De schoolgaande jeugd vertegenwoordigt groot deel van de Israëlische bevolking. Dit betekent overvolle klassen. In de doorsnee basisschoolklas zitten meer dan dertig kinderen, soms wel veertig. Gemiddeld ligt dat in de OESO-landen op 21, in Finland zijn het er slechts 19, in Griekenland 17, en in de VS zitten gemiddeld 20 kinderen in een klas. Het Israëlische Ministerie van Onderwijs kreeg vóór de Corona-pandemie dagelijks klachten van ouders over te grote klassen.
De geringe uitgaven voor onderwijs betekent ook dat Israëlische leraren minder verdienen dan hun collega’s in andere landen, vergeleken met leraren in de OESO-landen slechts zeventig procent. Het is bijna traditie dat de leraren aan het begin van het schooljaar staken.
Of het nu om Arabische of Joodse, seculiere of religieuze scholen gaat, in Israel wordt onderwijs met hoofdletters geschreven. (Foto: Flash90)
Ondanks al deze moeilijkheden ligt het aantal inschrijvingen op Israëlische scholen nog steeds hoger dan in het gemiddelde OESO-land. Zelfs met de overvolle klaslokalen en het gebrek aan middelen is er een zeer laag percentage vroegtijdige schoolverlaters in Israël. Meer kinderen blijven hier op school dan in andere ontwikkelde landen.
De betekenis van onderwijs in Israël
Hoe zijn Israëls uitmuntende onderwijsprestaties te verklaren, ondanks het gebrek aan financiële middelen, overvolle schoolklassen, lage lerarensalarissen, regelmatige stakingen en, niet te vergeten, jarenlange oorlogen, de noodzaak van gewapende bewaking bij elke school, en internationale boycots van Israëlische professoren?
Leren en onderwijs vormen de kern van het Joodse leven. Zelfs tijdens het grootste deel van de pandemie vonden de Israëli’s wegen om te zorgen dat de kinderen bleven leren. Het Joodse volk wordt van oudsher het ‘Volk van het Boek’ genoemd, en sinds Bijbelse tijden tot nu toe, in de diaspora en in Eretz Yisra’el, in weerwil van vijandschap en haat, hebben Joden het als een plicht gezien om te leren. Zij beseften altijd dat onderwijs het enige is wat niemand je kan afnemen.
‘Leren – leren – leren: dat is het geheim van het Joodse overlevingsstrategie,’ schreef Achad Ha-Am, een van de beroemdste schrijvers van het Zionisme. Joden hebben altijd begrepen dat het geloofserfgoed verloren zou gaan, als zij hun kinderen niet zouden onderwijzen.
Dit zien we ook terug in de Talmoed: ‘Wie zijn leerlingen een les onthoudt, berooft hen van het erfdeel van hun vader. Wie het kind van een ander de Tora onderwijst, is als degene die het kind gebaard heeft’ (Sanhedrin 91b). ‘De wereld bestaat door de adem van schoolkinderen’ (Shabbat 119b).
Jongens op een orthodoxe school studeren helaas onder strenge veiligheidsmaatregelen.
De in 2015 overleden Joodse geleerde, Raphael Werblowsky, vatte de betekenis van onderwijs in Israël samen met deze woorden: ‘Joods leren is altijd de wortel en de bron van het Joodse leven geweest (…) zonder Joods leren kunnen wij geen Joden zijn.’
In de Bijbel staat het al
‘Laat mijn onderricht niet los, houd het vast, vergeet het nooit, het is je leven’ (Spreuken 4:13). Het belang van onderwijs onder Joden gaat terug tot Bijbelse tijden. Ouders krijgen de opdracht om hun kinderen te onderwijzen, en sinds de vroegste dagen van Israëls geschiedenis was het ouderlijk huis de centrale plek van onderwijs
Dit artikel verscheen in zijn geheel in het juninummer van het Israel Today Magazine. Klik hier voor een abonnement.
Amsterdamse pogrom toont wat er gebeurt als antisemitisme wordt getolereerd
Staakt-het-vuren tussen Israël en Libanon van kracht geworden
Netanyahu: “Srafrechtelijk onderzoek tegen kantoor gebaseerd op nepnieuws”
