Sinds de uitbraak van Covid-19 in Israël begin maart, waardoor een van de ernstigste financiële crises in de korte 72-jarige geschiedenis van het land ontstond, zijn een aantal pressiegroepen bij gekomen, die protesten tegen de regering hebben georganiseerd. Restaurantwerknemers, zelfstandigen en entertainers, en vele anderen, hebben hun eigen strijd georganiseerd en bij bepaalde gelegenheden zelfs hun krachten gebundeld. Met de komst van Israëls tweede golf van coronavirusinfecties en de dreigende nieuwe sluiting van bedrijven, stranden en culturele evenementen wordt de financiële situatie van de Israëli’s alleen maar nijpender.
Afgelopen dinsdag (14 juli) vormden de protesten die in Jeruzalem plaatsvonden een keerpunt in de demonstraties tegen de regering. Die avond vormde een nieuwe fase, waarin de volgende protesten, slechts enkele dagen later, een geheel nieuw karakter kregen.
Enkele duizenden Israëli’s verzamelden zich dinsdagavond in de nauwe ruimte rond de residentie van de premier in Balfourstraat in de wijk Rehavia in Jeruzalem en riepen Netanyahu op tot aftreden vanwege zijn criminele beschuldigingen en wat wordt gezien als een slechte aanpak van de Corona-crisis. (Zie: ‘Wie zijn die demonstranten, en wat willen ze?‘)
Ik was persoonlijk getuige van de demonstratie
De overgrote meerderheid van de deelnemers was jong, wat nogal atypisch is voor de anti-Netanyahu-protesten die de afgelopen jaren in de Israëlische hoofdstad hebben plaatsgevonden. Over het algemeen gaan grotere protesten, die in de duizenden lopen en Benjamin Netanyahu bekritiseren, meestal niet verder dan de grenzen van het Rabinplein in Tel Aviv. Jeruzalem is overweldigend rechts en Netanyahu heeft persoonlijk voordeel in het thuisstad.
Ik kan me nog steeds herinneren dat er niet zo lang geleden niet meer dan 20 demonstranten van middelbare leeftijd te zien waren – maar nauwelijks gehoord werden – die tegen de corruptie van de regering protesteerden op het Parijsplein in Jeruzalem, dat naast de residentie van de premier ligt.
Nu bestormden duizenden jonge Israëli’s de Balfourstraat, met mondkapjes die hun monden bedekten vanwege de pandemie, en die zowel Israëlische als zwarte vlaggen ophieven, terwijl ze zo hard ze konden schreeuwden: ‘Bibi ga naar huis’ en ‘Schaamte’, telkens weer.
Het eerste deel van de demonstratie was vreedzaam, zonder gevoel voor komende botsingen tussen de politie en de demonstranten. Maar nadat de zon onderging en er meer dan twee uur waren verstreken, kwam de kern van het protest in beweging en ging het naar het Zionplein, op slechts een paar stappen afstand van de lichtrail van de stad.
Terwijl ik door de Ben Yehudastraat liep, die direct naar het plein leidt, kon ik de woede in de ogen van de jongeren zien. Op hetzelfde moment haastte een rij politieagenten zich naast hen naar beneden, met dezelfde strenge blik, iedereen wegduwend die hen in de weg stond. Op dat moment was het zelfs voor de toeschouwer duidelijk dat er een botsing zou ontstaan.
Het duurde niet lang voordat de groep demonstranten verder liep naar de tramrails en de lightrail blokkeerde. Er werd met vlaggen en borden gezwaaid en er werden leuzen geschreeuwd, maar nog steeds zag ik op dit punt geen fysieke botsingen tussen demonstranten en de politie, noch zag ik schade aan de sneltram of aan andere eigendommen in de directe omgeving.
Gewettigd protest of kinderachtige misdragingen? Israëli’s die ongelukkig zijn met de resultaten van de laatste democratische verkiezingen blokkeren de sneltram in Jeruzalem. #Israël #Netanyahu pic.twitter.com/j3vM6NAbDg
Israel Today (@israeltoday) July 21, 2020
Het duurde niet lang voordat de Jeruzalemse politie verscheen met een groot voertuig, dat werd gebruikt om demonstranten met een waterkanon te bespuiten om hen van de tramrails te verwijderen. In het begin was het water op hun benen gericht en velen begonnen naar de trottoirs aan beide zijden van de straat te lopen. Ik was een van de velen die aan de kant stonden om het incident te filmen. Het politievoertuig begon ook op die demonstranten te mikken en trof velen op hun bovenlichaam en hoofd. Dit was de eerste keer dat ik de Israëlische politie dergelijke methoden zag gebruiken voor een protest dat georganiseerd was voor een sociaal doel.
Israel Today-verslaggever Jason Silverman getroffen door een waterkanon van de politie terwijl hij de protesten tegen PM #Netanyahu in de binnenstad van Jeruzalem versloeg. #Israël pic.twitter.com/VKBjA5DOBK
Israel Today (@israeltoday) July 21, 2020
Dat hield de demonstranten niet tegen en de menigte keerde terug naar Balfourstraat waar politiebarricades werden neergehaald en meer aanzienlijke botsingen plaatsvonden. Ongeveer 50 mensen werden die nacht gearresteerd.
De volgende zaterdagavond (18 juli) breidden de protesten met een gelijksoortig karakter zich uit en werden in Jeruzalem en ook in Tel Aviv georganiseerd. Opnieuw waren de straten van Jeruzalem gevuld met boze jonge demonstranten en de politie gebruikte het waterkanon om te proberen de demonstratie op te lossen. Voor het eerst bestormen de jonge Tel Avivianen uit solidariteit met hun tegenhangers in Jeruzalem de straten na het protest dat in het Charles Clore-park werd gehouden. Ook daar braken er botsingen uit tussen de politie en demonstranten en werden verschillende mensen in hechtenis genomen.
Waarom hadden deze protesten een ander karakter dan in het verleden? Bij deze protesten was geen enkel teken van verbondenheid met een van de politieke partijen te bespeuren. Dat komt omdat veel Israëli’s in het hele land, uit alle hoeken van het politieke spectrum, zich hebben verenigd en nu wanhopig zijn, en geconfronteerd worden met een even schrijnende financiële situatie. Velen zijn werkloos, zijn niet in staat om de huur te betalen, en zij hebben, met een mogelijke nieuwe sluiting van openbare plaatsen die voor hen opdoemt, weinig hoop dat de regering in de nabije toekomst tot effectieve oplossingen zal kunnen komen.
Op dit moment lijkt het erop dat de protesten van dinsdag in Jeruzalem een punt van geen terugkeer zijn totdat er een einde komt aan de huidige financiële crisis.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.