Regering wankelt over conversie­therapie en begroting

Je zou denken dat de massale protesten, die drie keer per week duizenden trekken en telkens eindigen met tientallen arrestaties, een financiële crisis die bijna een kwart van de Israëli’s werkloos maakt, en een stijgende toename van het aantal gevallen van het coronavirus, wel genoeg zijn voor een land. In Israël is dat nooit het geval.

Door Jason Silverman, Ryan Jones |

Day!! Genoeg!! schreeuwen de letters op de poster (Foto: Miriam Alster/flash90)

Door een omstreden wetsvoorstel, dat vorige week in de Knesset werd voorgelegd, lijkt het erop dat Jeruzalem steeds dichter bij een nieuwe verkiezingsronde komt.

Op woensdag 22 juli werd de stabiliteit van de regerings­coalitie aan het wankelen gebracht door een wetsvoorstel, dat conversie­therapie voor homo­seksuelen verbiedt. Conversietherapie is legaal in Israël, hoewel het wordt ontmoedigd door het ministerie van volksgezondheid. Over het algemeen is Israël overdreven tolerant en wordt homoseksualiteit zelfs verwelkomd, maar dat geldt zeker niet voor de grote ultraorthodoxe minderheid.
Het wetsvoorstel was een initiatief van de knessetleden Nitzan Horowitz (Meretz) en Merav Michaeli (Arbeidspartij) en verbiedt wettelijk elke vorm van conversie­therapie die door psychologen wordt uitgevoerd.

Volgens het wetsontwerp zullen professionals die conversie­therapie uitvoeren zware boetes krijgen en moeten ze ook vrezen hun licentie te verliezen. Ondanks het tumult, dat het wetsvoorstel veroorzaakte, werd het in eerste lezing aangenomen met een meerderheid van 42 stemmen voor en 36 stemmen tegen, en heeft het dus nog een lange weg te gaan voordat het officieel als wet wordt aangenomen.

Video: Botsing na de stemming

Onmiddellijk na de stemming kon je vanuit de bovenste tribune van de Knesset zaal de afgevaardigden van de partij Verenigd Torah-Jodendom (UTJ) zien schreeuwen in de richting van de partijleden van Blauw-Wit, die deel uitmaken van de coalitie, maar voor het wetsvoorstel stemden.

Dudi Amsalem (Likoed) beschuldigde de partij Blauw-Wit ervan, het regeerakkoord te schenden door de wetgeving te bedrijven zonder voorafgaand overleg met de coalitie­partijen. Minister van Justitie Avi Nissenkorn (Blauw-Wit) verzekerde dat premier Netanyahu op voorhand was geïnformeerd. Deze had zijn coalitie opdracht gegeven tegen het wetsvoorstel te stemmen.

Interessant is dat veel van de Likoed-afgevaardigden afwezig waren tijdens de stemming in de Knesset. Amir Ohana, minister van Openbare Veiligheid, die ook lid is van de partij en zelf homoseksueel is, heeft voor het wetsvoorstel gestemd.

Wetgeving als politieke wapens
Nog schokkender is dat leden van de coalitie in reactie op de Wet op de Conversie­therapie hebben gedreigd, wetten te presenteren die de partij Blauw-Wit niet zullen bevallen.
Na de storm die in de Knesset uitbrak, liet parlementslid Moshe Gafni (UTJ) aan de voorzitter van de Knesset, Yariv Levin (Likoed), weten dat hij van plan was diverse wetsvoorstellen in stemming te brengen, waaronder de ‘intrekkingsclausule’ en de wet die het gebruik van chametz (ongezuurd brood) in ziekenhuizen verbiedt tijdens de Pesach-dagen. Dit zijn wetten die Blauw-Wit moeilijk kan steunen, vanwege de sterke oppositie die traditioneel door hun centrumlinkse basis wordt geuit.
De ultraorthodoxe coalitiepartijen Shas en UJT kunnen het de regering moeilijk maken en zelfs ten val brengen, wat tot een vierde verkiezing zou leiden. Ze hebben de leider van Blauw-Wit, Benny Gantz, te verstaan gegeven dat hij geen premier zal worden, volgend jaar september.

Dit is een voorbeeld van de politieke slagkracht van de wetgeving. In plaats van zinvolle wetten na te streven die het publiek ten goede komen, waarvoor politici zijn gekozen, worden ze gedegradeerd tot goedkope parlementaire wapens voor wraak op politieke rivalen. Dit is slechts één symptoom van het cynische gedrag van het politieke establishment, dat op dit moment duizenden jonge Israëli’s uit protest de straten van Jeruzalem opjaagt.

Staatsbegroting voor korte of lange termijn?
Dit is echter niet de enige uitdaging die deze coalitie onlangs heeft ondermijnd. De grootste discrepantie tussen premier Netanyahu en zijn potentiële opvolger voor de tweede fase van de roulatie, Benny Gantz, is de manier waarop de staatsbegroting moet worden goedgekeurd.

Netanyahu dringt aan op een kortetermijn begroting voor twee maanden, terwijl Gantz vasthoudt aan een langetermijn begroting voor twee jaar, en verzekert dat die voor de stabiliteit van de regering zal zorgen. De twee hebben nog geen overeenstemming bereikt, maar het is mogelijk dat Gantz een compromis zal sluiten om elke reden te verwijderen die Netanyahu in staat zou stellen om nieuwe verkiezingen uit te schrijven, die hij volgens de laatste peilingen waarschijnlijk zal winnen.

De ontbinding van de Knesset en het hernieuwde uitstelgedrag van Israël tot verkiezingen te midden van een overweldigend financiële en gezondheidscrisis zou rampzalig zijn voor de Joodse Staat. Hoewel de gezamenlijke coalitie oorspronkelijk bedoeld was als een verenigende oplossing voor de Corona-crisis, is zij alleen maar zeer disfunctioneel gebleken en heeft zij de situatie alleen maar verergerd op een moment dat de Israëli’s haar het hardst nodig hebben.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.