al-Ahli ziekenhuis, zul je zien dat onze taal zich richt op de humanitaire impact en niet op beschuldigingen van wie wat heeft gedaan.”
UN Watch Executive Director Hillel Neuer vertelde JNS: “Het antwoord van het ICRC is onoprecht en misleidend. De hele basis van hun “geschokt en ontzet” tweet op 17 oktober over het al-Ahli ziekenhuis waren “rapporten” dat het was vernietigd en honderden gedood. Deze berichten, gepubliceerd door de New York Times, Reuters en de BBC, verwezen valselijk naar een “Israëlische aanval”. De wereld gaf Israël ten onrechte de schuld en wakkerde zo de haat en aanvallen tegen Joden wereldwijd aan.
“Feit is dat het doorgaans diplomatieke en voorzichtige Rode Kruis in dit geval uit kwaadwillendheid of roekeloosheid onmiddellijk een tweet publiceerde over het incident in al-Ahli, waarin ten onrechte werd beweerd dat het ziekenhuis was verwoest en honderden mensen waren gedood.
UN Watch ontdekte dat dit ook gold voor 143 andere tweets van het Rode Kruis. Het ICRC gebruikte “emotionele en soms overdreven taal” om het lijden van de Palestijnen te beschrijven, waardoor lezers Israël de schuld gaven. Deze tweets vermelden niet dat Hamas zijn terroristen en infrastructuur onder de burgerbevolking plaatst.
Het lijden van Israëli’s, of het nu door de 13.000 raketten van Hamas kwam of door de aanval op 7 oktober, was “bijna nooit de focus van hun tweets of een onderwerp waarover ze emotionele of dramatische taal gebruikten”, zei Neuer.
De recente beslissing van het ICRC om de voormalige UNRWA-chef Pierre Krähenbühl te benoemen tot haar nieuwe directeur-generaal benadrukt ook alleen maar haar vooringenomenheid tegen de Joodse staat,” zei Neuer. UNRWA wordt algemeen beschouwd als een organisatie die gedomineerd wordt door Hamas.
Het Amerikaanse Jewish Institute for National Security (JINSA) beschuldigde het Rode Kruis ook van een anti-Israëlische vooringenomenheid in een rapport dat op 18 december werd gepubliceerd. Het riep de Verenigde Staten, een van de grootste financiers van het ICRC en zijn lidorganisaties, op om “streng toezicht” uit te oefenen en “het ICRC te informeren dat toekomstige Amerikaanse subsidies voor de wederopbouw van Gaza in gevaar komen als het ICRC er niet in slaagt zijn missie te vervullen” om op te treden als een onpartijdige speler in elk conflict.
Er is een precedent voor het gebruik van Amerikaanse druk om veranderingen teweeg te brengen bij het Rode Kruis. Het duurde bijna 60 jaar voordat de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen in Genève Israëls eigen reddingsorganisatie erkende, Magen David Adom, die een rode Davidster gebruikt in plaats van een kruis.
De uiteindelijke erkenning van de organisatie lijkt vooral te danken te zijn aan de inspanningen van de Amerikaanse cardiologe Bernadine Healy, die in 1999 voorzitter werd van het Amerikaanse Rode Kruis en zich inzette om wat zij zag als de antisemitische vooroordelen van het ICRC te corrigeren.
“We moeten dit corrigeren zodat de uitsluiting van Magen David Adom niet wordt gezien als vooringenomen, bevooroordeeld, discriminerend of politiek gemotiveerd,” zei ze in een toespraak in Genève twee maanden na haar aantreden, rapporteerde de New Yorker in 2001. Het rapport voegde eraan toe: “De andere leden van de federatie waren naar verluidt woedend over wat zij zagen als haar aanmatiging.
Healy overtuigde het Amerikaanse Rode Kruis ervan zijn jaarlijkse bijdragen van vijf miljoen dollar aan het ICRC in te houden. Hoewel ze in 2001 moest aftreden als voorzitter, naar verluidt vanwege haar agressieve houding in deze kwestie, gaf het ICRC uiteindelijk toe en accepteerde Magen David Adom als volwaardig lid in juni 2006.
Magen David Adom moest dit succes echter delen met de Palestijnse Rode Halve Maan, die tegelijkertijd werd toegelaten.
Tacheles met Aviel – Beter goed dan nieuw!
Defensieminister Katz wil veiligheidszone aan grens met Syrië
Israëlische precisieaanval laat Iran zonder verdediging achter
